Left
Lamba

HAYIRLI RAMAZANLAR

__:__:__
Lamba
Right

NFT: Sanat mı, yoksa zenginlerin yeni oyuncağı mı?

NFT: Sanat mı, yoksa zenginlerin yeni oyuncağı mı?

TEKNOLOJİ Haberleri

Açılımı ‘Değiştirilemez Token’ olan NFT, aslında ‘kripto sanat’ anlayışı. NFT ile bir dijital sanat eseri, bir Tweet veya video ve müzik dosyası alabilirsiniz. Ancak bir NFT’nin görüntüsünü sağ tıklayıp masaüstüne kaydetmek sizi milyoner yapmaz.

ÖMER TEMÜR

Teknoloji ile hayatımız her alanda dönüşüyor. Pandemi bu dönüşüm sürecinde adeta turbo etkisi yaptı. On yılda beklenen teknolojik gelişmeler bir yılda hayatımıza girdi. Ofisler yerini evden çalışmaya bıraktı. Eğitimler online hâle geldi. Alışveriş için mağazalara gitmeyi bıraktık, e-Ticaret platformlarına koştuk. Nakit para kullanımı azalırken kripto paralar hiçbir dönemde bu kadar değer görmemişti.
Bu yeni dünyanın yeni oyuncularından biri de NFT.
NFT, uzun zamandır hayatımızda olmasına rağmen Twitter’ın kurucusu ve CEO’su Jack Dorsey’nin ilk Tweet’ini NFT yoluyla satışa çıkarmasıyla dikkatleri üzerine çekti. Sadece Dorsey mi? Müzik grupları, spor kulüpleri, medya şirketleri... Daha önce bedava olan dijital ürünleri, NFT ile maddi gelire dönüştürebileceklerini keşfetmiş gibi görünüyorlar.
Peki NFT nedir?
Sanat mı? Zenginlerin yeni oyuncağı mı? Yoksa sanal bir illüzyon mu?
Aslında NFT’ler için dijital müzayede ve koleksiyoncularının olduğu kripto sanat anlayışı dersek yanlış olmayız. Açılımı ‘Değiştirilemez Token’ olan NFT, özel bir kriptografik token türü. NFT bir dijital sanat eseri, bir Tweet veya bir müzik dosyası olabilir. Fiziksel koleksiyonculara benziyorlar ancak duvarınıza asmak için yağlı boya tablo alamıyorsunuz.

SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR?
NFT’ler, Ethereum blok zincirinin bir parçası ve JPG, MP3, video, GIF gibi formatlara sahip. Her dijital ürünün bir seri numarası bulunur ve sahiplik blockchain ile garanti altına alınır. Tıpkı diğer sanat ürünleri gibi alınıp satılabilirler ve fiziksel sanatta olduğu gibi değer büyük ölçüde piyasa ve talep tarafından belirlenir. Yine de orijinali ile aynı değeri taşımazlar. Bir NFT’nin görüntüsünü sağ tıklayıp masaüstüne kaydetmek sizi milyoner yapmaz. Çünkü indirdiğiniz dosya blok zincirinin sertifikalandırılmış bir ürünü olması gerekir.
NFT dünyasına adım atmak istiyorsanız özel bir cüzdana ihtiyacınız ve bu cüzdanı kripto para birimiyle doldurmanız gerekiyor. Bu sistem sayesinde sanatçı müzayede şirketlerini aradan çıkararak doğrudan alıcılara ulaşabildiği gibi satılan dijital eserin yeniden el değiştirmesi üzerinden de komisyon alabilir. Büyük rakamlara el değiştiren dijital varlıklar arasında GIF’ler, şarkılar ve videolar da bulunuyor. NFT’ler ayrıca video oyunlarında oyun içi satın alım için de kullanılıyor. Bu yolla oyun içinde kılıç veya avatar satın alabilirsiniz.

KARA PARA MI AKLIYORLAR?
NFT, bir çok soru işaretini de beraberinde getiriyor. Kimilerine göre elle tutulan fiziki bir yapıya sahip olmadığı için para aklama yolu olarak görülüyor. Blockchain Canavarının Saldırısı isimli kitabın yazarı David Gerard, NFT satan kişileri ‘kripto dolandırıcıları’ olarak niteleyerek “Değersiz yeni bir sihirli fasulye keşfederek ederek bunu paraya dönüştürmekten başka bir şey değil” diyor. İnternetin aynı zamanda anonim bir bölge olmasını açık artırmalar üzerinde şaibe oluşturduğu görüşü de var. Ayrıca ne kadar “değiştirilmez” özelliklere sahip olduğu söylense de gerçeği yansıtmıyor. Blockchain yapılarında da birçok açıklar bulunuyor. Kuantum bilgisayarları teorik olarak bu tür sanal yapıları hack’leyebilecek yeteneğe sahip.

BİR GIF SATMAK İÇİN DÜNYANIN ENERJİSİNİ HARCAMAYA DEĞER Mİ?
NFT’lerin iklim üzerindeki olumsuz etkileri ise devasa boyutta. NFT’lerin karbon ayak izini hesaplamak için kurulan CryptoArt.wtf’ye göre ‘Coronavirus’ adlı dijital bir parça, tam 192 kWh enerji tüketti. Bu, Avrupa Birliği’nde ikamet eden bir kişinin iki haftalık bütün enerji tüketimine eş değer. Aynı şekilde ‘basit’ bir GIF aynı tüketime eşit olabilir.

"BEN DİJİTAL DÜNYANIN MONA LISA'SINI SATIN ALDIM"
Twitter’ın kurucusu ve CEO'su Jack Dorsey, 2006 yılında platformu kurarken attığı ilk Tweet'ini açık artırmada en yüksek teklifi veren Türk asıllı iş adamı Sina Estavi'ye 2,9 milyon dolara sattı. Tweet’in sadece 24 karakter olduğunu göz önüne alırsak her bir karakter 100 bin dolar değerinde. Malezya merkezli Bridge Oracle'ın CEO'su olan Estavi, çok akıllıca bir yatırım yaptığını belirterek “Dijital varlık biçiminde bir insanlık tarihi parçası. Bundan 50 yıl sonra insanlık tarihinin ilk ‘Tweet’inin fiyatının ne olacağını kim bilebilir? Ben dijital dünyanın Mona Lisa’sını satın aldım” ifadelerini kullandı.

SMAÇ SATMAK
¥ İngiliz sanatçı David Hockney'nin 2018 yılında bir resmi 90,3 milyon dolara el değiştirdi.
¥ 11 Mart'ta Beeple ismiyle bilinen Mike Winkelmann adlı sanatçı dijital eserini Christie’s Müzayede Salonunda 69,3 milyon dolara sattı.
¥ Tesla CEO'su Elon Musk’ın partneri şarkıcı Grimes, yüzlerce sanat çalışmasından oluşan koleksiyonunu satarak 6 milyon dolar gelir elde etti.
¥ Los Angeles Lakers oyuncusu ünlü basketbolcu Lebron James’in, 2019'da oynanan Sacramento Kings maçında Nemanja Bjelica’nın üzerinden attığı smacının fotoğrafı NFT olarak 208 bin dolara satıldı.
¥ Krista Kim tarafından tasarlanan dijital ev ‘Mars Evi’  500.000 dolara satıldı.
¥ Hong Kong merkezli Hanson Robotics şirketi tarafından 2016’da üretilen insansı robot Sophia’nın yaptığı tablo, açık artırmada 688 bin 888 dolara NFT (Non-Fungible Token) formatında satıldı.
¥ ABD’nin önde gelen gazetelerinden New York Times’ta bir makale, benzersiz dijital varlıkların alınıp satıldığı NFT üzerinden 563 bin dolara alıcı buldu.
¥ Grammy ödüllü King of Leons da When You See Yourself adlı albümünü NFT olarak çıkaran ilk müzik grubu olmuştu.
¥ Taco Bell, tek bir piyasada taco temalı GIF’ler ve görüntüleri sattı ve 25 ürün sadece 30 dakikada tükendi.

NFT DÜNYASINDA BİR TÜRK SANATÇI: TARIK TOLUNAY
¥ Tarık Tolunay isimli dijital sanatçı, Galata Köprüsü ve Karaköy’e ev sahipliği yapan “Fractal İstanbul - Pandemi” isimli eserini Blockchain ile imzalayarak satışa çıkardı. 20 Ethereum’a alıcı bulan Blockchain ile imzalan eserin tek orijinal hâli, yaklaşık 36 bin dolara satılmış oldu.
¥ Bensu Soral imzası taşıyan Kobe Bryant’ı kara kalem tekniğiyle resmedildiği “RIP Black Mamba” adlı eser 2,5 Ethereum’a alıcı buldu.
¥ Datça Belediyesi, 14 Şubat Sevgililer Günü’nü kutlamak için paylaştığı Tweet'ini NFT olarak 6.000 dolara sattığını açıkladı.

 

UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.
Sonraki Haber Yükleniyor...