İlker Başbuğ'a bireysel başvuru hakkı

Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç, gazete ve ajansların Ankara Temsilcileriyle kahvaltılı toplantıda bir araya gelerek 24 Eylül'den itibaren başlayacak bireysel başvuru hakkıyla ilgili ayrıntıları paylaştı. Anayasa Mahkemesi'nin, 23 Eylül'den sonra kesinleşen kararlarla ilgili bireysel başvuruları kabul edeceğini belirten Kılıç, bireysel başvuru hakkıyla ilgili tüm hazırlıkları tamamladıklarını anlattı. İki ciltlik ve iki bin sayfalık bir kaynak eser basıldığını ifade eden Kılıç, bütün kürsü hakimlerine bu eserin dağıtıldığını söyledi. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile Anayasa Mahkemesi arasında örtüşen, örtüşmeyen, çelişen, çelişmeyen bölümler hakkında da bir kitap hazırlandığına işaret eden Kılıç, Ekim ayında bu kitabın tamamlanacağını belirtti. Kürsü hakimleri için HSYK ile bir eğitim çalışması organize edildiğini anlatan Kılıç, "Bu yıl bin 200 kürsü hakimi bireysel başvurular konusunda eğitilecek. Kürsü hakimlerimiz ne kadar başarılı olursa AİHM'e yapılan başvurular o kadar azalacak, bireysel başvurular, o kadar hızlı sonuçlandırılacak. UYAP sistemine bağlandık. Ciddi bir yazılım programı hazırlandı. Pazartesi günü devreye girecek. Türkiye'nin neresinde olursa olsun vatandaşlar bulunduğu yerdeki adliyeye müracaatını yapacak, bu müracaat aynı anda bize ulaşacak. Belgeler daha sora gelecek" dedi. nbsp;
nbsp; nbsp;
nbsp; "60 RAPORTÖR, 26 RAPORTÖR YARDIMCISI GÖREV YAPACAK" nbsp;
nbsp; Anayasa Mahkemesi'ni daha önce 25 civarında raportör hakimi bulunduğunu hatırlatan Kılıç, "Bugün itibarıyla bu sayı 54 raportöre çıkıyor. Önümüzdeki ay içinde 60'ı çıkaracağız. 26 raportör yardımcısı görev yapacak. Böyle bir ekiple bu işe başlıyoruz. Bu sayının şimdilik yetebileceğini AİHM yetkilileri ifade etti. Hepsi çok deneyimli, doktora yapmış arkadaşlar. Raportör arkadaşlar bu işin motoru ve beyni olacak. Üyelerimiz bu kadar başvuruyu inceleme fırsatı bulamayacaklardır" dedi. nbsp;
nbsp; nbsp;
nbsp; BİREYSEL BAŞVURU İÇİN 172 TL HARÇ ÖDENECEK nbsp;
nbsp; Anayasa'ya göre bireysel başvurulara Anayasa Mahkemesi bünyesinde oluşturulan iki mahkemenin bakacağını açıklayan Kılıç, başvuruyu bu bölümlerin sonuçlandıracağını anlattı. 6 grup komisyon oluşturulduğunu, her grupta iki kişinin görev yapacağını belirten Kılıç şunları kaydetti: nbsp; nbsp;
nbsp; "Vatandaşlarımız Anayasa Mahkemesi'ne doğrudan başvurabileceği gibi, herhangi bir adliyeye giderek harcını yatırmak suretiyle, bu adli teşkilatları ve yurt dışı teşkilatları bize ulaşmak için aracı olarak kullanabilecekler. Bilgisayar ortamında bize aktaracaklar. Bu şekilde gelen başvurular, bireysel başvuru büromuzda şekil olarak incelenecek, Belgeler tamamsa başvuruyu kabul edecek ve komisyona gönderecek. Başvuruda eksiklik tespit ederse ilgili kişiye 15 gün süre vereceğiz. Bu süreç tamamlandıktan sonra komisyona gelecek. Komisyon, yapılan ihlalin kabul edilebilir ya da edilemez olduğuna karar verecek. Bir çeşit filtre görevi görecek. 'Yapılan bir ihlal var, görüşülmesi lazım' ya da 'burada bir ihlal yok' kararı verecek. İhlal olmadığı yönünde karar verirse bu karar kesin olacak. Kabul etmemesi halinde başvuru sahibi AİHM'e başvurabilir. Kabul ederse iki bölümden birine gönderecek. Bu bölümler 4+1 üyeli olacak. İki bölüm arasında hüküm çatışması meydana gelirse, bir içtihat kavgası olursa bunu birleştirmek üzere Genel Kurul bir karar verecek. Onun dışında Genel Kurul olarak herangi bir fonksiyonumuz yok. Bu bölümlerde iki başkanvekilimiz başkan olacak. Üyelerimiz de benim tespit ettiğim üye arkadaşlar. Zorunluluk meydana gelirse bu üyeleri değiştirebilirim." nbsp; nbsp;
nbsp; Kılıç, üyelerin bu görev için ek bir ücret almayacaklarını bildirdi. Kılıç, bireysel başvurular için başvuru harcının bugün için 172 TL olduğunu belirtti. nbsp;
nbsp; nbsp;
nbsp; "ANAYASA MAHKEMESİ TEMYİZ MAKAMI, İSTİNAF MAHKEMESİ DEĞİL" nbsp;
nbsp; Kesinleşen karardan sonra 30 günlük bir dava açma süresinin bulunduğuna işaret eden Kılıç, buna karşın Anayasa Mahkemesi içindeki komisyonların ya da bölümlerin 'şu kadar süre içinde karar vermesi' gibi bir zorunluluk olmadığını dile getirdi. Kılıç, AİHM'in önünde 10 yıldır bekleyen davalar bulunduğuna işaret etti. Anayasa Mahkemesi'nin elinde 2 bine yakın başvuru bulunduğunu ifade eden Kılıç, 23 Eylül 2012'den sonra kesinleşmiş olan mahkeme kararlarının kendileri için geçerli olacağını, daha önceki mahkeme kararlarına bakma yetkilerinin olmadığını söyledi. Almanya ve İspanya'da gelen bireysel başvuruların yüzde 99'unun kabul edilemez bulunduğuna işaret eden Kılıç, Türk Anayasa yargısının da böyle bir hedefi gözeteceğini dile getirdi. Kılıç, "Yüzde 1 ya da yüzde 2 gibi bir bölümüne bakma hedefimiz var. Temyizin bakması gereken bir konuyu sıkı bir şekilde ayıklayarak bu sayıyı olabildiğince düşürmeyi amaçlıyoruz. Türkiye'de dava açma konusunda çok büyük bir iştah var. Bizi temyiz gibi görecekler. Ama Anayasa mahkemesi bir temyiz makamı değil, bir istinaf mahkemesi değil. Bunların sonuçlandıramadığı konularda, yapılmış olan hak ihlallerinin karara bağlandığı bir mercii olacak. Biz Yargıtay veya Danıştay'ın işlevini yüklenmeyeceğiz. Bu tür başvuruları filtreden geçirerek eleyeceğiz. Filtre sistemleri konusunda dersimize çok iyi çalıştık. Kürsü hakimleri ve avukatlarımız bilinçlenirse buraya gelen başvurular azalacak, Anayasa Mahkemesi davalarla boğulmayacak" değerlendirmesinde bulundu. nbsp;
nbsp; nbsp;
nbsp; AİHM, BİREYSEL BAŞVURULARLA İLGİLİ KARARLARI TAKİP EDECEK nbsp;
nbsp; AİHM'in Temmuz ayında bir karar aldığını açıklayan Kılıç, 23 Eylül'den itibaren AİHM'e yapılan başvuruları kabul etmeyeceğini duyurdu. Anayasa Mahkemesi'nin AİHM tarafından takibe alınacağını ve bir teste tabi tutulacağını belirten Kılıç, "Etkin bir denetim yaptığı sonucuna varırsa AİHM'e yapılan başvuruları kabul etmeyecek. Çok seçici davranacak. İki yıllık süre takip süresi olarak öngörülüyor. 23 Eylül 2014'e kadar AİHM'e başvurular, resmi olarak değil ama uygulamada kapalı olacak" diye konuştu. nbsp;
nbsp; nbsp;
nbsp; ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINA KARŞI BAŞVURU HAKKI YOK nbsp;
nbsp; Bireysel başvuruları gerçek kişiler ve tüzel kişilerin yapabileceğini dile getiren Kılıç, devlet ve devlet içindeki herhangi bir kişinin 'hakkım ihlal edildi' diye başvuramayacağını söyledi. Siyasi partilerin kendileriyle ilgili verilen kararlar konusunda ihlal iddia etmesi halinde mahkemelerde hakkını arayacağını, sonuç alamazsa Anayasa Mahkemesi'ne gelebileceğini ifade eden Kılıç, "Ama parti kapatma bizim kararımız olduğu için bize o konuda gelemeyecek" dedi. nbsp; nbsp;
nbsp; Kılıç, Anayasa Mahkemesi kararlarına ve Anayasa'ya göre yargı yolunun kapalı olduğu kararlara karşı bireysel başvuru hakkı olmadığını vurguladı. Yabancıların da bireysel başvuru hakkına sahip olduğunu açıklayan Kılıç, yabancıların ancak kendilerine tanınmış haklarla ilgili başvuru yapabileceklerini, seyahat hakkı, sınır dışı edilme kararları gibi konularda kendilerine gelebileceklerini belirtti. nbsp; Bireysel başvuru haklarıyla ilgili alınacak kararlara ilişkin de bilgi veren Kılıç, yeniden yargılama suretiyle bu ihlal giderilebilecekse yeniden yargılama yapılabileceğini söyledi. Yeniden yargılamayla ihlal giderilemeyecekse tazminata hükmedileceğini ifade eden Kılıç, "Telafisi mümkün olmadığından dolayı ancak tazminatla bunu gidermeye çalışacağız. Diyelim ki yargılama aşamasında bir kişinin savunması alınmamış. Bunu ilgili mahkemeye iade edersiniz, yeniden yargılama yapılır" dedi. nbsp;
nbsp; nbsp;
nbsp; "AİHM TUTUKLULUKLA İLGİLİ BAŞVURULARI KABUL EDİYOR, ANAYASA MAHKEMESİ DE EDEBİLİR" nbsp;
nbsp; Tutuklulukla ilgili başvurular konusunda da Anayasa Mahkemesi'nin karar verebileceğini ifade eden Kılıç, bunun kararını, yapılacak bireysel başvurunun kabul edilmesi halinde bireysel başvurulara bakacak mahkemenin vereceğini bildirdi. AİHM'e bu yönde yapılan başvuruları kabul edildiğini hatırlatan Kılıç, Anayasa Mahkemesi'nde de üyelerin vereceği kararla bu başvuruların kabulünün mümkün olduğunu ifade etti. Tutukluluk kararı ve tutukluluk kararına yapılan itiraza ilişkin kararların kesin olduğunu hatırlatan Kılıç, bununla ilgili bireysel başvuruları Anayasa Mahkemesi'ne geldiğinde ilgili bölümün 'kabul ediyoruz' demesi halinde burada AİHM'in kriterlerinin gözetilmiş olacağını ifade etti. Kılıç, gazetecilerin sorusu üzerine bu konuda eski Genelkurmay Başkanı emekli Orgeneral İlker Başbuğ'un da bireysel başvuruda bulunabileceğini, bunun kabul edilip edilmeyeceğine ilgili bölümün karar vereceğini ifade etti. Kılıç, ilgili bölümün üyeleri adına konuşmasının sözkonusu olmadığını bildirdi. nbsp;
nbsp; Bireysel başvuru dilekçelerini Adalet Bakanlığı'na da göndereceklerini ifade eden Kılıç, Adalet Bakanlığı'nın kendi savunmasını yapabileceğini ifade etti. Kılıç, "Bakanlık gereğini yerine getirecek. Verdiğimiz kararların bir nüshasını da Adalet Bakanlığı'na göndereceğiz. Bu bölümlerin duruşma yapma yetkisi de var. İsterse bu görevini mahkeme olarak da yerine getirebilir" dedi. nbsp;
nbsp; nbsp;
nbsp; "YARGININ SORUNLARI ÇÖZÜLMEZSE BİREYSEL BAŞVURULAR KONUSUNDA BAŞARILI OLAMAYIZ" nbsp;
nbsp; Türk yargısının bir bütün olduğunu vurgulayan Kılıç, tümüyle başarılı bir şekilde çalışabilirse Anayasa Mahkemesi'nin de başarılı olacağını ifade etti. Kılıç şunları kaydetti: nbsp; nbsp;
nbsp; "Yargı reformuyla uzun yargılama süreleri, uzun tutukluluk süreleri gibi sorunları çözmediğimiz sürece bireysel başvuruları başarıyla götürme şansımız yoktur. Bunlar yapılmazsa 50 bin, 100 bin dosyanın altında, yıllarca süren davalarla etkin bir denetim yapamayız. AİHM karşısında görevimizi yapmamış bir kurum haline dönüşürüz. O nedenle yargıdaki bu tıkanıkların acilen çözülmesi lazım." nbsp; nbsp;