Left
Lamba

HAYIRLI RAMAZANLAR

__:__:__
Lamba
Right

Kız beşikte çeyiz sandıkta

Kız beşikte çeyiz sandıkta

YAŞAM Haberleri

Geçmişten günümüze bir bebeğin doğuşuyla başlayan çeyiz hazırlıkları genç kızın evlenmesine kadar sürer. “Kız beşikte, çeyiz sandıkta” deyimi de bu geleneğin emek, sabır ve maddi yönünü ortaya koyar.

DUYGU YILMAZ

Çeyiz, yaşadığımız topraklarda yüzyıllardır devam eden en önemli geleneklerimizden biri. Evlenecek kız ve erkeğin ailesi tarafından, yeni kurulacak aile birliğine katkıda bulunmak amacıyla hazırlanan eşya, mülk ve para ‘çeyiz’ adını alır. Ailelerin bu hazırlıkları, bebeğin neredeyse dünyaya gelmesiyle başlar ve genç kız evlenene kadar binbir emek ve özenle sürer. Selçuklular döneminde çeyiz eşyası içinde el işlemeleri, özellikle el emeği göz nuru nakış, dantel gibi süslemeler başta gelir, mutfak eşyası olarak bakır kap kaçağa oldukça yer verildi. Her gelinin, şahsi eşyasını sakladığı çeyiz sandığı gelin gittiği evde odanın başköşesine konulurdu.

Kız beşikte çeyiz sandıktaAnadolu kadını çeyiz için el becerisini ve gönül zenginliğini ortaya koyuyor

MUTLAKA BİR TUTAM SAÇ...
Çeyizlik halının bir yerinde dokuyanın bir tutam saçının, birkaç nazar boncuğunun veya değerli bir elbiseden kesilmiş bir parça kumaşın bulunması âdetti. Osmanlılar döneminde de bu gelenek küçük bazı farklarla devam etti. Çeyiz geleneği geçmişten günümüzü şekil değiştirse de özünde hâlâ aynı. Günümüzde de hâlâ bazı aileler el emeği göz nuru havlu kenarları, danteller, yatak örtüleri, nevresim takımları ve diğer tüm eşyaları özenle baba evinde biriktiriliyor.

OLMAZSA OLMAZ SANDIK
Çeyizin en kıymetlisi ise şüphesiz sandıktır. Çünkü çeyiz için alınan, hazırlanan tüm kıymetliler bu sandığın içerisinde biriktiriliyor. Özellikle kadınlar tarafından imece usulüyle yapılan çeyizler, Anadolu kadınının el becerisini ve gönül zenginliğini yansıtan birer sanat eseri niteliği taşıyor. Geçmişte çeyizde bulunan bu eşyalar ne kadar fazla ve değerli olursa aileye o kadar itibar kazandırdığına inanılırdı. Sandığın içine yöreden yöreye değişse de gönensin diye “gömlek”, sofrası açık olsun diye “sofra bezi” yerleştirilirdi.

EL EMEKLERİ SERGİLENİYOR
Eskiden Anadolu’nun birçok yöresinde seyirlik için çeyiz eşyalarının 40 gün boyunca sergilenmesi âdeti bugün de bir gün bile olsa hâlâ devam ediyor. Çeyiz serme âdetinde yuva kuracak kızın ve kız tarafının hünerlerinin ele güne sergilenmesi için tüm komşu ve akrabalar özenle ağırlanıyordu. İkram edilecek yemekleri, damadın ailesi hazırlardı. Eskiden çeyiz beğenilmemişse “kızı büyümüş, anası uyumuş”; beğenilmişse “kızı okumuş, anası dokumuş” gibi sözler dillendirilirdi. Sergileme sonrası erkek tarafı sandığı almak üzere gelirdi. Çeyiz evden çıkmadan önce sandığın üzerine gelinin kardeşi veya kuzeni oturur ve damattan harçlık almadan kalkmazdı. Daha sonra damadın ailesi tarafından, uzun yıllar boyunca kız evinde biriktirilen çeyiz sandığı çiftin oturacağı eve götürülür, eşyalar yine kız ailesi tarafından yerleştirilirdi. Bu durum yuvayı dişi kuş yapar deyişiyle bağdaştırılmıştır.

ÇEYİZİN ADI AYNI İÇERİĞİ FARKLI
Zamanla birlikte günümüzde çeyiz konsepti de şekil değiştirdi. Birçok çift ev eşyalarını ortak almaya başladı. Çeyizin olmazsa olmazı dantel yerine gelinler artık daha işlevsel, küçük ev aletleri, mobilya gibi eşyaları tercih ediyor. Aileler ise artık evlatlarının ‘modası geçti’ sözünü duymamak için altın ya da para birikimi yapıyor. Vakti geldiğinde genç kızın zevkine göre çeyizi düzülüyor.


 

 

Düzenleyen:  - YAŞAM
UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.
Sonraki Haber Yükleniyor...