İstanbul'daki hayvan bakımevlerinin kapasitesi 17 bine ulaştı

İstanbul'da, büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri 14 bin 118 köpek ve 2 bin 572 kediye, 39 bakımevi-rehabilitasyon merkezi ve 4 klinikle hizmet sağlıyor. Yerel yönetimlere, gönüllü kuruluşlarla iş birliği içinde, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması için hayvan bakımevi kurma, hayvan hastanesi açma imkanı tanıyan 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu'ndaki değişiklik, büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 75 bini aşan belediyelere 31 Aralık 2022, diğer belediyelere ise 31 Aralık 2024'e kadar hayvan bakımevlerini kurmaları için süre tanıdı. Türkiye'nin en büyük metropolü İstanbul'da gözler, Hayvanları Koruma Kanunu'ndaki değişiklikle birlikte İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ile ilçe belediyelerinin hayvan barınakları, geçici hayvan bakımevleri, tedavi ve rehabilitasyon merkezlerine çevrildi. AA muhabiri hangi ilçede barınak-bakımevi bulunduğu, fiziki büyüklükleri, uzman personel ve hayvan kapasiteleri ile belediyelerin bu konudaki yıllık bütçelerine ilişkin verileri topladı. İstanbul'da büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri, 39 bakımevi-rehabilitasyon merkezi ve 4 klinikle sokak hayvanlarına hizmet veriyor. İlçe belediyelerinin güncel rakamlarına göre bakımevi-rehabilitasyon merkezleri ile kliniklerde, 14 bin 118 köpek, 2 bin 572 kedi tedavi görüp geçici veya kalıcı olarak barınıyor.

Ayırdıkları bütçe açısından Kadıköy, Şişli, Üsküdar, Ümraniye ilk sırada
Fiziki kapasiteleri farklılık gösteren bakımevi-rehabilitasyon merkezleri hizmetlerine en çok bütçe ayıran ilçe belediyelerinin başında sırasıyla Kadıköy, Şişli, Üsküdar, Ümraniye, Bağcılar, Avcılar ve Pendik geliyor.
Sokak hayvanlarının kısırlaştırılması, aşılanması, çiplenmesi gibi temel işlemlerin yanı sıra hastalıklarına yönelik operasyonel tedavilerin yürütüldüğü bakımevi-rehabilitasyon merkezlerinde toplam 213 veteriner, 53 veteriner teknikeri ile 459 yardımcı personel görev alıyor

 İBB'ye ait 7 bin 548 hayvan kapasiteli 7 bakımevi
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, sahipsiz hayvanların alınması, bakımevine sevki, muayene ve tedavisi, antiparaziter ilaç uygulanması, aşılanması, kısırlaştırılması, dijital kimliklendirilmesi, sahiplendirilmesi veya alındığı yere geri bırakılması faaliyetlerini yürütüyor.
İBB'ye ait Avrupa Yakası'nda 5, Anadolu Yakası'nda da 2 olmak üzere, 7 bin 458 hayvan kapasiteli toplam 7 sahipsiz hayvan bakımevi bulunuyor.

İlçelerden en büyük bakımevi Fatih'te

Avrupa Yakası'nda İBB'nin Fatih'te 1924 yılında 500 metrekarelik alanda kurulan Hayvan Aşılama ve Tedavi Ünitesi'nde (HATÜ) muayene ve tedavi, kısırlaştırma, 6 veteriner hekim, 4 veteriner teknikeri, 18 yardımcı personel tarafından yapılıyor. Sultangazi'de 2011'den bu yana 4 bin metrekarelik alanda hizmet veren Cebeci Hayvan Hastanesi ve Bakımevi'nde 9 veteriner hekim, 1 veteriner teknikeri, 18 yardımcı personel hizmet veriyor. Sarıyer'de 350 bin metrekarelik alanda 2015'te kurulan Kısırkaya Sahipsiz Hayvan Geçici Bakımevi ve Bahçeli Yaşam Alanı'nda 10 veteriner, 4 veteriner teknikeri ile 49 yardımcı personel görev alıyor. Burada muayene ve tedavi, kısırlaştırma işlemleri gerçekleştirilen sokak hayvanları, geniş bir bahçede yaşamlarını sürdürme imkanı buluyor. Sarıyer'de 350 bin metrekarelik alanda 2018'de faaliyete geçen Gümüşdere Sahipsiz Hayvan Geçici Bakımevi ve Bahçeli Yaşam Alanı'nda 7 veteriner, 2 veteriner teknikeri, 35 yardımcı görev yürütürken, muayene ve tedavi, kısırlaştırma işlemlerinin yapıldığı bu merkez de bahçeli yaşam alanı olarak hizmet veriyor. Eyüpsultan'da iki yıl önce 16 bin metrekarelik alan üzerine kurulan Kemerburgaz Sahipsiz Hayvan Geçici Bakımevi'nde 15 veteriner, 7 veteriner teknikeri, 62 yardımcı personel çalışıyor, bakımevinde veteriner komuta, enfeksiyöz hastalıklar, kemik ameliyatı hizmetleri 7/24 veriliyor. Anadolu Yakası'nda ise 2018 yılında 202 bin metrekarelik alanda hizmet vermeye başlayan Pendik'te 6. Tepeören Sahipsiz Hayvan Geçici Bakımevi ve Bahçeli Yaşam Alanı'nda muayene ve tedavi, kısırlaştırma, kemik ameliyatları yapılıyor. Bahçeli yaşam alanı olarak hizmet veren bakımevinde, 22 veteriner, 10 veteriner teknikeri ve 68 yardımcı personel çalışıyor. Tuzla'da 10 yıldır 15 bin metrekarelik alanda 4 personelle yaşlı hayvanlara hizmet verilen Orhanlı Sahipsiz Hayvan Bahçeli Yaşam Alanı'nda, veteriner ekipler günlük kontrollerini gerçekleştiriyor. Çeşitli travmalara maruz kalmış sahipsiz hayvanlara ortopedik operasyonların yapıldığı, pin, plaka ve platin takılarak sağlıklarına kavuşturulduğu Ostesentez Ünitesi, Kemerburgaz ve Tepeören Bakımevlerinde hizmet verirken, Kemerburgaz, Kısırkaya ve Tepeören Bakımevlerinde sahipsiz hayvanlara yönelik ağız ve diş sağlığı hizmeti sunuluyor.

Tedavi, aşılama, kısırlaştırma ve defin işlemleri yapılıyor
İBB'ye ait merkezlerde rehabilitasyon hizmetleri kapsamında 2021'in 11 ayında 162 bin 768 hayvan muayene ve tedavi edildi, 77 bin 379 hayvan aşılandı, 35 bin 361 hayvan kısırlaştırıldı, 53 bin 565 hayvana mikroçip uygulandı, 495 hayvan sahiplendirildi, 2 bin 641 hayvana kemik ameliyatı yapıldı, 16 bin 65 hayvan da defnedildi.
Eyüpsultan, Arnavutköy, Sarıyer, Tuzla, Pendik, Sultanbeyli, Kartal başta olmak üzere İstanbul genelinde pek çok farklı besleme noktasında İBB Veteriner Hizmetleri Müdürlüğüne bağlı yardımcı personel ve hayvan nakil aracıyla besleme noktalarına kedi ve köpekler için besleyici değeri yüksek kuru mamalar ulaştırılıyor.
Sokak hayvanlarının bakımı ve ameliyatı tamamen İBB'nin kendi kaynaklarıyla yürütülüyor.
İBB'nin ardından İstanbul'un ilçelerindeki hayvan barınakları, geçici bakımevleri ve tedavi merkezleriyle ilgili hizmetler alfabetik sıraya göre şöyle:

1 - ADALAR

Adalar Belediyesi Hayvan Barınağı, 2008'de, orman bölgesinde yaklaşık 500 metrekarelik alana kuruldu.
114 köpeğin sürekli barındığı ve beslenme ihtiyaçlarının gönüllülerin bağışları ile karşılandığı barınakta hastalanan köpekler belediye veteriner işleri görevlilerince barınakta yer alan sağlık kabininde gerekirse kliniğe sevk edilerek tedavi ediliyor. Adalar Belediye Başkanlığı Veteriner İşleri Birimi; Fen İşleri Müdürlüğü bünyesinde 3 veteriner hekim, bir yardımcı personel, bir hayvan yakalayıcı görev yapıyor. Veteriner hekimler iş yoğunluğuna ve hastalık durumuna göre barınağı ziyaret ediyor. Barınakta sürekli kalan köpeklerin tamamı rehabilite edilmiş (kısırlaştırılmış) hayvanlardan oluşuyor. İlçe genelindeki sahipsiz hayvanların bakımları için 180 bin lira bütçe ödeneği bulunuyor.

2 - ARNAVUTKÖY
Yüzölçümü olarak İstanbul'un dördüncü büyük ilçesi Arnavutköy'de 50 dönüm alan üzerine, içinde barınma ve beslenme odaları ile eğitim ve aktivite alanlarının yer aldığı modern bir hayvan bakımevi ve yaşam alanı kurulması planlanıyor.

3 - ATAŞEHİR
Ataşehir'de 2010 yılında kurulan Sokak Hayvanları Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi, Kadıköy Belediyesi'ne ait alanda hizmet veriyor. 50 köpek ve 70 kedinin barınabildiği, tedavilerinin yapılabildiği merkezde 5 veteriner hekim, 5 veteriner teknikeri ve 24 yardımcı personel çalışıyor. Kısırlaştırma ve yumuşak doku operasyonlarının yapıldığı merkezde, tedavi ve bakımın yanı sıra mama ihtiyacı belediye bütçesinden karşılanıyor. Merkez için belediye tarafından 1 milyon 500 bin lira bütçe sağlanıyor.

4 - AVCILAR
Avcılar'da 2003'te 750 metrekare alan üzerine kurulan rehabilitasyon merkezinin 70 köpek, 48 kedi kapasitesi bulunuyor. 3 veteriner, 3 veteriner teknikerinin görev aldığı rehabilitasyon merkezinde ileri tetkik gerektirmeyen kısırlaştırma, ampütasyon ameliyatları yapılıyor. Tüm ihtiyaçların belediye bütçesinden karşılandığı merkezin bütçesi, 4 milyon 705 bin lira.

5 - BAĞCILAR

Bağcılar'da 2007'de kurulan Hayvan Barınma ve Müşahede Merkezi, 520 metrekarelik tedavi merkezi, 720 metrekarelik köpek barınağı, 320 metrekarelik toprak gezinti alanı olmak üzere toplam 1560 metrekarelik alanda hizmet veriyor. 200'e yakın kedi, 100-120 arasında köpeğin barınabildiği merkezde, 3 veteriner hekim, 2 veteriner teknikeri olmak üzere 27 personel görev yapıyor. Ameliyat, kırık operasyonu, diş tedavisi, yoğun bakım, kısırlaştırma gibi işlemlerin yapıldığı merkezde, muayene, görüntüleme, yoğun bakım ve postoperatif odaları, ameliyathane, 3 medikal oda, medikal malzeme ve mama depoları bulunuyor. Bağcılar Belediyesi, geçen yıl hayvanların tedavi, bakım, beslemesi ile ek hizmet binasının inşası için 4 milyon 838 bin 659 lira harcama yaptı. Merkezde 2021'de 8 bin 293 sokak hayvanı muayene edilirken, 556'sının aşıları yapıldı ve bunlardan 1057'si sahiplendirildi.

6 - BAHÇELİEVLER

Bahçelievler'de 1999'dan beri 1780 metrekarelik alanda hizmet veren Hayvan Tedavi, Kısırlaştırma ve Rehabilitasyon Merkezi'nde, 79 köpek, 40 kedi barınabiliyor. Hasta hayvanların tedavi ve bakımlarının yanı sıra kısırlaştırma, aşılama, mikroçip takma işlemi ve gerekirse cerrahi müdahalelerin yapılabildiği merkezin şube olarak iki ayrı adresteki hizmetleri, 5'i veteriner hekim, 9'u yardımcı personel tarafından sürdürülüyor. Rehabilitasyon merkezinde yapılamayan tedavi ve müdahaleler, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Veterinerlik Fakültesi ile imzalanan protokolle karşılanıyor. Belediyenin sokakta yaşayan hayvanlar için geçen yıl ayırdığı bütçe, 3 milyon 447 bin lira.

7 - BAKIRKÖY
Bakırköy'de 2012'de 12 dönüm arazi üzerine kurulan 250 köpek kapasiteli Sahipsiz Sokak Hayvanları Geçici bakım ve Rehabilitasyon Merkezi'nde, 154 köpek kafesi, 8 ortak yaşam alanı, 6 serbest dolaşım bahçesi, bir muayenehane, bir ameliyathane, 4 oda, 80 yatar hasta kedi ünitesi bulunuyor. Merkezde 2 veteriner hekim, 2 veteriner teknikeri, 5 hayvan bakıcı ve temizlik personeli, 2 hayvan yakalama personeli ve bir şoför ile hizmet sağlanıyor. Sokak hayvanlarının, veteriner sağlık hizmetleri; kuduzla mücadele kapsamında aşılama, kimliklendirme ve kısırlaştırma operasyonları gibi koruyucu hekimlik uygulamaları, şirürjikal müdahaleleri karşılanırken, diagnostik tanı ve teşhis gerektiren durumlar için de İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Veteriner Fakültesi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Veteriner Hizmetleri Müdürlüğü ile iş birliği yapılıyor. Belediyenin sokak hayvanları ve diğer giderler için ayırdığı bütçe 550 bin lira.

8 - BAŞAKŞEHİR

Başakşehir'de 5 bin 300 metrekare alan üzerine 2010'da inşa edilen, 680 metrekare kapalı alanı bulunan Hayvan Hastanesi ve Geçici Bakımevi'nde 2 ameliyathane, muayenehane, laboratuvar, eczane, görüntüleme üniteleri ile pre operasyon ve post operasyon üniteleri yer alıyor. Acil servis ve hayvan ambulansı ile acil olarak nitelendirilen travma vakalarına müdahale edilebilen hastanede, ayrıca yoğun bakım servisi, kuduz müşahede padokları ve bahçeli yaşam alanları da bulunuyor. Bakımevinde 120 köpek ve 60 kedinin barınmasına imkan sağlanıyor. 4 veteriner hekimin yanı sıra 20 yardımcı personel ve 4 halkla ilişkiler personeli ile teşhis ve tedavi, kısırlaştırma, aşılama ve koruyucu hekimlik, sahiplendirme, beslenme ve barınma hizmetleri veriliyor. Hastanede, aşılama ve koruyucu hekimlik hizmetleri kapsamında, kist hidatik, kuduz gibi zoonoz hastalıkların önlenmesi amacıyla sokak hayvanlarının dönemsel olarak kuduz aşılaması, iç dış parazit tedavisi ve küpe yenilemesi yapılıyor, kayıtlar sürekli güncelleniyor. Teşhis için ihtiyaç duyulması halinde biyokimya veya hematolojik testlerin yanı sıra görüntüleme, kontrolsüz üremelerini önlemek amacıyla kısırlaştırma ameliyatları da yapılıyor.

9 - BAYRAMPAŞA

Bayrampaşa'da Sahipsiz Hayvanlar Geçici Bakımevi, 1994 yılında 800 metrekarelik alanda kuruldu. 50 köpek kapasiteli bakımevinde 2 veteriner hekim tarafından operasyonel işlemler yapılıyor. Hayvanların mama, bakım gibi ihtiyaçları tamamen belediye tarafından karşılanırken, barınağa geçen yıl ayrılan bütçe 1 milyon 250 bin lira.

10 - BEYKOZ

Beykoz'daki Hayvan Rehabilitasyon Merkezi, geçen yıl mayıs ayında gerçekleştirilen geniş kapsamlı yenileme çalışması sonrasında daha geniş olanaklar ve modern haliyle sahipsiz hayvanlar için hizmet vermeye başladı. Beykoz'da, 11 bin 45 metrekarelik alan üzerine kurulan 200 köpek kapasiteli merkezde, zeminden ısıtmalı 75 köpek barınma ünitesi, 4 kedi bakım odası, paslanmaz hijyenik 200 kedi kapasiteli 100 kedi barınma ünitesi yer alıyor. Merkezde 4 veteriner, 2 veteriner teknikeri çalışıyor. Ameliyat gibi operasyonel işlemlerin gerçekleştirildiği merkezde, yoğun bakım üniteleri de hizmet veriyor. Geçen yıl itibarıyla 7 bin 420 sahipsiz hayvanın tedavi edildiği merkezde, kısırlaştırma çalışmaları düzenli yapılıyor. Merkezde bu kapsamda geçen yıl 1885 sokak hayvanı kısırlaştırıldı. Sokakta yaşayan hayvanlar aç kalmasın diye ilçe genelinde 45 besleme noktası oluşturuldu. Bu kapsamda geçen yıl 16 bin 740 kilogram mama dağıtıldı.

11 - BEYLİKDÜZÜ
Beylikdüzü'nde 2009'da kurulan Hayvan Bakimevi'ne 2015'te 3 ameliyathane, laboratuvar ve röntgen ünitesi, kedi ve köpek tedavi üniteleri, hayvanların beslenmesine hizmet eden yemek hazırlama ünitesi eklendi. Toplamda 14 dönüm alan üzerine kurulu 1000 köpek, 150 kedi kapasiteli tesiste şu an 650 köpek, 90 kedi halihazırda misafir ediliyor.
7 veteriner hekim, 3 veteriner tekniker ve 35 personel ile hizmet verilen bakımevinde, kısırlaştırma operasyonları başta olmak üzere yumuşak doku operasyonları, ortopedi operasyonları (extremite kırık ameliyatları, kalça luksasyonu, kalça kırık operasyonları gibi) yapılıyor.
Ayrıca kedi ve köpeklerde enfeksiyon hastalıkları ile ilgili tetkikler ve tedavilerin de uygulandığı bakımevinde, sokak hayvanlarının beslenmesi için her gün 2,5-3 ton yemek pişiriliyor.
Yemekler hayvansal ürün işleyen firmalardan alınan taze atıklar ve bölgedeki fırınlardan toplanan bayat ekmekler ile hazırlanıyor.

12 - BEYOĞLU
Beyoğlu'nda Sütlüce Mahallesi'nde 2006'da 1200 metrekarelik alana kurulan, içinde 3 ameliyathane, 2 muayenehane, 2 yoğun bakım ünitesi ve bir röntgen makinesinin yer aldığı Sokak Hayvanları Bakım ve Barınma Merkezi'nde köpekler için 26 adet 4 metrekarelik kapalı barınak, 12 kedi barınma alanı bulunuyor. 60 köpek ve 30 kedinin kalabildiği merkezde, hayvanların rahat ve sağlıklı şekilde barınması için tasarlanmış her kulübenin önünde, 4 metrekarelik tel örgü ile çevrelenmiş üstü açık gezinme alanı mevcut. Zemini çim ile kaplı 250 metrekarelik geniş gezinme alanının da yer aldığı merkezde 5 veteriner hekim ve 2 veteriner teknikeri hizmet veriyor. İlçedeki 150 gönüllüye sokak hayvanları için düzenli olarak her ay mama desteği sağlayan belediye, hayvanseverlerle koordineli şekilde sokak hayvanlarının tedavi ve kısırlaştırma işlemlerini gerçekleştiriyor. Beyoğlu Belediyesinin hayvan barınağına ayırdığı yıllık bütçe 1 milyon 100 bin lira.

13 - BÜYÜKÇEKMECE
Büyükçekmece'de 1997'de 10 bin 800 metrekarelik alana kurulan Sahipsiz Sokak Hayvanları Bakım, Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezi'nde bir ameliyathane, kedi operasyon sonrası bakım ünitesi, kedi enfeksiyon hastalıkları ünitesi, köpek operasyon sonrası bakım ünitesi, köpek enfeksiyon hastalıkları ünitesi, köpek karantina ünitesi, köpek cilt hastalıkları ünitesi, yavru köpek bakım ünitesi yer alıyor. 750 sokak hayvanının yer aldığı merkezde, 3 veteriner hekim, 7 veteriner teknikeri çalışıyor. Merkezde başta kısırlaştırma olmak üzere kemik ve göz operasyonu gibi farklı operasyon türleri de yapılıyor. Bütün mama ve bakım ihtiyaçlarının belediye tarafından açık ihale usulü ile karşılandığı merkezin yıllık bütçesi, 3 milyon 422 bin 567 lira.

14 - ÇATALCA
Çatalca Belediyesinin kliniğinde veteriner hekim poliklinik hizmeti veriyor. Postoperatif bakım gerektirmeyen tedavi ve operasyonlar ve kedi kısırlaştırma operasyonu yapılıyor. Kliniğin gezici ekibi, uzak mahallelerde yerinde tedavi, aşılama ve besleme faaliyetleri yürütüyor. Ayrıca hayvanseverler ve derneklerle irtibat halinde olarak tedavi ve besleme konusunda koordinasyon sağlanıyor.

15 - ÇEKMEKÖY
Çekmeköy Ömerli'de 1999'da 600 metrekarelik alana kurulan Hayvan Rehabilitasyon Merkezi ve Geçici Bakımevi'nde, 100 metrekare kapalı barınak yer alıyor. 15 kedi, 35 köpek kapasiteli merkezde, 5 veteriner görev yapıyor. Kısırlaştırma ve bazı temel operasyonların gerçekleştirildiği, personel ve araç giderleri hariç yılda 600 bin lira harcama yapılan merkezin bütçesi, belediye, kuruluşlar ve hayvanseverlerden elde edilen gelirle sağlanıyor.

16 - ESENLER
Esenler Hayvan Müşahede ve Rehabilitasyon Merkezi, 2 bin 430 metrekarelik yeni binasında 2020'de hizmet vermeye başladı. Dört veteriner hekimin görev yaptığı merkezde, 25 kedi ve 30 köpek, rehabilitasyon işlemleri süresince kalabiliyor. Basit cerrahi müdahaleler ve kısırlaştırma operasyonlarının yapıldığı merkezin bütçesi belediye tarafından karşılanıyor.

17 - ESENYURT
Esenyurt'ta 2012'de 10 dönüm arazi üzerine kurulan Hayvan Bakımevi ve Rehabilitasyon Merkezi'nin 450 köpek, 150 kedi kapasitesi bulunuyor. Dört veterinerin görev aldığı merkezde, kısırlaştırma, ampütasyon, osteosentez, yumuşak doku ameliyatları yapılıyor. Belediyenin sokak hayvanları için ayırdığı bütçe 4 milyon lira.

18 - EYÜPSULTAN

Eyüpsultan Belediyesi Sokak Hayvanları Kliniği'nde 300 hayvan geçici barınabiliyor. Dört veterinerin görev yaptığı klinikte, sokak hayvanlarının rehabilitasyonunun yanı sıra muayene, tedavi, ambulans hizmeti veriliyor. Sokak köpekleri kısırlaştırılıp numaralandırıldıktan sonra aşıları yapılarak alındıkları yere bırakılıyor. Isırma vakası olan şüpheli hayvanlar merkezde müşahede altına alınıyor.

19 - FATİH
Fatih Belediyesi Yedikule Geçici Bakımevi ve Rehabilitasyon Merkezi, 8 bin metrekare alan üzerine kuruldu. 500 metrekare peyzaj ve yürüyüş alanı bulunan merkezde, geçen yıl 9 bin 855 kedi, 2 bin 598 köpek tedavi edildi, rehabilitasyon uygulamaları kapsamında ise antiparaziter uygulama, kuduz aşısı, mikroçip uygulaması ve küpeleme ile işaretlemeye tabi tutulan hayvan sayısı 4 bin 759'u buldu. 1500 köpek ve 90 kedi kapasitesine sahip merkez bünyesinde, geçen yıl 4 Ekim'de 112 metrekarelik tedavi merkezi hizmete alındı. Ayrıca 60 metrekarelik ek hizmet ünitesine sahip olan merkezde; operasyon odası, operasyon sonrası bakım odası, bakteriyel enfeksiyon odası, viral enfeksiyon odası ve yoğun bakım ünitesi yer alıyor. Dişi ve erkek kısırlaştırma operasyonu, amputasyon, göz expirtasyonu, tümoral expirtasyon ve çeşitli cerrahi müdahalelerin yapıldığı merkezde açıldığı günden itibaren 4 bin kedi, 470 köpek tedavi edildi. Barınakta 9 kişi, tedavi merkezinde 4 veteriner hekim, 2 tekniker, bir kayıt personeli, 3 yardımcı personel görev alıyor. Merkezin tüm bakım, onarımlarının yanı sıra hayvanların bakımı, tedavisi, medikal malzemeler, kuru mama, hijyenik koşulların sağlanması ve diğer işlemler Fatih Belediyesi tarafından karşılanıyor. Yedikule Hayvan Dostları Derneği ve gönüllü hayvanseverler iş birliğiyle çalışmaların yürütüldüğü merkezde, Yerel Hayvan Koruma Görevlileri projesi kapsamında geçen yıl 98 hayvansever eğitim aldı.

20 - GAZİOSMANPAŞA
Gaziosmanpaşa'da 2016 yılında hizmete giren Hayvan Bakımevi ve Rehabilitasyon Merkezi, 1,5 dönüm arazide hizmet veriyor. 250 hayvan kapasiteli merkezde, 3 veteriner görev yapıyor, kısırlaştırma, amputasyon, göz ekstirpasyonu gibi operasyonlar gerçekleştiriliyor. Tüm ihtiyaçların belediye bütçesinden karşılandığı merkezin yıllık bütçesi 3 milyon lira.

21 - GÜNGÖREN

Güngören'de 2010'da kurulan 2018'de de yeni yerine taşınan Hayvan Toplama ve Kısırlaştırma Merkezi, 1500 metrekarelik alanda hizmet veriyor. İki veterinerin görev yaptığı merkez, 150 kedi-köpek kapasitesine sahip. Ameliyat ve kısmi operasyonların yapıldığı merkezde ayrıca iki yoğun bakım ünitesi yer alıyor. Türkiye'de ilk kez "mama taksi" ile talep eden vatandaşlara ve besleme noktalarına her gün mama dağıtımı yapan merkezin bütçesi, bir milyon 500 bin lira.

22 - KADIKÖY

Kadıköy Belediyesi Geçici Hayvan Bakımevi, 1998 yılında 5 bin metrekare açık, 4 bin 500 metrekare kapalı-yarı kapalı alan üzerine kuruldu. 400 köpek, 120 kedi kapasiteli bakımevinin yanı sıra üç ameliyathane, beş muayene odası, dört küçük hayvan yoğun bakım kabini, ultrason ve laboratuvar odası, 40 hayvan kapasiteli yatar hasta ünitesi ile 800 metrekare kapalı alana sahip Merdivenköy Sahipsiz Hayvanlar Rehabilitasyon ve Eğitim Merkezi 2019 yılında hizmete girdi. Dörder veterinerin görev aldığı merkezde kısırlaştırma ameliyatları, kaza ve yaralı vakalara cerrahi müdahaleler yapılabiliyor. Tüm hizmetlerin belediye imkanlarıyla karşılandığı merkeze, cüzi miktarda hayvanseverlerce de mama bağışı yapılıyor. Veteriner İşleri Müdürlüğünün 2022 yılı için 20 milyon 91 bin TL olan bütçesinin yüzde 80'i, sahipsiz hayvanların rehabilitasyon faaliyetlerinde kullanılacak.

23 - KAĞITHANE

Kağıthane Belediyesi Veterinerlik Hizmetleri bünyesinde yer alan bin metrekarelik Sokak Hayvanları Bakım, Tedavi ve Geçici Barınma Merkezi'nde 4 veteriner, 15 personel görev yapıyor.
Bakım ve tedavi merkezinde 60 kedi, 60 köpek için kapalı ünite ile tedavi, basit müdahale, aşılama ve özellikle kısırlaştırma işlemleri uygulanıyor.
Kağıthane'de kayıtlı 1800 sokak köpeği, 9 bin civarında sokak kedisi bulunuyor. İlçede sokak hayvanları için geçen yıl, 4 milyon lirayı aşan bütçe ile 1245 adet kısırlaştırma (245 köpek, 970 kedi), aylık ortalama 400 tedavi, 1050 kulübe, 250'den fazla beslenme noktasında 70 ton civarında mama desteği sağlandı. Belediye ayrıca sokakta yaşayan sahipsiz, hasta hayvanları rehabilite etmek üzere 5 bin 200 metrekare toplam alanda, 1200 metrekaresi kapalı alan, 3 bin 800 metrekaresi açık ve yeşil alan olacak şekilde inşa edilen Can Dostlar Ofisi'nin temelini geçen ekim ayında attı. Merkezde muayene ve teşhis bölümleri, ameliyathaneler, kedi ve köpekler için ayrı ayrı olmak üzere tedavi ve bakım bölümleri, aşevi, depo, teknik oda ve ofis bölümleri yer alacak. Ofiste 170 kedi, 75 de küçük ve büyük ırk köpekler için tedavi, bakım ve geçici barınma alanları olacak. Bu yıl mayıs ayında hizmete alınacak ofisle birlikte veterinerlik kapasitesi 5 kat artacak.

24 - KARTAL

Kartal Belediyesinin barınak hizmeti olmamakla beraber ihtiyaç dahilinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile birlikte çalışıyor. Öte yandan belediyenin Veteriner İşleri Müdürlüğü sokak hayvanlarının rutin aşılama ve mikroçip takma işlemlerini gerçekleştiriyor. Müdürlüğün kliniğinde, sahipsiz kedilerin kısırlaştırma ameliyatları yapılarak, alındıkları ortama bırakılıyor.

25 - KÜÇÜKÇEKMECE

Küçükçekmece'de 2020'de faaliyete geçen Sokak Hayvanları Rehabilitasyon ve Tedavi Merkezi, 2 bin metre kapalı alan, 6 bin metre açık alanda hizmet veriyor. İki operasyon, iki muayene odası, görüntüleme odası, laboratuvar, eczane, 250 kapasiteli kedi bakım ünitesi, 100 kapasiteli köpek yaşam alanı, 60 kapasiteli engelli kedi yaşam alanı ve 30 kanatlı yaşam alanından oluşuyor. Merkez bünyesinde 7 veteriner, bir veteriner teknikeri çalışıyor. Merkezde, sokak hayvanlarının kısırlaştırılması ve mikroçip takılması, aşılama, tedavi, kırık operasyonları ve diğer operatif müdahaleler, sahiplendirme yapılıyor. Hayvanların mama, bakım, kısırlaştırma, tedavi gibi ihtiyaçları tamamıyla Küçükçekmece Belediyesi tarafından karşılanıyor. Belediyenin merkez için ayırdığı bütçe yıllık 2 milyon 790 bin lira.

26 - PENDİK

Pendik Belediyesi, 2020'de Neşeli Patiler Köpek Eğitim Parkı ve Neşeli Patiler Kliniği'ni hizmete açtı. 4 bin 550 metrekare alan üzerine kurulan parkta köpek temel eğitim alanı, yarışma ve ana eğitim parkuru, yürüyüş yolu, köpekler için serbest oyun alanı yer alıyor. Neşeli Patiler Kliniği'nde sokak hayvanlarının tedavi ve aşılama işlemleri gerçekleştiriliyor. Sahipli evcil hayvanlara ise ücretsiz kuduz aşısı yapılıyor. Alanda aynı zamanda hayvan sahiplerinin danışabileceği ücretsiz köpek eğitmeni de bulunuyor. 
Sokak hayvanlarının refahı için yapılan hizmetler dahilinde, 7 bin 046 nakil işlemi, 975 kedi ve köpeğin kısırlaştırılması,14 bin 736 klinik tedavi ve bulaşıcı hastalıklara karşı 1405 aşılama işlemi gerçekleştirildi. Geçen yıl, 40 bin kilogram kuru mamanın yanı sıra 147 noktadan toplanan 110 bin 500 kilogram bayat ekmek ve çeşitli kurumlardan toplanan 45 bin 350 kilogram artık yemekle hayvanlar ekiplerce beslendi.

27 - SANCAKTEPE

Sancaktepe'de, 2014'te 1200 metrekarelik alanda hizmet vermeye başlayan Geçici Bakım Merkezi'nde bakım ve tedavisi biten hayvanlar tekrardan alındıkları bölgeye salınıyor. 16 kedi, 64 köpek kapasiteli merkezde, 4 veteriner hekim görev yapıyor. Geçen yıl 1332 kısırlaştırma, 4 bin 212 tedavi işlemi gerçekleştirilen merkezin tüm ihtiyaçları belediye tarafından karşılanıyor.

28 - SARIYER

Sarıyer'de 2007'de kurulan, 2017'de yenilenen 10 bin metrekarelik alana sahip Safiye Kaya Sokak Hayvanları Geçici Bakımevi'nde yasak ırklar hariç, 90 köpek ve 289 kedi tedavi ediliyor.
Yerden ısıtma sisteminin de bulunduğu merkezde, kan sayım, röntgen, sterilizatörler, yoğun bakım üniteleri, serum infizyon cihazlar bulunuyor. Bakımevinde 6 veteriner hizmet veriyor. Sadece kedi ve köpeklere bakılmayan merkezde martılar, kanatlı kuşlar ve kumruların da tedavisi yapılıyor. Hayvanların mama ihtiyacı ise belediye kaynakları ve gönüllülerin bağışlarıyla sağlanıyor. Bakımevinde günde 40'a yakın kedi ve köpeğe kısırlaştırma işlemi yapılıyor. Operasyon sonrasında patililer bakım alanına alınıyor ve antibiyotik tedavisine başlanıyor. 5-7 gün arasında bakım işlemi sürüyor ve dikişler alındıktan sonra aşıları yapılıp alınan bölgelere teslim ediliyor.

29 - SİLİVRİ
Silivri'de 2000'de 10 bin metrekarelik alan üzerine inşa edilen Küçük Hayvan Rehabilitasyon Merkezi'nde 225 köpek ve 55 kedi barınabiliyor. Üç veteriner ile birlikte 45 personelin görev aldığı merkezde, sahipsiz hayvanlarla ilgili yakalama, müşahede etme, kısırlaştırma, işaretleme (kulak küpesi ve mikroçiple), aşılama işlemlerinden sonra sahiplendirme, sahiplendirilemeyen hayvanların alındığı yere geri bırakılması ve sahipli hayvanlarla ilgili ise kayıt edilmesine yönelik çalışmalar yapılıyor. Beslemeye elverişli besin maddeleri hastane, yemek fabrikası, okul ve fabrika gibi yerlerden temin ediliyor. Bunların yetmediği durumlarda belediye bütçesinden kuru mama ve konserve ile takviye ediliyor.

Aynı şekilde tedavi masrafları da belediye bütçesinden karşılanıyor. Silivri Belediyesinin Veteriner İşleri Müdürlüğünün yıllık bütçesi ortalama 3 milyon lira.

30 - SULTANBEYLİ
Sultanbeyli'de Sevimli Patiler Kliniği, geçen yılın başında iki katlı binada hizmet vermeye başladı. Yoğun bakım ünitesi, diş çekimi, doğum ve sezaryen operasyonu, aşılama gibi hizmetlerin verildiği klinikte, 2 veteriner, bir veteriner tekniker görev yapıyor. 20 yataklı klinikte gerekli durumlarda, tedavi süreci uzayan hayvanların yatışı da yapılıyor. Günlük ortalama 50 sokak hayvanına hizmet veren kliniğin bu yılki bütçesi, 680 bin lira.

31 - SULTANGAZİ
Sultangazi Belediyesi bünyesindeki Veteriner İşleri Şefliği Geçici Hayvan Bakımevi ve Rehabilitasyon Merkezi, 2011 yılında 3 bin metrekarelik alanda kuruldu. Tedavisi devam eden 25 köpek ve 30 kediyi aynı anda ağırlayabilen merkezde, bir yılda ortalama 5 bin hayvanın tedavisi ve bakımı gerçekleştirildi. Hafta içi mesai saatlerinde iki, hafta sonu mesai saatleri içindeyse bir veteriner hekimin görev yaptığı merkezde, tüm yumuşak doku operasyonları gerçekleştirilebiliyor. Merkeze gelen hayvanların bakım, tedavi ve beslenme masrafları belediye bütçesinden karşılanıyor. Merkezin 2022 yılı bütçesi 1 milyon 67 bin lira olarak belirlendi.

32 - ŞİŞLİ

Veteriner hizmetlerine 1987'de başlayan Şişli Belediyesi, 2010'a kadar Okmeydanı'ndaki poliklinikte sahipsiz hayvanlara aşılama, tedavi, kısırlaştırma hizmeti verdi. Piyalepaşa Bulvarı'nda, 606 metrekarelik alanda 2010 yılında açılan Veteriner İşleri Müdürlüğü Kısırlaştırma ve Rehabilitasyon Merkezi'nde sokak hayvanlarına yönelik aşılama, kısırlaştırma, tedavi hizmetlerinin yanında ilaçlama hizmetleri de verilmeye başlandı. 18 köpek, 153 kedi kapasitesiyle hizmet veren merkezin fiziksel kapasitesinin yetersiz olması nedeniyle geçen yıl 606 metrekarelik alanın 256 metrekarelik bölümü yıkılarak, yerine 900 metrekarelik yeni hizmet binası inşasına başlandı. İnşaat çalışmalarının devam ederken, İBB ile yapılan protokol kapsamında, yatar hasta hayvanların bir kısmının tedavisine Kemerburgaz Geçici Hayvan Rehabilitasyon Merkezi'nde devam ediliyor. Tamamlandığında 300 yatan hasta kapasitesine sahip olacak bu merkez bünyesinde barınağın yanı sıra yoğun bakım ünitesi, ameliyathaneler, enfeksiyon üniteleri ve sahiplendirme ünitesi yer alacak. 10 veteriner, 2 veteriner teknikerinin görev yaptığı merkezde ayrıca acil vakalara müdahale imkanı sağlayan bir mobil ekip de bulunuyor. Merkezde kısırlaştırma başta olmak üzere diğer yumuşak doku cerrahi ameliyatları ve sert doku ameliyatları yapılıyor. Şişli Belediyesi Veteriner İşleri Müdürlüğünün 8 milyon 700 bin liralık bütçesinden sokak hayvanlarının kısırlaştırılması, tedavi, barınma ve beslenme gibi ihtiyaçları karşılanıyor.

33 - ŞİLE

Şile Belediyesi Veteriner İşleri Müdürlüğü Geçici Hayvan Rehabilitasyon Merkezi ile ilçedeki sokak hayvanlarına 2015'ten beri 1000 metrekare kapalı, 1500 metrekare açık alanda hizmet veriyor. Merkez, 40 köpek kapasiteli köpek rehabilitasyon bölümü ve 60 kedi kapasiteli kedi rehabilitasyon bölümünden oluşuyor. Rehabilitasyon bölümlerinde doğal gazlı alttan ısıtma sistemi ve ısı yalıtımı bulunuyor. 4 veterinerin görev yaptığı merkezde, kısırlaştırma operasyonu, yumuşak doku operasyonları, ampütasyon, göz ekstirpasyonu, tümör operasyonu gibi operasyonlar yapılıyor. İlçe genelindeki sokak hayvanlarının mama, bakım, kısırlaştırma, tedavi gibi ihtiyaçları belediyenin tahsis ettiği bütçeden karşılanıyor. Belediyenin Veteriner İşleri Müdürlüğüne 2022 yılı için ayırdığı bütçe, 3 milyon lira.

34 - TUZLA

Tuzla Belediyesi, kendi öz kaynaklarıyla sokak hayvanlarının mama ve su ihtiyacını karşılıyor. Belediye ekipleri, 17 mahalledeki mama ve su kaplarını haftanın her günü doldurarak, sokak hayvanlarının mama bulmakta zorlanmasının önüne geçiyor. Özellikle ilçenin ormanlık alanlara yakın kesimlerinde mama ve su çalışmaları yoğun şekilde sürüyor. Belediye ekipleri ayrıca 7 gün 24 saat boyunca sahil hatlarındaki kedi evlerini dolaşarak mama ve su ihtiyaçlarını karşılıyor.

35 - ÜMRANİYE

Ümraniye Belediyesi Hekimbaşı Sahipsiz Hayvan Bakımevi, 7 dönüm alan üzerine 2000'de kuruldu. 200'ü kedi, 160'ı köpek olmak üzere 360 sahipsiz hayvan barınma kapasitesi bulunan bakımevinde 7 veteriner, 3 veteriner teknisyeni ile sahipsiz hayvanlara yönelik hizmet veriliyor. Muayene, tedavi işlemlerinin yanı sıra kısırlaştırma operasyonları haricinde yumuşak doku ve ortopedik operasyonlar da bakımevinde yapılıyor. Bakımevinde ortopedik cerrahi setleri, otoklav, real-time mikroskop, gaz anestezi cihazı, dijital röntgen, hemogram, doppler gibi ileri düzey tıbbi cihazları da kullanılıyor. Veteriner İşleri Müdürlüğünün 4 milyon 500 bin lira olan bütçesinden sahipsiz hayvan hizmetlerine yeterli mali kaynak aktarılıyor.

36 - ÜSKÜDAR

Üsküdar Belediyesi, sokak hayvanlarının bakım, rehabilitasyon ve tedavi işlemleri için 1999'da bakımevi, 2016'da klinik, 2019'da da cerrahi merkezi hizmete aldı. 200 köpek, 150 kedi, 100 kanatlı hayvan kapasiteli barınakta, 3 veteriner, 3 veteriner tekniker, 5 hizmet personeli, ortopedi ve genel cerrahi doktoru görev yapıyor. Sokak hayvanlarıyla ilgili tüm ameliyatların yapılabildiği merkezde, röntgen, biyokimya, kan sayımı, ultrason gibi işlemler gerçekleştiriliyor. Veteriner İşleri Müdürlüğünün bütçesi 6 milyon lira.

37 - ZEYTİNBURNU

Zeytinburnu Belediyesi Sahipsiz Hayvan Geçici Bakımevi, 2021'de yenilenerek 3 katı kapasiteye ulaştı. Yaklaşık 600 metrekarelik alan üzerine kurulan bakımevinde sokak hayvanlarına 4 veteriner hekim, 2 ameliyathane, bir yavrulu oda, 3 bakım odası, bir muayene odası, 2 yoğun bakım ünitesi ile hizmet veriliyor. Ayrıca hemogram ve röntgen cihazları da sokak hayvanlarının doğru ve eksiksiz bir tedavi süreci geçirmesi için kullanılıyor. Bakımevinde kırık operasyonları, kan tetkikleri, yavru köpek, kedilerin iç ve dış parazit tedavisi, erişkin köpek, kedilerin iç ve dış parazit tedavisi, erişkin köpek, kedilerin kısırlaştırılması ve küpelendirilmesi, sahiplendirme, bakımevinde kaldığı süre boyunca tedavi ve bakım işlemleri yapılıyor. Zeytinburnu Belediyesinin sokak hayvanları için ayırdığı bütçe 2 milyon 732 bin lira. Maltepe ve Beşiktaş belediyeleri ise bu konuda veri paylaşmadı.