İhtiras uğruna!..

"Hüseyin Avni Paşa, Abdülaziz Han'ı tahtından indirmeye ve öldürmeye karar verdi! Londra'ya gidip, İngilizlerle bu işi planladı..."

Sultan Abdülaziz Han, Osmanlı padişahlarının otuz ikincisi ve İslam halifelerinin doksan yedincisidir. İkinci Mahmud Han'ın oğludur. 1830'da doğdu. 1876'da Dolmabahçe Sarayından alınıp, Topkapı Sarayına hapsedildi. Beş gün sonra Mithat Paşa ve Serasker [Savunma Bakanı] Hüseyin Avni Paşa, Süleyman Paşa ve arkadaşları tarafından, Feriyye Sarayında Kur'an-ı kerim okurken bilek damarları kestirilerek şehit edildi. Sultan Mahmud Türbesi'ndedir...

Tarihçi Yılmaz Öztuna'nın "Türkiye Tarihi"nde özetle diyor ki:

"Sultan Abdülaziz'in hal edilmesi, birkaç ahlaksız veya safdil devlet adamının, şahsi ihtirasları uğruna oldu. Bunların başında, Hüseyin Avni Paşa geliyordu. Kurmaylıktan yetişmiş, üç defa Serasker olmuştu. Mason Fuat Paşa'nın yetiştirmesi ve (Kinim dinimdir) diyen kindar adamlardan biri idi. Meziyetsizliklerinden, kötülüklerinden dolayı azlolunur, sonra entrikalarla yine bir makam kapardı... Rütbesi ve nişanları alındığı için, padişaha kin bağladı. Sultanı tahtından indirmeye ve öldürmeye karar verdi. Londra'ya gidip, İngilizlerle bu işi planladı...

Facianın ikinci adamı Mithat Paşa'nın Batı kültürü olmadığı gibi, din bilgisi de yoktu. Bu da İngilizler tarafından şımartılmış bir adamdı...

Abdülaziz Han, memleketin idaresini Ali ve Fuat Paşa'nın ve bunların yetiştirdiği masonların ellerine bıraktı. Dağıstanlı Şeyh Şamil, yirmi sene kahramanca cihad yaparak, Rus ordularını perişan ederken, seyirci kaldılar... Tanzimat Fermanı'ndaki mason planlarının tatbik edilmeleri için çalıştılar... Bütün bunların mesulü elbette padişahın gafleti idi. Bu gafletinin neticesinde, masonlar ve onlara aldananlar tarafından şehit edildi..."

Abdülaziz Han'ı şehit ettiren paşalar, başarılarının zevki içinde, Mithat Paşa'nın Bayezid'deki konağında toplanmışlardı. Sultan Abdülaziz Han'ın kayınbiraderi olan Çerkes Hasan Bey konağı bastı. Avni Paşa'yı ve sonra Hariciyye Nazırı Raşit Paşa'yı öldürdü. Mithat Paşa mutfağa kaçıp, aşçının dolabına saklanıp, ölümden kurtuldu. Yaralı yakalanan Hasan Bey ise ertesi gün Bayezid Meydanında şehit edildi... Mezar taşında şunlar yazılıdır: "Ümera ve guzati Çerakiseden İsmail Beyin oğlu olup, Savaş Okulunu bitirip, Kolağası rütbesinde iken, genç yaşında, velinimeti uğrunda feda-i can eden, Çerkes Hasan Bey'in kabridir..."