Çöpe giden gıdanın maliyeti...

A -
A +
Geçen hafta çöpe giden ve ziyan edilen büyük miktardaki yiyecekten bahsetmiştim. Tabii konu sadece kaybolan ve ziyan edilen ve zedelenmiş veya kirlenmiş yiyeceklerle ilgili değil. Mahsul kayıpları yaşayan çiftçiler gelirlerinin de bir kısmını kaybeder. Önemli miktarda kayıp yaşayacağını düşünen çiftçiler daha çok mahsul yetiştirerek bu açığı kapatmaya çalışır. Bu daha çok araziye gerek olduğu manasına gelir. Daha çok orman yok edilir. Böcek ilacı, herbisit ve gübre gibi daha çok kimyasal toprağa ve suya karışır. Zaten hâlihazırda nitrojen, potasyum ve diğer gübre çeşitleri aşırı kullanılıyor ve bunların çoğu ekinlere gitmiyor, nehirlere ve yer altı sularına karışıyor. Eğer toprak nadasa bırakılıp dinlendirilmezse bu aşırı gübre kullanımı nedeniyle çok daha hızlı bozulur. Daha fazla mahsul yetiştirdikçe çok değerli doğal bataklıklar, sulak alanlar, ormanlar, meralar, çayırlar ve yağmur ormanları yok oluyor.Ne kadar çok yiyecek ziyan edilirse, o kadar çok toprak gerekir. Daha çok toprak ve su gerektiği için bu sebeple çıkabilecek potansiyel çatışmalar artar.Olası kayıplar nedeniyle daha fazla ekin yetiştirince, bunların sürülmesi, ekimi ve hasadı için daha çok motorin ve benzin kullanılır. Nakliye esnasında oluşan çürükler ve kayıplar için daha çok nakliye yapılması gerekir. Daha çok yakıt kullanılır. Tedarik zincirindeki araçların çalışması için başka malzemelerden daha çok kullanılır. Zincirin bu aşamasında meydana gelen kayıplar ve ziyan edilen yiyecekler daha çok ziyan edilen enerji manasına gelir. Ayrıca yiyecek tedarik zincirinde daha çok ziyan edilen su manasına gelir.Kayıpları telafi etmek için daha çok yiyecek yetiştirilmesi sebebiyle artan su ve toprak kirliliği, aynı zamanda bu suyu içen ve toprakları kullanan çiftçiler ve aileleri ve etraftakiler için artan sağlık harcaması manasına gelir. Hava kirliliği de artabilir. Tarla açmak için sık, büyük yapraklı ağaçların yok edilmesi nedeniyle havayı temizleyen ormanlar azalıyor. Atmosferde artan karbondioksidi azaltan en önemli yerler ormanlardır. Ormanlıklık alanların azalması, iklim değişimi problemlerini artırabilir.Yiyeceklerin işlenmesi, nakliyesi, satılması ve tüketilmesi esnasında daha çok kayıp olması, fiyatların artmasına neden olabilir. Büyük kayıplar büyük ihtimalle yüksek fiyatlar manasına gelir. Artan gıda fiyatlarına bir başka etken de, tedarik zincirinin sonunda aynı miktarda tüketim gerçekleşmesine rağmen, kayıpları kapatmak için daha fazla yakıt, insan, kamyon, biçerdöver, zaman, finans, su, toprak ve kimyasal kullanılmasıdır. Daha az kayıp ve israf olursa, tarladan sofraya tedarik zincirinde daha az ilave maliyet olur.Bir restoranın arkasındaki çöpe büyük miktarda yiyecek atıldığını gördüğünüzde ve marketlerin arkasında veya kamyonların üzerinde çürüyen yiyecekleri gördüğünüzde ne kadar yiyeceğin israf edildiğini iyice anlayabilirsiniz.Böylesi ziyan ve israf gördüğünüzde dünyadaki fakir ve açları, özellikle de çocukları düşünmeye çalışın. Bu kadar çok fakir ve aç, açıkta ve susuz insanlarla dolu bir dünya bu kadar israfı kaldırabilir mi?Kuran-ı kerimde bu konuda bir âyet var, meali: "Allah israf edenleri sevmez." Gün gibi aşikâr. Belki hepimiz bu âyetin manasını düşünmeye başlayabiliriz...
UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.