Vız gelir!

Dünyanın en büyük ekonomisinde tarım dışı istihdam tahminleri aşınca, FED'in Aralık ayında faiz artırımı için eli güçlendi, dolar değer kazandı, emtia fiyatları düştü. Biraz geriye gidelim..
ABD merkez bankası 1983 yılından beri 6 defa parasal sıkılaştırmaya gitmiş. Yani faiz arttırmış.. Ama her operasyondan sonra ekonomi bozulunca geri adım atmak zorunda kalmış. En son 2006 yılında faiz artırımına başladı, iki yıl içinde %1'den %6'ya kadar çıkardı. Çok kısa süre içinde bu kadar büyük faiz artırımı ABD ekonomisinde mortgage (ev kredisi) krizi yaşanmasına yol açmış bu olumsuz gelişme likidite krizine dönüşerek Avrupa ve Japonya olmak üzere tüm dünyaya yayıldı. 189 yıllık geçmişe sahip ABD'li finans devi Lehman Brothers battı. ABD merkez bankasının yaptığı bu uygulamanın faturası hâlâ da ödeniyor.. Kimse çıkıp da bu ülkeden hesap soramıyor, zira dolara bağımlılık devam ediyor...

ABD merkez bankası ekonomik kriz karşısında para musluklarını açtı, yeterli olmayınca, Eylül 2012'den itibaren her ay 40 milyar dolarlık mortgage destekli, 45 milyar dolar da hazine tahvili olmak üzere toplam 85 milyar dolarlık varlık alımı yaptı. Bilançosu 4.5 trilyon dolara dayanınca Ocak 2014'ten itibaren alım programını aylık 10 milyar dolar azalttı, ekimde de sona erdirdi.. ABD ekonomisinden açıklanan veriler birbirini tutmuyor. Fabrika siparişleri ve sanayi üretimi azalıyor. Buna karşılık işsizlik %5'e düşerek kriz öncesine döndü. İstihdam rakamları kafa karıştırıyor. Eylül ayında 142 bin artan istihdam ekimde 271 bine ulaştı. FED'in normalleştik diyerek aralık ayında faiz artış sürecini başlatmasına kesin gözle bakılıyor. Ama enflasyon kıpırdamıyor. Yüksek dolar fiyat artışını engelliyor. FED'in esas aldığı iki kriter var. Bunlardan birincisi istihdam, ikincisi enflasyon.. İstihdamda sıkıntı yok. Ancak petrol ve emtia fiyatlarındaki düşüşle enflasyon sıfır düzeyinde.. Enflasyonu yüksek  göstermek için (gıda ve enerji hariç tutulan) çekirdek enflasyonu esas alıyor. O da yıllık %1.7...

Şimdi faiz arttırınca zannediyorlar ki, ABD'de yatırımlar artacak! Tüketmeyen ülkeye yatırım yapılır mı? Aslında soruyu şöyle sormak lazım: Parası aşırı değer kazanmış ülkede üretim yaparak elde ettiğiniz pahalı malı kime satacaksınız? ABD merkez bankası, dünyaya krizi atlatan ilk ülke biz olduk "normalleştik" mesajını vermek için kendini faiz arttırmaya şartlandırdı. Bunu mutlaka yapacak. Ama korkarım 6 ay içinde ekonomi kilitlenince, geri adım atmak zorunda kalmaz. ABD'de faiz artınca dolar evine dönecek. Yüksek enflasyon yaşayan gelişmekte olan ülkelerden fon çıkışı başlayacak. Türkiye de bundan etkileniyor. İşte dolar yükselişe geçti. Ama bu tablo uzun sürmeyecek. Önemli bir hatırlatmada bulunmak istiyorum. Eğer seçim öncesi euro dolar paritesi bugünkü seviyeyi görseydi, dolar 3.00 TL'yi çoktan aşmıştı. Siyasi gerginliğin ortadan kalkmasıyla kredi kuruluşlarının olumlu raporları geri çekilmenin sınırlı kalmasını sağlıyor. Dış şokların arttığı bir ortamda AK Partiden piyasa dostu reformlar gecikmeyecektir. Yurt dışından artık sıcak para değil, doğrudan yatırım sermayesi girecek. Teknik olarak dolar 2.920 TL'nin altında kalırsa 2.894 TL'ye inecek. Bu seviye görülürse 2.850 gündeme gelecek Doları satın, hisseye geçin. İnşaat, bilişim ve ulaştırma sektörlerinde pozisyon alanlar iyi para kazanacak.