Kurtuluş reçetesi!

2019 yılında tam 41 milyar dolar enerji faturası ödedik. Bunun 13 milyar doları doğalgaza, 28 milyar doları petrole gitti. 180 milyar dolarlık ihracat, 210 milyar dolarlık ithalat yaptık. 30 milyar dolar açık verdik. Turizmden 34,5 milyar dolar gelir elde ettik. Türk ekonomisi 18 yıl aradan sonra ilk defa 2019 yılını 1,8 milyar dolar fazla vererek tamamlayarak tarihe geçti. Ama pandemi krizi tüm dengeleri bozdu. Yılın ilk çeyreğini %4,5 artıda tamamlayan ekonomi ikinci çeyrekte 9,9 daraldı. Korona darbesi olmasaydı turizm geliri 40 milyar doları, ihracat 200 milyar doları aşacak, cari fazlamız artacak Türkiye %5’lik büyüme hızına kavuşacaktı. Olmadı. Kader böyleymiş. Elimizdeki nimetlerin farkına varamamışız. Sağlık sistemimiz çok güçlü olduğu için krizi en az hasarla atlatıyoruz... Yılmadık, sabrettik zafere kavuştuk. Geçen sene "Karadeniz ve Doğu Akdeniz’de tarihî enerji kaynakları keşfedilecek, Türkiye çağ atlayacak" denilse kimse inanmazdı. Bugün gerçek oldu. Amerika'sı Avrupa'sı Yunan'ı birlik olup bizi korkutmak istedi, dik durduk, yıkılmadık. Şimdi pazarlık yapalım diyorlar.. 24 Eylül’deki zirvede AB liderleri asla yaptırım kararı alamaz. Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki 165 milyar dolarlık ticaret hacmini tehlikeye atmazlar, atamazlar. Büyük ihtimalle yeşil ışık yakacaklar herkes bu pastadan pay alacak problem çözülecek...  Borsa İstanbul’da  bankalar, tahmini 12 aylık kazançlara dayalı olarak %61 iskontoyla işlem görüyorlar ki bu, 2006’dan bu yana en büyük düşüş. BDDK özel bankalara uygulanan aktif rasyo uygulamasını kaldırabilir. Yatırımcılara finans sektöründe uzun vadeli pozisyon açmaları tavsiye ediliyor. BİST önümüzdeki iki ay içinde 1300 puanı aşabilir. Teknoloji, demir çelik, mobilya, çimento sektörleri gözde.. Merkez Bankası repo ihale tutarını 10 milyar TL'ye yükseltti. İhale miktarının iki kat artırılması TL’ye değer kazandırdı. 7,50 TL üzerindeki dolarları satma zamanı geldi. Perşembe günü politika faizi sabit kalacak, faizin üst bandı %13'e yükselecek...  Hükûmet mart ayının ikinci yarısından itibaren COVID-19’dan etkilenen vatandaşına 33 milyar lirası sosyal koruma kalkanı kapsamında 500 milyar liralık nakdî  destek sağladı. 14 milyon 359 bin kişiye 33 milyar 824 milyon lira destek sağlandı. Bu dönemde, 3 milyon 579 bin kişiye 18 milyar 576 milyon lira tutarında kısa çalışma ödeneği desteği verildi. Toplam sosyal desteklerin tutarı 100,6 milyar lira. Bu harcamalar bütçeden karşılandığı için ocak-temmuz döneminde bütçe açığı 139,1 milyar lira rekor düzeye ulaştı. Ancak ekonominin çarkları hızlı dönüyor.. Temmuzda sanayi üretimi 8,4 arttı. Ocak-ağustos döneminde bütçe açığı 28.2 milyar lira azalarak 110,9 milyar liraya geriledi. Faiz dışı fazla ise 40,1 milyar lira oldu. 2020 yılında bütçe açığı 90,1 milyar lira öngörülmüştü. Bu hesaba göre eylül sonunda bu rakama ulaşacağız. Peki bütçe gelirleri nasıl arttı? Vergilerden.. Vergiler nasıl arttı? Harcamalardan.. Parası olan harcar. İşsizlik oranına bakın 1 yıldan beri pandemiye rağmen %13 seviyesinde. Nisan ayında %47,2 olan iş gücüne katılım oranı mayısta %47,6’ya haziranda %49,0’a yükseldi. İşsizlik yerinde sayıyor ama iş gücüne katılım oranı yükseliyor. Formül belli: Çalış, kazan, harca...