"Yaptığınız iyilikleri gizleyiniz!"

Bir kimsenin, hatalarını, kusurlarını gizlediği gibi, yaptığı iyilikleri, hayır ve hasenâtı da gizlemesi lazımdır. Râbia-i Adviyye hazretleri, kendisinden nasihat isteyenlere; "İşlediğiniz günahları gizlediğiniz gibi, yaptığınız iyilikleri de gizleyiniz!" buyururdu. Resûlullah efendimiz buyurdu ki: (Yedi kısım kimse vardır ki, Allahü teâlânın ihsân ettiği gölgeden başka gölge bulunmadığı kıyâmet gününde, Allahü teâlâ onları Arş'ın gölgesinde gölgelendirir. Onlardan birisi, sadaka verdiği zaman sağ elinin verdiğini, sol eli dahî bilmeyen kimsedir.) Müctehid âlimler, bu hadîs-i şerîfe dayanarak, sadakayı gizli vermenin lazım geldiğini bildirmişlerdir. Sadakanın içine, bütün hayır, hasenât girmektedir. Bunları yaparken gizli yapmalıdır. Açıkça göstere, göstere yapılırsa, riyâ karışabilir. RİYÂ TEHLİKESİ YOKSA... Riyâdan sakınmak için, sadakanın gizli verilmesi uygun ise de, başkalarını teşvîk için, açıkça vermekte de bir beis yoktur. Riyâ tehlikesi olmadığı zaman ve insanları iyiliğe teşvik etmek için, hayır hasenâtı açıkça yapmanın hiçbir mahzuru yoktur. Nitekim hadîs-i şerîfte; (Bir hayrın yapılmasına yol gösteren onu yapan gibidir) buyurulmuştur. Kur'ân-ı kerîmde sadakanın açıkça verilmesi nehyolunmamış, fakat, gizli vermenin dahâ efdâl olduğu bildirilmiştir. Bekara sûresinin 271. âyetinde meâlen; (Sadakaları âşikâre verirseniz ne güzeldir. Eğer gizlerseniz ve onları [sadakaları] fakîrlere verirseniz bu sizin hakkınızda dahâ hayırlıdır ve günâhlarınıza keffârettir. Allahü teâlâ sizin yaptıklarınızdan haberdârdır) buyurulmuştur. Bu âyet-i kerîmede açıkça verilmesi bildirilen sadaka, farz olan zekattır. Farz olan zekâtı açıkça vermek riyâ olmaz, dahâ sevâb olur. Nâfile olan sadakayı ise gizlice vermek efdaldir. Gizli verilen nâfile sadakanın, açıktan verilen nâfile sadakadan yetmiş kat dahâ sevâb olduğu hadîs-i şerîfle bildirilmiştir. Zekât vermek, Allahü teâlânın emrini yapmaktır. Sadaka ve hayrâtın çoğu ise, şöhret, hürmet ve nefsin şehvetlerini kazanmak için olur. Farzlar yapılırken araya riyâ, gösteriş karışmaz. Nâfile ibâdetlerde ise, gösteriş çok olur. Bunun içindir ki, zekâtı, âşikâre vermek lâzımdır. Bu sûretle insan iftirâdan kurtulur. Nâfile sadakayı, gizli vermelidir ki, kabûl ihtimâli fazla olur. Müslümân, ibâdetlerini herkesin yanında gösteriş olarak yapmaz. Zaten nâfile ibâdetler gizli yapılır. Peygamber efendimiz eshâb-ı kirâmın büyüklerinden olan Mu'âz bin Cebel hazretlerine hitaben; (Yâ Mu'âz! Ayıpları gizle, kimsenin ayıbını yüzüne vurma! Farzlardan başka kıldığın namâzları ve ibâdetleri kimseye söyleme! Dünyâ işini âhiret işinden büyük görüp, evvel yapma! Hiç kimseye hor bakma! Kimsenin gönlünü kırma, herkesle hoş geçin. Eğer bu şekilde hareket etmezseniz elem verici azâba uğrarsınız) buyurmuştur. Bir Müslümân, iyilik yapmak veyâ sadaka vermek isterse, bunu gizli olarak ve iyilik yaptığı veyâ sadaka verdiği insanın kalbini kırmadan, onu incitmeden, yaptığı iyiliği başına kakmadan yapmalıdır. Allahü teâlâ, bunun böyle yapılmasını Kur'ân-ı kerîmde birçok yerlerde emir buyurmaktadır. "İYİLİKLERİNİZİ DE GİZLEYİNİZ!" Allahü teâlânın sıfatlarından biri Settâr'dır. Settâr, günâhları örtücü demektir. Cenab-ı Hak, kullarının ayıplarını, kusurlarını yüzlerine vurmuyor, işledikleri günahları açığa çıkarmıyor, mahcup etmiyor. Kulun da, hayâ sahibi olması, utanması lazımdır. Yaptığı kötülükleri gizlediği gibi, işlediği iyi amelleri ve işleri de gizlemesi iyi olur. Bişr-i Hâfî hazretleri, talebelerine ve sevenlerine; "Kötülüklerinizi gizlediğiniz gibi iyiliklerinizi de gizleyiniz!" buyururdu. Netice olarak, bütün din büyükleri, nafile olarak yapılan ibâdetleri, iyilikleri, yardımları gizlemenin lâzım geldiğini bildirmişlerdir. Ya'kub-ı Mekfuf hazretlerinin sevenlerine hitaben buyurduğu gibi: "Muhlis yani ihlâs sahibi olan kimse, günahlarını gizlediği gibi, sevaplarını da gizleyen insandır."