Bir ibadetin yapılmasında harac varsa

 

 

Cevap: Bir işin yapılmasında harac, güçlük bulunursa, yani kendi mezhebine göre yapmasına imkân olmayan bir işi, başka mezhebe uyarak yapmak caiz olur. Fakat, ikinci mezhebin o işe bağlı olan şartlarını, yani farzlarını ve müfsidlerini gözetmesi lazımdır. Hanefi mezhebi âlimlerinin, böyle işlerde, Maliki mezhebini taklit etmeye fetva verdikleri, ibni Âbidînin Nikâh-ı ric'î kısmında yazılıdır.

          ***

Cevap: Edille-i şeriyye yani, din bilgilerinde, müctehid imâmlara senet, kaynak dörttür: Bunlar; Kur'ân-ı kerîm, Hadis-i şerifler, İcmâ'ı ümmet ve Kıyâs-ı fükahâ’dır.

Müctehidler, bir işin nasıl yapılacağını, Kur'ân-ı kerimde açık olarak bulamazlarsa, hadis-i şeriflere bakarlar. Hadis-i şeriflerde de açıkça bulamazlarsa, bu iş için, İcmâ var ise, öyle yapılmasını bildirirler. İcmâ söz birliği demektir. Yani, bu işi, Eshâb-ı kiramın hepsinin aynı suretle yapması veya söylemesi demektir. Eshâb-ı kiramdan sonra gelen tâbiinin de icmâ'ı delildir, senettir. Daha sonra gelenlerin, hele bu zamandaki insanların, dinde reformcuların, din cahillerinin yaptıkları, söyledikleri şeye, icmâ denmez.

          ***

Cevap: Hulefâ-i râşidin zamanı, otuz sene idi. Bu otuz sene, Peygamber efendimizin zamanı gibi güzel geçti. Bu dört halifeden sonra, Ehl-i islam arasında, bidatler ve yanlış yollar meydana çıkarak, nice kimseler doğru yoldan ayrıldı. Yalnız, Eshâb-ı kiram gibi iman edenler, dinin bildirdiği emir ve yasaklara, onlar gibi tabi olanlar kurtuldu ki, bunların yoluna Ehl-i sünnet vel-cemâ'at fırkası denir.

          ***

Cevap: Muhammed aleyhisselam Habibullah, İbrahim aleyhisselam Halilullah, Musa aleyhisselam Kelimullah, İsa aleyhisselam Rûhullah, Âdem aleyhisselam Safiyyullah, Nuh aleyhisselem Neciyyullahdır. Bu altısı, diğer Peygamberlerden üstündür. Bunlara Ülül'azm denir. Hepsinin üstünü, Muhammed aleyhisselamdır.