Menbiç mi, Rakka mı?

Türk Silahlı Kuvvetleri ve onun desteğindeki Özgür Suriye Ordusu güçlerinin El-Bab’ı terör örgütü DEAŞ’tan temizlemesiyle Fırat Kalkanı harekâtında yeni bir aşamaya gelindi. Bundan sonra, harekâtın stratejik hedeflerine uygun yeni adımların atılması için hazırlıklar yapılıyor. Suriye’deki mevcut durum Türkiye’ye yönelik güvenlik tehditlerinin devamına yol açıyor. Dolayısıyla söz konusu tehditlerin bertaraf edilmesi ve Türkiye-Suriye sınırının terör örgütlerinin sızmalarına karşı güvenlikli hâle getirilmesi için harekâtın devamı zaruri.

Fırat Kalkanı’nın başlangıcından bugüne kadar geçen süre zarfında dile getirilen en önemli stratejik hedef, Çobanbey, Cerablus, El-Bab ve Menbiç arasında kalan alanın terör örgütlerinden tamamen arındırılarak, bir güvenli bölge oluşturulmasıydı. Böylece, bir yandan çatışma bölgelerinden kaçan Suriyeli sivillerin yerleştirilebileceği bir alan oluşturulabilecek, diğer yandan da Türkiye-Suriye sınırına yönelik terör örgütü tehdidi önlenecektir. Bunlara ek olarak, Ayn-el Arab’dan Afrin’e uzanan bir PYD/YPG koridorunun oluşmasının da önüne geçilecekti.

Bugün itibarıyla harekâtın en önemli hedeflerine ulaştığı görülmekte. DEAŞ için sembolik önem taşıyan Dabık’tan sonra, terör örgütünün stratejik kalelerinden El-Bab’ın da temizlenmesi son 3 yılda örgüte karşı elde edilen en büyük askerî başarı olarak kayda geçmiş durumda.

Bundan sonra hedefin ne olacağı konusunda ise iki farklı seçenek Ankara’nın masasında duruyor.

Birincisi, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde tesis etmeyi hedeflediği güvenli bölgenin güneydoğu köşesini oluşturan Menbiç’in terör örgütü PYD/YPG’den alınması. Burada da yine iki farklı seçenek var. Menbiç ya TSK destekli ÖSO güçleri tarafından -El-Bab’da olduğu gibi- terör unsurlarından temizlenecek, ya da ABD’nin telkiniyle terör örgütü PYD/YPG Menbiç’ten Fırat’ın doğusuna çekilecek.

Obama yönetimi çeşitli vesilelerle, terör örgütünün Menbiç’ten çıktığını açıklamış ama Türkiye kendi istihbarat kaynaklarına dayanarak bu bilginin gerçek dışı olduğunu ortaya çıkartmıştı. Trump yönetimi ise henüz terör örgütünün Menbiç’i boşaltması yönünde bir kararlılık sergilemiş değil.

Masada duran ikinci seçenek ise Rakka. ABD bir süredir Rakka’yı DEAŞ’ın elinden almak için hazırlıklarını artırdı. Fakat burada Türkiye ile ABD arasında anlaşmazlık söz konusu. Terör örgütü PKK’yla organik bağ içindeki PYD/YPG’nin yer alacağı Rakka’ya yönelik bir harekâta hiçbir şekilde destek vermeyeceğini Türkiye açıklamış durumda. Trump yönetimi ise PYD/YPG’ye askerî mühimmat desteği vermeyi sürdürdüğü gibi, Rakka saldırısının neredeyse tam merkezine bu terör örgütünü oturtmuş görünüyor.

Bütün bunları dikkate aldığımızda, Fırat Kalkanı’nın bundan sonraki aşamalarının Türkiye ve ABD arasındaki görüşmelerin ne sonuç vereceğine göre şekil alacağını söylemek yanlış olmayacaktır.

Dört ihtimal söz konusu olabilir.

Birincisi, Türkiye ve ABD anlaşırlar. PYD/YPG Fırat’ın doğusuna çekilerek Menbiç’i ÖSO’ya devreder. ABD Rakka harekâtına bu terör örgütünü karıştırmaz. Bu durumda TSK ve ÖSO, koalisyon güçleriyle birlikte yapılacak bu harekâta gerekli düzeyde destek verebilir.

İkincisi, Türkiye ve ABD kısmen anlaşırlar. PYD/YPG Menbiç’i boşaltır. Ama Rakka’ya yönelik harekâta da iştirak eder. Bu durumda Türkiye, Fırat Kalkanı’nın stratejik hedefi olan güvenli bölgeyi tesis ederek tamamen ÖSO denetimine sokar. Rakka harekâtına ise katılmaz.

Üçüncüsü, Türkiye ve ABD ne Menbiç ne de Rakka konusunda anlaşabilir. Bu durumda ÖSO, PYD/YPG terör örgütünü Menbiç’ten çıkartmak için yeni bir harekât başlatabilir.

Dördüncüsü, Türkiye ve ABD Menbiç ve Rakka konusunda anlaşamaz. Fakat iki ülke ilişkilerinde bir diğer önemli müzakere başlığı olan FETÖ elebaşının iadesi ve FETÖ’ye karşı alınacak tedbirler konusunda anlaşabilir. Bu durumda hâlihazırda terör unsurlarından arındırılmış alan, güvenli bölge olarak tescillenir. ABD de söz konusu alanın BM düzeyinde güvenli bölge statüsüne sokulması için destek verir...

Bu dört ihtimalden hangisinin gerçekleşeceğini ya da burada aklımıza gelmeyen bir başka durumun ortaya çıkıp çıkmayacağını önümüzdeki haftalarda göreceğiz.