Kibir hakkında -2-
Kibir [Büyüklenme, böbürlenme, gurûrlanma] sıfatının çok kötü bir sıfat olduğu âyet-i kerîme, hadîs-i şerîf ve İslâm âlimlerinin kıymetli sözleriyle sâbittir. Bir âyet-i kerîmede Yüce Rabbimiz meâlen: "Yeryüzünde haksız yere kibirlenenleri, âyetlerimi anlamaktan [Kur'ân-ı kerîmi kabûlden] çevireceğim. Onlar, her mûcizeyi görseler de, onu kendilerine yol edinemezler. Fakat sapıklık yolunu görürlerse, onu yol edinirler... İşte böyle hareket etmeleri, âyetlerimizi yalan saymalarından ve onlardan gâfil bulunmalarından dolayıdır" (A'râf sûresi, 146) buyurmaktadır. Tâbiînin meşhûrlarından ve hâdîs âlimlerinden Alkame bin Kays'ın (rahmetullahi aleyh), Abdullah İbn-i Mes'ûd (radıyallahü anh) hazretlerinden rivâyet ettiği bir hadîs-i şerîfte, Resûlullah Efendimiz buyuruyorlar ki: "Şüphesiz ki Allah güzeldir, güzelliği sever. Kibir; Hakk'ı inkâr ve insanları tahkîr etmektir." Bir hadîs-i şerîfte de şöyle buyurulmaktadır: "Kalbinde zerre kadar kibir olan Cennet'e girmeyecektir." (Müslim) EN BÜYÜK CÂHİL!.. Seyyid Ahmed Rifâî (kuddise sirruh) hazretleri buyurmuştur ki: "Kendisinden daha fazla ilmi olan bir kimseyi görüp de ondan, kibir ve gurûrundan dolayı istifâdeye çalışmayan kimse, en büyük câhildir." Evliyânın büyüklerinden İbrâhim el-Metbûlî (rahimehullah) buyurdu ki: "Tekebbür etme, tevâzu sâhibi ol. Böylece yüksek mertebelere kavuşursun." Medîne-i münevverede yaşayan âlim ve velîlerden, Ehl-i Sünnetin amelde dört hak mezhebinden biri olan Mâlikî mezhebinin İmâmı Mâlik bin Enes (rahmetullahi teâlâ aleyh) kibirli ve kendini beğenen kimselerden hoşlanmazdı. "Bir kimse kendini övmeye başlarsa, değeri düşer" buyururdu. Evliyânın meşhûrlarından ve Tâbiînin büyüklerinden Ebû Müslim Havlânî (rahmetullahi aleyh) buyurdu ki: "Alçak ve düşük kimseler kibirlenir. Böyle kimseler övünür. Hatâ ve haksızlıkta ısrâr edenler de bunlardır." Yine Ehl-i Sünnetin amelde dört hak mezhebinden biri olan Şâfiî mezhebinin kurucusu ve evliyânın büyüklerinden İmâm-ı Şâfiî (rahmetullahi teâlâ aleyh) buyurdular ki: "Gurûrlanıp böbürlenmek, âdî ve bayağı kimselerin vasfıdır." Kezâ Ehl-i Sünnetin amelde dört hak mezhebinden biri olan Hanbelî mezhebinin İmâmı ve velîlerin büyüklerinden Ahmed bin Hanbel (rahmetullahi teâlâ aleyh), talebesine sık sık buyururdu ki: "Kibir taşıyan kafada, akıla rastlayamazsınız." Büyük velîlerden Sehl bin Abdillah Tüsterî (rahmetullahi aleyh) de buyurdu ki: "Kibir bulunan kalbte, havf (korku) ve recâ (ümit) bulunmaz." Tâbiînin büyüklerinden, Oniki İmâm'ın dördüncüsü ve Hazret-i Hüseyin'in oğlu olan İmâm Zeynelâbidîn (rahmetullahi teâlâ aleyh) buyurdular ki: "Kibir sahipleri benim çok garîbime gidiyor. Kendilerinin bir damladan meydana geldiklerini, sonra da çürümüş, kokmuş leş olacaklarını bildikleri hâlde yine de kibirleniyorlar; bunlar neyine güveniyorlar!" AZAMET VE KİBRİYÂ... Evliyânın büyüklerinden İbn-i Atâullah İskenderî (kuddise sirruh) buyurdu ki: "Büyüklük (Azamet ve Kibriyâ), Allahü teâlâya mahsûstur. İnsan, benliğini, küçüklük ve aşağılık toprağına gömmelidir. Çünkü gömülmeden bitenin, doğması ve büyümesi düşünülemez." Büyük velîlerden Ebû Câfer bin Sinan (rahmetullahi aleyh) buyurdu ki: "Allahü teâlânın emir ve yasaklarına itâat eden kimsenin, bu itâati sebebiyle âsî, günahkâr olanlara karşı tekebbür etmesi, âsîlerin isyânından daha kötü, onun bu hâli, âsîlerin hâlinden daha zararlıdır." Şam'da yetişen büyük velîlerden Ebû Süleymân Dârânî (rahmetullahi aleyh) buyurdu ki: "Bir kimse, bir mümini gözünde küçültür, kendini ondan daha kıymetli zannederse, hangi ibâdeti yaparsa yapsın, tad ve zevkine varamaz." Tâbiînin büyüklerinden, hadîs âlimi Cübeyr bin Nüfeyr (rahmetullahi aleyh) hazretlerine sordular: "Kibirler içerisinde en kötüsü hangisidir?" Cevaben buyurdu ki: "İbâdet edenlerin kibridir." Evliyânın büyüklerinden Ebû Abdillah-ı Turuğbâdî (rahmetullahi aleyh) tevâzu sâhibi olup, kibirlenenleri sevmezdi. Bu hususta buyurdu ki: "Kibir, yâni büyüklenmek, çok defâ zenginlerde bulunur. Tevâzu yâni alçak gönüllülük ise, fakirlerin ahlâkındandır."