Yedi cephede birden çarpıştığımız savaş!

A -
A +
Birinci Dünyâ Savaşının ânî ve zâhirî sebebi; 28 Haziran 1914 günü Avusturya-Macaristân veliahdı Arşidük Fransuva Ferdinand’ın Saraybosna’da bir Sırplı tarafından öldürülmesidir.     Birinci Dünyâ Savaşı, 1914'te başlayıp, 1918'de sona eren ve Avrupa, Rusya, ABD, Orta Doğu ve diğer bazı bölgeleri içine alan milletlerarası bir savaştır. İtilâf Devletleri ile İttifâk Devletlerinin karşılıklı savaş ilan etmeleri neticesinde, çeşitli cepheler teşekkül etmiştir. İtilâf Devletleri safına katılabilmek için yapılan teşebbüslerin netice vermemesi, Osmânlı Devletini Almanya’nın yanına itti. Halkımızın “seferberlik” dediği, dört yıl süren Birinci Cihân Savaşında Türk ordusu, yedi cephede, şân ve şerefle çarpışmıştır: Kafkasya cephesinde Ruslarla, Karpatlardaki Galiçya’da yine Ruslarla, Makedonya’da Yunanistan ve Fransızlarla, Çanakkale’de İngiltere-Fransa-İtalya ve (Hintli ve Avustralyalı) sömürgeleri ile, Sûriye-Filistîn ve Irâk cephelerinde Avustralya, Yeni Zelanda ve Hindistân dâhil, yine İngiltere İmparatorluğu orduları ile... 1 Kasım 1914’te Rusların Doğu Bâyezîd’den sınırımıza tecâvüz etmeleri ile Kafkâs Cephesi açıldı. Ruslar ilk iki muhârebede mağlup edildi ise de, takip edilip atılamadı. "Dondurucu kışta taarruz doğru olmaz. İlkbahara tehîr edelim" tavsiyelerine ehemmiyet vermeyen Enver Paşa’nın bizzât idâre ettiği “Sarıkamış Harekâtı”nda dondurucu kışın da etkisi ile en değerli birliklerimiz perîşân oldu ve 90.000 şehîd verildi. Ruslar, Doğu Anadolu’yu ellerine geçirdiler.12 Mart 1917 Bolşevik İhtilâli ile Çarlık yıkılınca, Ruslar Brest-Litovsk Muâhedesi ile 1914’ten sonra aldıkları yerleri iâde ettikleri gibi Batum, Kars ve Ardahan’ı da geri verdiler.1918 yaz mevsimi sonlarına doğru İtilâf Devletlerinin bütün cephelerde umûmî bir taarruza geçmeleri, Merkezî Devletlerin sonunu getirdi. İtilâf Devletleri (İngiltere, Fransa, İtalya, Amerika vs.) Birinci Dünya Savaşından kazançlı çıkarlarken, Merkezî Devletlerin (Almanya, Avusturya, Türkiye ve Bulgaristan) en değerli toprakları ellerinden alınmış, Osmânlı Devleti de imzâlamış olduğu Mondros Mütârekesi ile yıkılmış ve târihteki rolünü, kurulacak yeni Türk Devleti’ne bırakmıştır... Birinci Cihân Savaşından yılarak, mütâreke istedik. İngilizler müttefikleri Fransızlara bile bildirmeden, 25 maddelik Mondros Mütârekesini bize dikte ettirerek imzâlattılar. Bu antlaşma, bütün Osmânlı târihinde görülmemiş korkunç bir “esâret ve teslim oluş vesîkası”dır. Bunu imzâ etmekle, 30 Ekim 1918 günü, Osmânlı Devleti resmen çökmüş ve Türklüğün yeniden İstiklâl Savaşı başlamış oluyordu.
UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.