“Terviye” ve “Arefe” günleri

 

 

 

 

Bugün, önce birazcık “Terviye” gününün, sonra da “Arefe” gün ve gecesinin öneminden bahsetmek istiyoruz:

Zilhicce ayının 8. gününe (Arefe gününden bir önceki güne) “Terviye Günü” denir. “Terviye” denmesinin sebebi, hacıların o gün Zemzem suyundan doya doya/kana kana içip kanmalarındandır. O gün, hacılar Mekke’den Minâ’ya çıkarlar ve bu, Hanefî mezhebinde kuvvetli bir sünnettir.

Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: “Bir Müslümân, Terviye gününde, oruç tutarsa ve günâh söz söylemezse, Allahü teâlâ, onu elbette Cennet’e sokar.”

“Terviye”, tefekkür manâsında da kullanılmaktadır. Nitekim İbrâhîm aleyhisselâm, Sâffât sûre-i celîlesinde de geçtiği üzere, Zilhicce ayının 8. gecesi rüyâda; “Kendi oğlunu keser hâlde” gördü. Sabâh olunca, “Rüyâ şeytânî midir, yoksa Rahmânî midir (Allah tarafından mıdır)?” diye terviyeye (tefekküre) dalıp, o günü tefekkürle geçirdi. “Arefe Gecesi” olduğunda, kendisine; “Emrolunduğun şeyi yerine getir” buyurulunca, Allahü teâlâ tarafından olduğunu bildi. Bildiği için o güne, “Bildi [bilmek]” anlamına gelen “Arefe” dendi.

[Tabîî ki Kur’ân-ı kerîmde de belirtildiği gibi, Cenâb-ı Hak, İsmâîl aleyhisselâm yerine fidye olarak büyük bir koç göndermiş, İbrâhîm aleyhisselâm, oğlu İsmâîl aleyhisselâm’ı kesmemiştir. Baba, oğul ve annenin her üçü de tâbi oldukları çok büyük imtihânı kazanmışlardır.]

“Arefe Günü”: Müslümânlar için çok önemli günlerden biridir. Zilhicce ayının dokuzuncu gününe, yani Kurbân Bayramı’ndan bir önceki güne denilir. Lüğatte “tanıma=bilme” manâsına gelir. Başka herhangi bir güne, meselâ Ramazân bayramından önceki güne “Arefe” denilmez.

“Arefe Gecesi” ise; Arefe Günü ile Kurbân Bayramı’nın birinci günü arasındaki gecedir. Her mübârek geceye hürmet olunduğu gibi, bu geceye de saygı gösterilmelidir; çünkü bu gece, İslâm dîninde çok kıymet verilen on mübârek geceden birisidir.

Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: “Rahmet kapıları 4 gecede açılır. O gecelerde yapılan duâ, tevbe reddolmaz. O geceler, Ramazân ve Kurbân bayramlarının 1. geceleri, Berât ve Arefe geceleridir.”

Bilindiği gibi, İslâmî literatürde, gece önce gelir, gündüz ondan sonra gelir; ama 4 gece bundan müstesnâdır. Bunlar da Arefe gecesi ile Kurbân Bayramının ilk üç gününün geceleridir.

Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurmuşlardır ki:

“Arefe gününe hürmet ediniz! Çünkü Arefe, Allahü teâlânın kıymet verdiği bir gündür.” 

“Arefe gününde bin İhlâs okuyanların bütün günâhları affolur ve her duâları kabûl olur.” [Hepsini besmele ile okumalıdır.]

İslâmın beş şartından birisi de, hâli vakti yerinde olan, gerekli şartları taşıyan zenginlerin hacca gitmeleridir. Haccın farzlarından biri ise; Arefe günü, Arafât’ta öğle ve ikindi namazlarından sonra vakfeye durmaktır.