Yutulan hava metan gazı üretiyor!
3 Haziran 2013 01:00
Sevgili okuyucularımız, sizlerden gelen sorulara binaen bu hafta sizlere günümüzde sık sık rastlanan, sosyal hayatımızı menfi yönde etkileyen, bağırsakların çalışma düzeninin bozulması sonucu gelişen karında gaz birikimi ve karın şişkinliğinden bahsetmek istiyorum. Bu durum, can sıkıcı olmakla beraber, çoğunlukla zararsız ve önlenebilir bir sıkıntıdır. Hava yutulması (aerofaji), midedeki gazın en önemli sebebidir. Herkes yemek yerken veya su içerken az miktarda hava yutar. Mide bağırsak kanalındaki gaz; yutulan havanın, bağırsakta bulunan zararsız mikroorganizmaların gıda artıklarıyla etkileşimi sonucu bağırsakta tam emilemeyen selüloz gibi karbonhidratların kalın bağırsakta bakteriler tarafından parçalanması sırasında oluşur. Bu esnada hidrojen, metan, oksijen ve karbondioksit gazları ortaya çıkar.
Yutulan hava, vücut hararetiyle ile ısındığında hacminde %10 kadar bir artış olur. Bazı insanlarda, gazın belli bir kısmı mideden ince bağırsağa geçmek yerine geğirme yoluyla atılır. Bazıları ise fazla miktarda gaz yutarlar. Midedeki gaz, çoğunlukla emilmek üzere ince bağırsaklara geçer. Geri kalan kısmı da makattan dışarı atılmak üzere kalın bağırsaklara geçer. Aslında sindirim sisteminin alt kısımlarını oluşturan kalın bağırsaklardaki gazın da önemli bir kısmı ağız yoluyla alınan havadan oluşur.
NE ZAMAN KORKMALIYIZ?
Sağlıklı bir insan, günde yaklaşık 10 defa gaz çıkarır. Gaz üreten yiyecekleri alanlar, günde 50-100 kez gaz çıkarabilir. Gaz vücut dışına normal yollarla çıkamadığında, sindirim yolunun herhangi bir yerinde birikerek şişkinliğe ve gerginlik tarzında batın ile göğsün alt kısmında rahatsızlığa sebep olur. Gaz şikayetleri farklı bir hal alıp şiddetlenmişse ve birlikte dışkılama alışkanlığınızda bir değişiklik varsa altta ciddi herhangi bir durum olabileceği için ileri tetkiklerin yapılması gerekebilir.
YANGININ SEBEPLERİ
Yemeği çiğnemeden, hızlı yemek
Yemek yerken hızlı konuşmak
Sakız çiğnemek , sık yutkunmak
Gaz üreten yiyecek ve içecekler
Sigara, nargile, puro
Mide fıtığı, gastrit stres
Tam oturmamış takma dişler
Hijyene dikkat etmemek
Vücut direncinin düşmesi
Kronik pankreas yetersizliği
Gastroözofagial reflü hastalığı
Helicobacter pylori adlı bakteri
GAZ ÜRETEN YİYECEKLER
Tek suçlu olan kuru fasulye mi?
Kuru fasulye, lahana, Brüksel lahanası,
brokoli, kuşkonmaz
Sebzeler ve hububatlar
Süt, peynir, krema, dondurma
Soğan, sarımsak, enginar
Muz, elma, armut, erik, şeftali
Patates, mısır, şehriye, turp, havuç
Bezelye, soya, mercimek, yulaf kepeği
Yemekten sonra karnım şişiyor
Sindirim sistemimizde aşırı gaz birikimi olanlarda en sık rastlanan şikayetler şunlardır:
Yemek sonrasında karında şişkinlik hissi
Ağızdan geğirmek suretiyle gaz çıkarılması
Aşırı miktarda yellenme
Sabah uyandıklarında karınları düz olanların gün içinde karında giderek şişme, elbiselerin rahatsız etmesi
Bazı kadınlarda adet kanama öncesi şikayetlerin artması
KANSER RİSKİ AZ
Hastalık habercisi olabilir
Bazı hassas kişilerde normal miktardaki gaz bile rahatsızlığa sebep olabilir. Gaz genelde kalın bağırsağın sol tarafında toplanır ve oluşan ağrı göğüsle omuza yayılarak kalp hastalığı ile karıştırılabilir. Kalın bağırsağın sağ tarafında birikip ağrı yaptığında ise safra kesesi hastalığı ya da apandisit zannedilebilir. Gaz ve şişkinlik hissi irritabl bağırsak sendromunun bir bulgusu da olabilir. Çoğu zaman ciddi bir tıbbi problemin işareti olmamasına rağmen bazen ihmal edilmesi durumunda kalın bağırsak kanseri gibi hayatı bir hastalığın belirtisi olabilir. Şişkinlik hissi, nadiren de olsa bağırsak tıkanması gibi ciddi bir problemin belirtisi de olabilir.
ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER
Yemekleri yavaş yiyin
Gaz ve şişkinlik probleminden kaçınmak için alacağımız tedbirler en az ilaç kadar etkili ola-caktır. Öncelikle gaz yapan sebepler izole edilmeli
Geğirme, şişkinlik hissini ve aşırı gaz çıkarmayı azaltmak için kendimiz tedbirimizi almalıyız. Hangi gıdalar rahatsız edip etkiliyorsa belirlenmeli, onlardan uzak durulmalı.
Gaz yapan yiyecek azaltılmalı
Fırınlanmış gıdalar, kremalar, sülfe ve karbonhidratlı yiyeceklerden kaçınılmalı
Sigara, nargile, puro içme, sakız çiğneme, şeker emme, içecekleri kamışla veya dar ağızlı şişelerden içmeden kaçınılmalı
Öğünlerde eşit yemek yenmeli
Yemekleri yavaş yemeli
Takma dişler gevşememeli
Yemekten sonra yatılmamalı
Yağlıgıdalar, kızartmalar, krema ve soslu yiyecekler ve hamur işlerinden kaçınılmalı
Kabızlık yoksa gaz ve şişkinliğe yol açan lifli gıdalardan kaçınılmalı
Düzenli egzersiz yapılmalı
Kişiyi kötü hissettiren yiyecekler yenmemeli
Süt ve ürünleri tahammül edilebilecek miktarda tüketilmeli.
Diyet ürünleri, sorbitol, mannitol gibi diyabetik ürünler içeren gıdalar, şekersiz (tatlandırıcı) sakız ve tatlılar fazla tüketilmemeli
Sık yutkunmamaya çalışılmamalı
İçecekleri şişe yerine bardakla içmeli
TEDAVİ
İlaçlar son çare
Kişi geğirmek için kendini zorlamamalı, bünyeyi kendi haline bırakmalıdır. Laktoz entoleransı , gastrit gibi hastalıklara yönelik tedaviler, gaz şikayetlerinin azalmasına yardımcı olur. Bazı hastalara psikolojik destek gerekebilir. Probiyotikler de kısmen bir çözüm sağlayabilir. Gaz toplayan aktif kömür kapsülleri, simetikon ihtiva eden ilaçlar kullanılabilir. İrritabl bağırsak sendromu vakalarında; Mebeverin, Pinaveryum Bromür, Otilonyum Bromür ve Trimebutin ihtiva eden ilaçların hekim takibinde kullanılması fayda verir.