Kanser tedavisinden sonra sıvı toplanmasına dikkat

ZİYNETİ KOCABIYIK

Kanserin tedavisinde önemli başarılar elde eden tıp artık, tedavinin yan etkileri ile uğraşıyor. Hastalığın tedavisinde çoğunlukla hastalara ameliyat sonrasında koruyucu amaçlı ışın tedavisi ya da ilaç tedavisi veriliyor. Ancak bu tedavilerden sonra ortaya çıkabilen yan etkiler, hastanın sağlığını neredeyse kanserin kendisi kadar olumsuz etkiliyor. Cerrahi müdahale ya da radyoterapi sonrasında dört hastadan birinde hafif ya da şiddette lenfödem (kol ve bacakta şişlik) görüldüğünü söyleyen Anadolu Lenfödem Derneği Başkanı Prof. Dr. Pınar Borman, tedaviye erken başlayarak hastanın yaşadığı sıkıntıların azaltılabileceğini vurguladı.
Lenfödem olarak tarif edilen durumun meme ve karın bölgesi kanserlerinin tedavisinden sonra gelişebileceğine işaret eden Prof. Dr. Borman “Kanser tedavisinden hemen sonra ya da aylar veya yıllar sonra, lenf sıvısının aşırı birikmesine bağlı olarak kol, el, göğüs ön duvarı, meme bölgesi veya bacaklarda şişme görülebilir. Her hastada cerrahi ve diğer tedaviler sonrasında lenfödem gelişimi farklıdır. Bazı hastalarda ameliyattan hemen sonra bazılarında aylar içinde bazılarında ise yıllar sonra görülebilir” dedi.
ERKEN TEDAVİ ŞART
Hastalığın ilerlemesi de yine her hastada farklı olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Borman “Bazı hastaların kolları bir miktar şişip durabiliyor bazılarında ise çok daha hızlı ilerliyor. Eğer bu dönemde tedavi yapılmazsa cilt değişiklikleri, tekrarlayan enfeksiyonlar, yaralar görülebiliyor. Enfeksiyon durumunda kol sıcak, kırmızı ve daha fazla şiş bir hâl alıyor. Hastalığın ciddiyetine göre ateş yükseliyor, kan değerleri bozuluyor ve hasta bitkinleşiyor. Enfeksiyon tedavi edilmezse ölüme kadar giden sonuçları ortaya çıkabiliyor” dedi. Meme kanserini yenmiş hastanın, normal hayatına dönmek isterken kolundaki şişlikle mücadele etmek zorunda kalmasının hayat kalitesini bozduğunu belirten Prof. Dr. Borman “Çoğunlukla ‘Kompleks Boşaltıcı Terapi ‘ olarak bilinen bir grup tedavi yöntemi ile lenfödemin yol açtığı rahatsızlıklardan korunmak mümkün. Fizyoterapistler tarafından elle yapılan özel bir masaj ve beslenme düzenlemesi ile 3-4 hafta içinde kol ya da bacak eski formuna kavuşur. Daha sonra hastanın günlük hayatında koluna ya da bacağına varis çorabı tarzında, lenflere baskı yapan sıkı kıyafetler giymesi ile yeniden sıvı toplanması engellenmeye çalışılır” diye konuştu.

LENFÖDEM NEDEN OLUR?

Vücudumuzda cilt altında kan dolaşımı gibi lenf adı verilen berrak suya benzeyen bir sıvı da dolaşır. Bu suyun görevi enfeksiyonlara yol açan bakterileri vücuttan uzaklaştırmaktır. Herhangi bir sebepten dolayı bu kanallar tıkanırsa, ilgili bölgelerde sıvı toplanır ve orada şişlikler meydana gelir.

SEBEP BAZEN TÜMÖRLERDİR

Kanser tek başına lenf düğümlerinin tıkanmasına sebep olabileceği gibi lenf düğümlerinin yanında büyümüş olan tümörler de lenf düğümlerine baskı yaparak lenf sıvısının dolaşmasına engel olabilir. Kanser tedavisi sırasında sadece cerrahi değil, radyoterapi de lenf kanallarının veya düğümlerinin tıkanmasına yol açarak kolu veya bacağı şişirebilir.