Güveni katlayan program

Türkiye’nin önümüzdeki 3 yılının ekonomik programı dün Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklandı. Orta Vadeli Program (OVP) yerine Yeni Ekonomik Program (YEP) adı verilen hedefler, iş dünyasını heyecanlandırdı. “Gerçekçi, ayakları yere basan, önemli hedeflere kilitlenen, kısa günün kârı değil, uzun vadeli büyüme stratejisiyle hazırlanmış” diye yorumlanan program öncelikle tek haneli enflasyon hedefine kilitlenirken, işsizlik ve cari açığı kademeli olarak düşürmeyi de hedefliyor. Teknoloji ağırlıklı sektörlere yapılacak yatırımlara özel destek verileceği belirtilen programın hedefleri çerçevesinde her bakanlık kendi yetki alanına göre program yapacak ve bu taahhütler 3’er aylık dönemler halinde takip edilecek. Yatırımlar sayesinde 2021’e kadar 2 milyon yeni istihdam hedefiyle yola çıkan programda ayrıca enflasyonun bu yıl yüzde 20,8’e çıktıktan sonra 2021’de yüzde 6’ya indirilmesi hedeflendi. Dolar kuru için yıl sonunda 4,90 TL tahmini yapılırken, büyümenin de kademeli olarak yüzde 5’e yükseltileceği belirtildi.
Bakan Albayrak, tüm ekonomik zorluklara rağmen Türkiye’nin tüm hedeflerine güçlü şekilde yürümesini sağlayacak bir program hazırladıklarını ifade etti. Konuşmasının başında 2002 Türkiye’si ile bugünü karşılaştıran rakamlar veren Albayrak, kişi başına gelirin 3 bin 600 dolardan 3 kat artışla 12 bin 500 dolara çıktığını, bu sürede 7 milyon yeni istihdam sağladıklarını, ihracatın 4 kat arttığını, bütçe açığının yüzde 11’lerden yüzde 1’lere gerilediğini ifade etti. Yeni dönemde milletten aldıkları 5 yıllık süreyi çok iyi değerlendirerek güçlü bir programı hayata geçireceklerini söyleyen Albayrak, ‘dengelenme, disiplin ve değişim’ olarak kurguladıkları bu süreçte ekonominin temel alanında 2021’e uzanan bir yol haritasını ortaya koyduklarını söyledi. Yeni programı enflasyon, kamu maliyesi, istihdam, cari açık ile bankacılık ve reel sektör alanındaki tedbirler üzerine kurguladıklarını söyleyen Albayrak, enflasyonla mücadeleyi güçlendirecek yeni bir program daha açıklayacaklarını söyledi.

KIDEM TAZMİNATI REFORMU GELİYOR
Programa göre 3 yıllık dönemde sosyal tarafların mutabakatı ile kıdem tazminatı reformu gerçekleştirilecek. Yarım çalışma ödeneğinin etkin şekilde uygulanmasının yanında özel sektörle iş birliği yapılacak, gençlerin eğitim seviyesinin ve iş gücü niteliğinin yükseltilmesi, gelişen teknolojiye entegre olunması için verilecek eğitimlerde başta yazılım, algoritma ve endüstriyel tasarım konularında beceri kazanılması sağlanacak.

EMLAK VERGİLERİNE GERÇEK DEĞER AYARI
Taşınmaz değerleme sistemi kurularak gayrimenkul envanteri tamamlanacak, tapu harçları ve emlak vergilerinin gerçek değerleri üzerinden alınması sağlanacak şekilde gayrimenkul vergilendirme sistemi yeniden düzenlenecek. İmar planı revizyonlarıyla oluşan değer artışlarından kamuya gerçekçi oranda pay alınması ve artışların adaletli paylaşımı sağlanacak.

6 SEKTÖRE ÖNCELİK
Cari açığın düşürülmesi amacıyla ilaç, kimya, petrokimya, enerji, makine/teçhizat ve yazılım sektörleri öncelikli yatırım yapılabilir alanlar olarak belirlendi. Bu sektörler için endüstri ve teknoloji bölgeleri kurulacak, Türkiye’de üretilmeyen 20 biyoteknolojik ilacın üretimi teşvik edilecek, bu alanda yetkinlikler artırılacak.

İŞTE ANA HEDEFLER
¥ Cari açıkta başlayan düşüş, turizm gelirleriyle birlikte hızlanacak.
¥ Tasarruf ve gelir artırıcı önlemlerle 2019’da 76 milyar lira kaynak oluşacak.
¥ Kaynağın 31 milyar lirası yatırımlardan, 13,7 milyar lirası teşviklerden, 10,1 milyar lirası sosyal güvenlikte, 2,5 milyar lirası mal ve hizmetlerden, 2,7 milyar lirası diğer alanlardan olmak üzere 59,9 milyar lirası harcama ve tasarrufla, 16 milyar lirası da gelir artırıcı tedbirlerle oluşacak.
¥ İhalesi yapılmamış projeler askıya alınacak, mega projeler uluslararası yatırımla gerçekleştirilecek.
¥ 2021’e kadar 2 milyon ilave istihdam oluşturulacak, işsizlik 10,8’e inecek.
¥ Tapu harçları ve emlak vergileri gerçek ve adil değerler üzerinden alınacak.
¥ Bakanlıklar uygulama takvimini sahiplenecek, 3’er aylık program takipleri yapılacak.
¥ İlk hedef enflasyon, ikincisi cari açığı düşürmek.
¥ Yatırımlarda öncelik cari açığı düşürecek adımlar olacak.
¥ Teknoloji ve AR-GE yatırımları kamu-özel iş birliği ile hayata geçecek.
¥ Küresel zincir bakışıyla pazar, yeni ürün, yeni ihracat pazarı hedefi ile adım atılacak.
¥ Bakanlıklar arası bir ekip kurulacak bürokrasi azaltılacak, birlikte çalışma kültürü oluşturulacak.
¥ Türkiye Kalkınma Bankası’nın görev alanı genişleyecek.
¥ Vergi sistemi daha adil olacak, dolaylı vergilerin payı azalacak, muafiyet ve indirimler düzenlenecek.

GİDERLER AZALTILIP GELİR ARTIRILACAK
¥ Kamu maliyesinin en temel hedefleri mal ve hizmet, sermaye, ana yatırım, cari transfer ve faiz giderlerinin azaltılması sağlanırken, gelirler artırılacak.
¥ Nakdi ve vergisel teşvikler başta olmak üzere tüm teşvik mekanizmaları gözden geçirilecek, bütüncül, sade ve etkin hale getirilecek.
¥ Kalıcı ve sürekli olmayan gelirlerle kalıcı mahiyette harcama oluşturulmayacak.
¥ Kamu hizmeti sunumuyla ilişkisi olmayan makam aracı, lojman ve sosyal tesis harcamaları sınırlandırılacak, yeni hizmet binası yapımı ve kiralaması yapılmayacak.
¥ Vergi tabanı genişleyecek, vergide adaleti pekiştirmek için etkinliği olmayan istisna, muafiyet ve indirimler kademeli olarak kaldırılacak, vergi mevzuatı sadeleştirilecek.
¥ Vergi prim ve diğer kamu alacaklarına ilişkin yapılandırmaya gidilmeyecek.
¥ Lüks veya ithal yoğunluğu yüksek ürünler listesi güncellenerek vergi güncellemesi yapılacak.

İŞ DÜNYASINDAN BÜYÜK DESTEK

TÜSİAD BAŞKANI EROL BİLECİK: TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik, “Yeni Ekonomik Program gerçekçi hedefler içermektedir. Tasarruf tedbirleri, mali disiplinin devamı, kayıt dışı ekonomi ile mücadele, vergi politikaları, yüksek katma değerli üretimin desteklenmesi ve cari açığın azaltılması yönündeki kararlılığı memnuniyetle karşılıyoruz” dedi. Bilecik; sıkı para politikası, serbest piyasa ekonomisinin esaslarının uygulanması ve AB ile entegrasyon sürecine vurgu yaptı ve “Programın başarısı için seferber olacağız” dedi.

İTO BAŞKANI ŞEKİB AVDAGİÇ: Program, Türkiye’yi 2023’e hazırlayacak gerçekçi bir ufuk çizdi. Dengelenme, disiplin ve değişim kurgusu üzerine oturtulan programı ekonominin yeni anayasası olarak görüyoruz. Ekonominintüm aktörleri bu anayasaya sadakatle uyaak. Herkes ihracat ve teknolojiyeye dayalı büyüme modeli konusunda hemfikir.

TİM BAŞKANI İSMAİL GÜLLE: İhracatçılar olarak bu yıl 170 milyar doları aşacağız. 2019 için belirlenen 182 milyar dolarlık hedefi yakalayacağımıza da söz veriyoruz. İkinci çeyrekte ekonomide görülen yavaşlamadan çıkışın anahtarı ihracat. Türkiye’nin hedeflerinde her adımda ihracat var. Biz de ihracatçı sayısını ve niteliğini artırmaya devam edeceğiz.

DEİK BAŞKANI NAİL OLPAK: İstikrarı güçlendirmek, dengeli büyüyen, uzun vadeli perspektifi hedefleyen, güçlü, ayakları yere basan bir program açıklandı. Kısa günün kârı anlayışı yerine uzun vadeli istikrarı hedefleyen bir ekonomi anlayışı ve yeni bir soluk getiriyor. Türkiye ve dünyada iş çevrelerinin Türkiye’ye güvenini tesis edecek, artıracak.

İSO BAŞKANI ERDAL BAHÇIVAN: Program, nitelikli ve sürdürülebilir bir ekonomik büyüme için sabır ve kararlılığı, öncelikli olarak ise finansal istikrarın yeniden tesis edilmesini öngörüyor. Kalkınma Bankası’nın önemsenmesini anlamlı buluyorum. Hızlı karar alınma kararlılığı, çarklara ivme kazandıracaktır.

ABDURRAHMAN KAAN: Dengelenme, disiplin ve değişim aşamaları üzerine inşa edilmiş Yeni Ekonomik Programı; makul, ölçülebilir ve ihtiyatlı bulduğumuzu beyan ederiz. Üretim, millileşme ve istihdam konularında özel sektörün elinden geleni yapacağına dair umudumuz tamdır.