Çin'den ABD'ye Cibuti darbesi

Küçük Afrika ülkesi Cibuti, 'Kara Kıta'da güç yarışına giren ABD ile Çin arasındaki rekabetin yeni adresi oldu. 1980'lerde 1 milyar dolarlık yatırımla Afrika sahnesine çıkan ve bugün itibariyle kıtada 200 milyar doları aşan dev bir yatırım hattını elinde tutan Çin, gözünü Cibuti'deki askeri üslere çevirdi. İstihbarat toplamak ve El Kaide gibi örgütlere insansız hava araçlarıyla saldırı düzenlemek için bu ülkedeki Camp Lemonnier üssünü kullanan ABD, Cibuti'deki diğer stratejik öneme sahip Obok üssünü ise Pekin yönetimine kaptırmak üzere.
SINIR ÖTESİ İLK ÜS
Global Times, Counter Punch ve Want China Times gibi basın kuruşlarının yer verdiği haberde iddiaların gerçeklik payı artarken, Çin'in sınırları dışında ilk üssünü Cibuti'de kuracağı ve ABD askerlerinin Obok'taki kampı boşaltması halinde burasının
Çinli askerlere tahsis edileceği belirtiliyor.
CounterPunch dergisi, Cibuti'deki ikinci ABD üssü Obok'un Çin'e devredileceğini ve buraya 10 bin Çinli askerin konuşlandırılacağını yazdı. Want China Times da ABD'den üssü boşaltmasının istendiğini iddia etti. Haberlere göre Pekin, nihai bir karar alınması halinde "ilk sınır ötesi askeri üssü"nü liman kenti Obok'a kuracak. Bir başka deyişle, Çin "yeni üssü" ile ABD'nin operasyon merkezi Camp Lemonnier'e de komşu olacak. 1977'de Fransa'dan bağımsızlığını ilan eden ülkede ayrıca bir Fransız, bir de Japon üssü bulunuyor.
YATIRIMLA GELDİ
ABD'nin Afrika'daki etki alanını daraltacak hamleye Pekin ve Cibuti'deki resmi makamlardan herhangi bir yalanlama gelmezken, Çin'i bu noktaya adım adım getiren gelişmelerde dev yatırımların etkisini göz ardı etmek mümkün değil. Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'dan Cibuti'ye kadar uzanan 3 milyar dolarlık demiryolunu inşa eden Çin, Cibuti'deki Obok Limanı'nı yenilemek için de en az 400 milyon dolar harcadı. Çin'in rakibi ABD'nin Camp Lemonnier için yılda ödediği miktar ise 63 milyon dolar.
HEDEF 400 MİLYAR
2014'te Çin ile Cibuti yönetimleri güvenlik ve savunma anlaşmaları imzalarken, Pekin'den gelen yardımlar Cibuti'nin milli gelirinin 6'da 5'ine denk geliyordu. Çin Başbakanı Li Keqiang, 2014'teki Afrika Birliği ziyaretinde yaptığı açıklamada, 2020 itibariyle ülkesinin Afrika ile ticaret hacmini, 100 milyar doları doğrudan yatırımlar olmak üzere 400 milyar dolara çıkarmayı planladıklarını söylemişti. Afrika'da yatırımlar için kesenin ağzını iyice açan Pekin'in bir diğer hamlesi, Cibuti'nin karşı yakasındaki Yemen'de iç savaşın patlak vermesi sonrası birçok milletten yabancı vatandaşları kendi gemileriyle tahliye etmesi olmuştu.
DENİZ HATTININ KALBİ
'Afrika Boynuzu'nda kritik bir bölgede uzanan Cibuti, bir yanda Kızıldeniz'e bağlanırken, diğer taraftan Aden Körfezi'nin batı şeridinde uzanıyor. Süveyş Kanalı üzerinden Avrupa'ya, Kızıldeniz yoluyla da Hint Okyanusu'na açılan gemiler ikmal için Cibuti limanına uğruyor. Öte yandan Aden Körfezi, enerji kaynaklarının yanı sıra Ortadoğu ile Avrupa ile ticaret açısından Çin'in önem verdiği güzergahlar arasında yer alıyor. Cibuti'nin stratejik önemi, Bab-ül Mendep su yoluna kıyısının bulunması ve dünyanın petrol ihraacatının geçiş noktalarından biri olmasından da kaynaklanıyor. Afrika ile Asya'yı birbirinden ayırcan boğazın kuzeydoğu ucunda Yemen, güneybatı ucunda ise Afrika'nın en küçük ülkelerinden biri olan Cibuti bulunuyor.
ETİYOPYALI GENÇLERE BURS
Çin'in bir diğer gözdesi Etiyopya, Cibuti'nin en büyük komşusu. 3 milyar dolar harcayarak Addis Ababa'dan Cibuti'ye demiryolu yapan Çin'in, Etiyopya'nın büyümesinde ve yıllık gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 10 artışında payı var. Uluslararası gelişim uzmanı Allan Swenson'a göre, yatırımlar sonrası bazı yolların adları Çin dostluğuna vurgu yapan isimlerle değiştirilirken, Etiyopyalı birçok öğrenciye de her yıl Çin'de burslu okuma imkanı sunuluyor.
KAYNAK: YENİ ŞAFAK