TANAP için üst düzey koruma

Azeri gazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşımayı amaçlayan TANAP projesi üst düzeyde korunacak.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından bugün Kars'ın Selimiye ilçesinde temeli atılacak Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP) için son teknoloji ürünü bir çok farklı güvenlik önlemi kullanılacak.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yetkilileri, Türkiye'nin hali hazırda koruduğu boru hatlarında kazandığı tecrübelerden faydalanacağının altını çizerek, TANAP'ın Özel Güvenlik Kanunu çerçevesinde üst düzeyde korunacağını bildirdi.

TANAP'ın Taslak Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme Raporuna göre, 1085 kilometrelik hat boyunca erişim kontrol sistemi kurulacak. Sistem, istasyon, bina ve kontrol odalarına erişimi düzenleyecek. Kullanıcının teşhisi akıllı kartlarla yapılacak. Kısıtlı alanlara erişim, yalnızca PIN (kişisel kimlik) numarası içeren akıllı kartlarla mümkün olacak. Erişim kapsamında, araç tanıma sistemi de kurulacak.

Gerekli izinler olmadan boru hattına müdahale ve istasyon alanlarına girme teşebbüslerini algılamak amacıyla, "boru hattı izinsiz giriş algılama" ve "çevre kontrol" sistemleri kullanılacak. Kompresör, gaz çıkış, blok vana, pig ve ölçüm istasyonlarının güvenliği, optik sensör kabloları, hareket algılama sensörleri ve lazer tarayıcı olmak üzere üç farklı izinsiz giriş algılama teknolojisini birleştiren bir sistemle sağlanacak. Şüpheli olaylar halinde alarm çalacak ve güvenlik kameraları ilgili alana yönlendirilecek.

Boru hatlarını korumanın birden fazla yolu var

London College Üniversitesi, Risk ve Afet Yönetmeliği Enstitüsü Risk Uzmanı Gordon Woo, TANAP'ın koruma sisteminin doğal afetler ve tehditlere karşı en iyi şekilde dizayn edilmesi gerektiğine dikkati çekerek, "Herhangi bir saldırı sonrasında kayıp ya da zarar meydana gelirse anında cevap verebilecek, yani kaybı bir kaç saat içinde işlevsel olarak onarabilecek küçük merkezler kurulmalıdır" diye konuştu.

Paul Scherrer Enstitüsü Kritik Enerji Hatları Uzmanı Peter Burgherr ise boru hatlarını korumanın kolay olmadığını ifade ederek, "Bu hatların fiziksel olarak korunması, güvenlik personelinin varlığıyla, devlet ya da özel firmalar eşliğinde garanti edilebilir. Fakat bu çözüm yolu pahalı bir yöntemdir" dedi.

Güvenliğin maliyetli bir alan olduğunu ve sadece devletten beklenilmemesi gerektiğini belirten Burgherr, "Boru hatlarını korumanın birden fazla yolu vardır. Örneğin hattın yere monte edilmesi gibi. Fakat bu da pahalı bir yöntem ve yüzde 100 koruma sağlanamayabilir. Bunun yanında pompa istasyonlarının kurulumuyla spesifik olarak güvenlik daha da artırılabilir. Hava güvenliği ve uzaktan izleme de eş zamanlı olarak olası atakları saptayabilir ve riskleri azaltabilir" ifadelerini kullandı.

Diğer bir koruma yönteminin de bölge halkı olduğunu dile getiren Burgherr, boru hattının sağlayacağı istihdam sayesinde bölge halkının da boru hattının güvenliğini sağlamak için emek sarf edeceğini belirtti.

NATO Enerji Mükemmeliyet Merkezi Direktör Yardımcısı Nicholas Henry de Türkiye'nin kritik boru hatlarının korunmasında deneyimli olduğunu hatırlatarak, "Boru hatlarını korumak sadece askeri ya da güvenlik konusu değildir. Bölge halkının durumu ve risk analizleri de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu sorumluluğu öncelikle Türkiye, sonrasında da bütün pay sahipleri almalıdır" değerlendirmesinde bulundu.

TANAP, Azerbaycan gazını Avrupaya taşıyacak

Azeri gazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşımayı amaçlayan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesinin temel atma töreni Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, her iki ülkenin enerji bakanları tarafından bugün, Kars'ın Selimiye ilçesinde gerçekleştirilecek.

Projeyle Azerbaycan'ın Hazar Denizi'ndeki Şah Deniz 2 Gaz Sahası ve Hazar Denizi'nin güneyindeki diğer sahalarda üretilen doğalgazın öncelikle Türkiye'ye, ardından Avrupa'ya taşınması amaçlanıyor. TANAP, Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP) ve Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) ile birleşerek Güney Doğalgaz Koridoru'nu oluşturuyor.

16 milyar metreküplük Azeri gazını Avrupa'ya taşıyacak olan projenin hissedarlarını ise yüzde 58 ile SOCAR, yüzde 30 ile BOTAŞ ve yüzde 12 ile BP oluşturuyor.

TANAP hattı, Türkiye-Gürcistan sınırında Ardahan'ın Posof ilçesi Türkgözü köyünden başlayarak Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne olmak üzere 20 ilden geçecek ve Yunanistan sınırında Edirne'nin İpsala ilçesinde son bulacak. Bu noktadan, Avrupa ülkelerine doğalgaz aktaracak olan TAP Doğal Gaz Boru Hattı'na bağlanacak.

Proje kapsamında Türkiye sınırları içerisinde biri Eskişehir ve diğeri Trakya'da olmak üzere, ulusal doğalgaz iletim şebekesine bağlantı için iki çıkış noktası yer alacak. Bu çıkışlardan Türkiye 16 milyar metreküplük kapasitenin 6 milyar metre küpünü alırken geriye kalan 10 milyar metreküp Avrupa'ya gidecek. TANAP Doğalgaz Boru Hattı Sistemi, 19 kilometresi Marmara Deniz geçişi olmak üzere toplam 1850 kilometre ana hat ile Türkiye içerisindeki çıkış noktalarına olan bağlantı hatlarının işletmesinde kullanılmak üzere inşa edilecek yer üstü tesislerinden oluşacak.

Türkiye AB işbirliği

Öte yandan, AB Bakanı ve Başmüzakereci Volkan Bozkır, Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi'nde (TANAP) Türkiye ve AB arasındaki güçlü işbirliğinin devam ettiğini söyledi.

AB Bakanı ve Başmüzakereci Volkan Bozkır, Enerji Birliğinden Sorumlu AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic ile AB Bakanlığında bir araya geldi.

Görüşmede, Türkiye'nin önem verdiği birçok enerji projesinin AB'nin açıkladığı enerji stratejisiyle uyumlu olduğunu kaydeden Bozkır, bugün Sefcovic'in Enerji Bakanı Taner Yıldız ile bir araya geleceğini ve taraflar arasında yüksek düzeyli enerji diyaloğunun başlatılması için mutabakat imzalanacağını belirtti.

TANAP konusunda AB ile Türkiye arasındaki güçlü işbirliğinin devam edeceğini bildiren Bozkır, enerji diyaloğu çerçevesinde daha sık toplantılar gerçekleştirileceğini dile getirdi. Bozkır ayrıca doğalgaz dışında yenilenebilir enerji ve nükleer enerji kollarında da işbirliğinin devam edeceğini aktardı.

Sefcovic de TANAP'ın Türkiye ve AB için çok önemli bir proje olduğunu belirterek, "TANAP kaynakların çeşitlendirilmesi açasından anahtar bir proje" değerlendirmesinde bulundu. Sefrovic, Türkiye ile enerji diyaloğunu başlatmak istediklerini, daha iyi işbirliğinin nasıl sağlanacağı konusunu ele alacaklarını söyledi.