Dünyanın utancı Srebrenitsa soykırımının üzerinde 20 yıl geçti ama...
2. Dünya Savaşı'ndan bu yana yaşanan en büyük insanlık trajedisi sonrası toplu mezarlardan çıkartılarak kimliği tespit edilen 136 kurban daha defnedildi.
Nuri ELİBOL / SARAYBOSNA - Tarihler 11 Temmuz 1995'i gösteriyordu. Bosna Savaşı sırasında Birleşmiş Milletler'in (BM) "güvenli bölge" ilan ettiği Srebrenitsa, daha sonra kasap lakabını alacak Ratko Miladiç'e bağlı Sırp birliklerince işgal edildi. BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, Sırplar'a teslim edildi. Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrolündeki bölgeye ulaşmasına izin veren Sırplar, erkekleri ormanlık alanlarda, fabrikalarda, depolarda katletti. Canice öldürülen yaklaşık 10 bin kişinin bedeni toplu mezarlara gömüldü. Soykırımın sorumluları hiçbir zaman hak ettiği cezayı almadı. 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana yaşanan en büyük insanlık trajedisinde can verenler, kimlik tespitinin ardından her yıl 11 Temmuz'da Potoçari Anıt Mezarlığı'nda düzenlenen törenle defnediliyor. Dün de o günlerden biriydi. Toplu mezarlardan çıkartılan 136 kurban daha toprağa verildi. Sabahın ilk saatlerinden itibaren Srebrenitsa'ya akın eden Bosnalılar, tabutların başında gözyaşı döktü. Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun da katıldığı törende çok sayıda devlet ve hükümet başkanı hazır bulundu. Anıt Mezarlık'taki defnedilen soykırım kurbanlarının sayısı dünkü cenaze törenin ardından 6 bin 377'ye yükseldi.
"TÜM İNSANLIK YOK EDİLDİ"
Dördüncü defa törenlere katılan Başbakan Davutoğlu, ailelerin acılarını paylaşmak ve bu olayların tekrar meydana gelmemesi için bir araya gelindiğini vurguladı. Her geldiğinde mezarları dolaştığını, isimleri okuduğunu ifade eden Davutoğlu, şunları söyledi: "Bu isimlerin bazıları genç, bazıları yaşlı, bazıları evliydi, bazıları bekardı. Onların son saatlerini hayal etmeye çalışıyorum. Mezar taşına bakıp ağlayan kadınlar bütün anneleri ve evlatları temsil ediyor. 8 bin Bosnalı Müslüman'ı öldürenler sadece sayısal anlamda bir katliama imza atmadı. 8 bin birey öldürmediler aynı zamanda insanlığın tümünü yok ettiler. İşte bu sebepten buraya sadece anma törenlerine katılmak için gelmemeliyiz. Uluslararası toplum, Srebrenitsa'daki trajedinin ve soykırımın önüne geçemedi. Bizler devlet adamları, entelektüeller, liderler, fikir önderleri olarak birleşmezsek gelecekte de benzer trajedileri yaşamamız kaçınılmaz olacaktır. Adaleti paylaşmak, insan şerefine sahip çıkmak için bir araya gelirsek gelecekte böyle bir soykırıma kimse cesaret edemez. Biz 'bir daha asla' diyoruz ama her seferinde bu trajediler tekrarlanıyor. Burada ne olup bittiğini asla unutmayacağız ama bir nefret, intikam kültürünün yeşermesine de izin vermeyeceğiz."
Sırp başbakana ailelerden öfke
Cenaze törenine Sırbistan'ı temsilen katılan Başbakan Vuçiç, protesto edildi. Dışişleri Bakanı, "Bu saldırı tüm Sırbistan'a yapılmıştır" diyerek ateşe körükle gitti. Srebrenitsa soykırımının 20. yılı dolayısıyla düzenlenen cenaze törenine devlet başkanları düzeyinde katılım düşüktü. Başbakan Davutoğlu'nun yanı sıra Hırvatistan Cumhurbaşkanı Kolinda Grabar Kitaroviç, Slovenya Cumhurbaşkanı Borut Pahor, Karadağ Cumhurbaşkanı Filip Vuyanoviç, Makedonya Cumhurbaşkanı Gyorge İvanov, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vuçiç törene gelen isimlerdendi. Hırvat lider Kitaroviç, "Burada bir soykırım işlendi. Kabul edilmesi gerek. Suçlunun da kim olduğunu biliyoruz. Slobodan Miloşeviç'in 1990'lı yıllardaki politikasıdır" dedi. Sırp Başbakan, Anı Odası'na gelişi sırasında ıslıklandı. Srebrenitsalı anneler tarafından karşılanan Vuçiç'e tepki gösteren vatandaşlar, "İki yüzlü" sloganları attı. Potoçari Anıt Mezarlığı'na yoğun korumalar altında giren Vuçiç'e yönelik protesto burada da devam etti. Kalabalık arasından ayakkabı, pet şişe ve taş atıldı. Bu sırada mezarlıkta Boşnak ve Sırp korumalar, Vuçiç'i kaçırmaya çalıştı. Bir grup, üzerinde Vuçiç'in Bosna'daki savaş öncesinde söylediği "Öldürülen her Sırp için biz de 100 Müslüman öldüreceğiz" sözlerinin yazılı olduğu büyük bir pankart açıldı. Protestoya tepki gösteren Sırbistan Dışişleri Bakanı İvitsa Daçiç, "Saldırı, sadece Vuçiç'e değil tüm Sırbistan'a; onun barış ve bölgesel iş birliği politikasına yapılmıştır" dedi. Vuçiç, olayın ardından apar topar ülkesine döndü.
Öte yandan, Kosova Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Haşim Taçi'ye anma törenleri için Srebrenitsa'ya gitmesine izin verilmedi. Konuyla ilgili açıklamada bulunan Taçi, "Resmî davet ve Bosna Hersek makamları tarafından verilen düzenli vizeye rağmen Sırp Cumhuriyeti tarafından istenmeyen şahıs olduğum gerekçesiyle hareket etmeme izin verilmedi" diye konuştu.
ERDOĞAN: Çocukların öldürülmediği bir dünya hayal ediyoruz
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Srebrenitsa soykırımının 20. yılı dolayısıyla Bosna Hersek'e mesaj gönderdi. Erdoğan, şunları kaydetti: "Biz sahilde uçurtma uçuran, annesinin kucağında uyuyan, arkadaşlarıyla oyun oynayan çocukların öldürülmediği bir dünya hayal ediyoruz. Kuşkusuz bu noktada, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ülkeleri ile uluslararası ve bölgesel güçlere büyük sorumluluklar düşüyor. Bugün, geçmişi unutmadan, tarihten dersler alarak, benzer dramların yaşanmayacağı barış ve huzur dolu bir geleceği inşa etmekle sorumluyuz."
"TÜM İNSANLIK YOK EDİLDİ"
Dördüncü defa törenlere katılan Başbakan Davutoğlu, ailelerin acılarını paylaşmak ve bu olayların tekrar meydana gelmemesi için bir araya gelindiğini vurguladı. Her geldiğinde mezarları dolaştığını, isimleri okuduğunu ifade eden Davutoğlu, şunları söyledi: "Bu isimlerin bazıları genç, bazıları yaşlı, bazıları evliydi, bazıları bekardı. Onların son saatlerini hayal etmeye çalışıyorum. Mezar taşına bakıp ağlayan kadınlar bütün anneleri ve evlatları temsil ediyor. 8 bin Bosnalı Müslüman'ı öldürenler sadece sayısal anlamda bir katliama imza atmadı. 8 bin birey öldürmediler aynı zamanda insanlığın tümünü yok ettiler. İşte bu sebepten buraya sadece anma törenlerine katılmak için gelmemeliyiz. Uluslararası toplum, Srebrenitsa'daki trajedinin ve soykırımın önüne geçemedi. Bizler devlet adamları, entelektüeller, liderler, fikir önderleri olarak birleşmezsek gelecekte de benzer trajedileri yaşamamız kaçınılmaz olacaktır. Adaleti paylaşmak, insan şerefine sahip çıkmak için bir araya gelirsek gelecekte böyle bir soykırıma kimse cesaret edemez. Biz 'bir daha asla' diyoruz ama her seferinde bu trajediler tekrarlanıyor. Burada ne olup bittiğini asla unutmayacağız ama bir nefret, intikam kültürünün yeşermesine de izin vermeyeceğiz."
Sırp başbakana ailelerden öfke
Cenaze törenine Sırbistan'ı temsilen katılan Başbakan Vuçiç, protesto edildi. Dışişleri Bakanı, "Bu saldırı tüm Sırbistan'a yapılmıştır" diyerek ateşe körükle gitti. Srebrenitsa soykırımının 20. yılı dolayısıyla düzenlenen cenaze törenine devlet başkanları düzeyinde katılım düşüktü. Başbakan Davutoğlu'nun yanı sıra Hırvatistan Cumhurbaşkanı Kolinda Grabar Kitaroviç, Slovenya Cumhurbaşkanı Borut Pahor, Karadağ Cumhurbaşkanı Filip Vuyanoviç, Makedonya Cumhurbaşkanı Gyorge İvanov, Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vuçiç törene gelen isimlerdendi. Hırvat lider Kitaroviç, "Burada bir soykırım işlendi. Kabul edilmesi gerek. Suçlunun da kim olduğunu biliyoruz. Slobodan Miloşeviç'in 1990'lı yıllardaki politikasıdır" dedi. Sırp Başbakan, Anı Odası'na gelişi sırasında ıslıklandı. Srebrenitsalı anneler tarafından karşılanan Vuçiç'e tepki gösteren vatandaşlar, "İki yüzlü" sloganları attı. Potoçari Anıt Mezarlığı'na yoğun korumalar altında giren Vuçiç'e yönelik protesto burada da devam etti. Kalabalık arasından ayakkabı, pet şişe ve taş atıldı. Bu sırada mezarlıkta Boşnak ve Sırp korumalar, Vuçiç'i kaçırmaya çalıştı. Bir grup, üzerinde Vuçiç'in Bosna'daki savaş öncesinde söylediği "Öldürülen her Sırp için biz de 100 Müslüman öldüreceğiz" sözlerinin yazılı olduğu büyük bir pankart açıldı. Protestoya tepki gösteren Sırbistan Dışişleri Bakanı İvitsa Daçiç, "Saldırı, sadece Vuçiç'e değil tüm Sırbistan'a; onun barış ve bölgesel iş birliği politikasına yapılmıştır" dedi. Vuçiç, olayın ardından apar topar ülkesine döndü.
Öte yandan, Kosova Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Haşim Taçi'ye anma törenleri için Srebrenitsa'ya gitmesine izin verilmedi. Konuyla ilgili açıklamada bulunan Taçi, "Resmî davet ve Bosna Hersek makamları tarafından verilen düzenli vizeye rağmen Sırp Cumhuriyeti tarafından istenmeyen şahıs olduğum gerekçesiyle hareket etmeme izin verilmedi" diye konuştu.
ERDOĞAN: Çocukların öldürülmediği bir dünya hayal ediyoruz
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Srebrenitsa soykırımının 20. yılı dolayısıyla Bosna Hersek'e mesaj gönderdi. Erdoğan, şunları kaydetti: "Biz sahilde uçurtma uçuran, annesinin kucağında uyuyan, arkadaşlarıyla oyun oynayan çocukların öldürülmediği bir dünya hayal ediyoruz. Kuşkusuz bu noktada, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ülkeleri ile uluslararası ve bölgesel güçlere büyük sorumluluklar düşüyor. Bugün, geçmişi unutmadan, tarihten dersler alarak, benzer dramların yaşanmayacağı barış ve huzur dolu bir geleceği inşa etmekle sorumluyuz."
'da Takip Edin!
