Kanser değil Hassas bağırsak

ZİYNETİ KOCABIYIK

Çağımızın hastalığı olarak tarif edilen ‘Hassas Bağırsak Hastalığı’ (İrritabl Bağırsak Sendromu) hayat kalitesini bozarak, kişiye hayatı zindan ediyor. Belirtileri birçok hastalıkla karıştığı için hastaların doktor doktor gezmek zorunda kaldıklarını söyleyen Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve Türk Gastroenteroloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Serhat Bor “Karında şişkinlik, ağrı, aşırı gaz, kabızlık veya ishal gibi şikâyetler yaşanıyorsa, eğer bunları açıklayacak ciddi bir hastalık yoksa ‘Hassas Bağırsak Hastalığı’ düşünülmelidir” diyor.
Hastalığın ataklarla devam ettiğini ve atak aralarında kişilerin tamamen düzeldiğini veya çok rahatsız etmeyen şikâyetleri bulunabileceğini anlatan Prof. Dr. Bor “Bu hastalık, kabızlıkla, ishalle veya her ikisinin birlikte görüldüğü şekilde yaşanabilir. Şikâyetlerin en az 6 ay önce başlaması gerekir. Bu ağrı veya rahatsızlık genellikle tuvalete gidilmesi ile azalır. Ağrı tipik olarak uykudan uyandırmaz fakat geceleri veya yatakta daha sık ortaya çıkabilir” dedi.

40 YAŞINDAN SONRA GİZLİ KAN BAKTIRIN
Teşhisin esas olarak hastanın şikâyetlerinin dinlenmesi ile konulduğuna işaret eden Prof. Dr. Bor “Alarm bulguları denilen tehlike işaretleri yoksa kolonoskopi gibi ileri incelemeler gerekmez. Muayenede genellikle belirti tespit edilmese de diğer hastalıkların tanınabilmesi amacıyla yapılır. Ancak özellikle 40 yaş üstünde şikâyeti olsun olmasın herkesin dışkıda gizli kan baktırması gerekir. Bu sırada parazit incelemesi de yapılmalıdır. Bazı tiroit hastalıkları, kontrolsüz şeker hastalığı gibi bazı durumlarda da bağırsak şikâyetleri olabilir” dedi.

Yediklerinizi doğru seçin rahat edin

Tedavide yiyecek seçiminin önemli olduğuna işaret eden Prof. Dr. Serhat Bor, beslenme düzeni ile ilgili şunları anlattı: Kabız kişilerde lifli ve posa bırakan esmer ekmek, sebze ve meyveler gıdalar tavsiye edilir. Lifli gıdaların bazı hassas kişilerde şişkinliği artırabileceği hatırlanmalıdır. İlaç grubundan alınması planlanan lifli gıdaların içerisinde de suda eriyenler tercih edilmelidir. İshalle seyreden ‘Hassas Bağırsak Hastalığı’ bulunanların diyetleri tamamıyla farklıdır. Genel olarak yağlılar, aşırı sıcak içecekler, kahveler, asitli-gazlı içecekler, baklagiller önerilmez. İlginç olarak yapay tatlandırıcılar ve bazı sakızların da ishali artırabileceği belirtilmektedir. Sütlü ürünlere özellikle dikkat edilmelidir. 
‘Hassas Bağırsak Hastalığı’nda özellikle ağrı veya spazma etkili ilaçlar kullanıldığını, gaz gidericilerin ise etkili olmadığını  söyleyen  Prof. Dr. Bor “Tedavide antidepresan ilaçların bir kısmı da kullanılır” diye konuştu.

EN ÇOK KADINLARDA GÖRÜLÜYOR

Daha çok 15-65 yaşları arasında görülen bu hastalık,   genellikle  30-50 yaşları arasında başlıyor. Kadınlar daha sık yakalanıyor. Prof. Dr. Serhat  Bor, şikâyetlerin nadiren de olsa çocukluktan itibaren bulunduğuna ancak yaşlılıkta arttığına dikkat çekiyor. 

HIZLI KİLO KAYBINA DİKKAT

Prof. Dr. Serhat Bor, Hassas Bağırsak Hastalığı bulunan kişilerde kanser riskinin sağlıklı kişilere oranla daha fazla artmadığını söylüyor. Belirtilerin kanserle karıştırılmaması gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Bor, kanser riski yönünden tehlike çanları çaldıran ve mutlaka ileri tetkik gerektiren durumları şöyle sıralıyor: 
∂ Daha önce hiçbir şikâyeti olmayan bir kişide 40 yaşından sonra Hassas Bağırsak Hastalığ şikâyetlerinin başlaması
∂ İstemeden kilo kaybetmek
∂ Geceleri ortaya çıkan ve derin uykudan uyandıran şikâyetlerin olması
∂ Ailede bağırsak kanseri, iltihabi barsak hastalığı, çölyak hastalığının olması
∂ Kansızlık
∂ Makattan kan gelmesi veya kanlı ishal,
∂ Süt ve sütlü ürünleri yedikten sonra şikâyetlerin artması  
∂ Yüksek ateş (Ateş basması değil)
∂ Ayrıca kişinin şikâyeti olmasa da birinci derece akrabada bağırsak kanseri olmasında da inceleme yapılmalıdır.

Sebep bazen psikolojiktir

Hassas Bağırsak Hastalığına fibromiyalji, kas ve kemik ağrıları, kronik yorgunluk hastalığı, çene ekleminde problemler, kasık ağrıları, mide ağrısı ve reflü problemleri de eşlik edebilir. Hastalığın sebebi tam olarak tespit edilememiştir. Ancak bu hastalarda en önemli problem iç organ aşırı duyarlılığı olarak tarif edilebilir. İç organ aşırı duyarlılığı, normal insanların algılamadıkları bazı uyaranların hastalar tarafından ağrı veya rahatsızlık, şişkinlik olarak hissedilmesidir. Ataklar sırasında karın şişer ve bazı hastalar “Karnım iki beden büyüdü” şeklinde şikâyetlerle başvururlar. Sebep bazen psikolojiktir. Kanser olduğu düşüncesi bile şişkinliğe sebep olabilir.