Azerbaycan'dan "Gardaş" indirimi

Azerbaycan, olayın vuku bulduğu 2. veya 3. gün bizim TIR'larımızı aldı, Hazar yolundan gitmesini sağladı. Bundan önce Azerbaycan üzerinden yapılan geçiş ücretleri diyelim ki 5 bin dolardı, Azerbaycan hükümeti yüzde 40 indirim yaparak 3 bin dolar seviyesine indirdi. Biz onu açıklarken 'Gardaş indirimi' diye ifade ettik dedi.

Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş, katıldığı bir televizyon programında gündeme dair önemli açıklamalarda bulundu. Rusya üzerinden giden nakliye araçlarının Azerbaycan'la yapılan anlaşma kapsamında artık Hazar üzerinden gittiğini aktaran Elitaş, "Bizim yurt içi piyasamız önemli bir piyasa. Bizim Rusya üzerinden transit olarak geçirmek zorunda olduğumuz nakliye araçları şimdi Hazar yoluyla gidiyor.

AZERBAYCAN HÜKÜMETİ YÜZDE 40 İNDİRİM YAPTI

Sayın Dışişleri Bakanımız Azerbaycan'a bir ziyarette bulundu, Sayın Başbakanımız da Sayın Aliyev ile yaptığı telefon görüşmesinde yardımcı olunmasını istedi. Azerbaycan, olayın vuku bulduğu 2. veya 3. gün bizim TIR'larımızı aldı, Hazar yolundan gitmesini sağladı. Bu, aslında bizim için daha kolay bir yol oldu, daha kısa bir yol haline geldi. Bundan önce Azerbaycan üzerinden yapılan geçiş ücretleri diyelim ki 5 bin dolardı, Azerbaycan hükümeti yüzde 40 indirim yaparak 3 bin dolar seviyesine indirdi. Biz onu açıklarken 'Gardaş İndirimi' diye ifade ettik. Çok büyük bir jest yaptılar şeklinde konuştu.

YAŞ MEYVE VE SEBZE İHRACATI

Elitaş, Rusya'nın uyguladığı ambargoya yönelik, ilk olarak yoldaki ve gümrükte bekleyen yaş sebze meyvelerle ilgili tedbirler alındığını belirtti. İlgili kuruluşlarla beraber 'Rusya Masası' oluşturulduğunu kaydeden Elitaş, "İlk etapta acil tedbir alınması gereken tek ürün yelpazemiz vardı; yaş meyve ve sebze ihracatımızla ilgiliydi. Hem yoldaki mallar, hem de gümrükte bekleyen mallarla ilgili tedbir alınması gerekiyordu. Bunlar kısa zamanda bozulma ihtimali olan mallar. Yoldaki ve gümrükteki mallarla ilgili tedbir almamız gerekiyordu.

BAKANLIKTA ACİL TOPLANTI YAPILDI

Biz, o gün akşam Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanımızla yaptığımız görüşmeler sonucunda Yaş Meyve Sebze İhracatçılar Birliği ile görüştük. 25 Kasım tarihinde Yaş Meyve Sebze İhracatçılar Birliklerinin olduğu bütün illerin temsilcileriyle Bakanlıkta acil bir toplantı yaptık. Arkadaşlarımızdan verilerimizi aldık, o veriler çerçevesinde hemen Bakanlıkta bir Rusya masası oluşturduk.

Bununla ilgili büyükelçilerimizden, ticaret ataşelerimizden, TOBB'dan, Türkiye İhracatçılar Meclisi'nden, Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birliklerinden, tüm olayın taraflarıyla ilgili gelen bilgilerin tek bir merkezde toplanması adına bir Rusya Masası oluşturduk. Her türlü bilgiyi dikkate aldık. Aldığımız bilgi eğer bizimle ilgiliyse doğruluğunu teyit ettik, başka bakanlıkları ilgilendiren bilgi olursa temaslarımızı yaptık ifadelerini kullandı.

"BİZ İHRACATI RUSYA'YA YAPMAK ZORUNDA DEĞİLİZ

Bakan Elitaş, Türkiye'deki yaş meyve sebze ihracatçılarının şuanda Rusya ile ticaret yapmak istemediklerini, bunun nedeninin ise Rusya'ya duyulan güvensizlik olduğunu ifade etti. Rusya'nın yaş meyve sebze ithalatının belirli kalemlerinde Türkiye'nin önemli bir tedarikçi olduğunu söyleyen Elitaş, "Rusya'daki yoldaki mal ile gümrükteki mallarla ilgili kısım çözüldü.

Diğer kısımda, biz ihracatı Rusya'ya yapmak zorunda değiliz. Rusya, belirli şartlarda bazı malları bizden almak mecburiyetindedir. Rusya'nın yaş meyve sebze ithalatının belirli kalemlerinde çok büyük bir tedarikçisi biziz. Rusya'nın domates ihtiyacının yüzde 43'ü bizim kayıtlarımıza göre Türkiye tarafından temin ediliyor. Yüzde 12'si Azerbaycan tarafından temin ediliyor, kalan kısım da başka ülkeler tarafından temin ediliyor.

SATICILAR RUSYA'YA GÜVENMİYOR

Şuanda Türkiye'nin gönderdiği yaş meyve sebzeye koydukları ambargodan dolayı biz belli bir miktarda zarar ettik. Orada bozulan, çürüyen mallar varsa onlarla ilgili zarar ettik; geri dönen mallarla ilgili bir problemimiz olmadı.

Rusya tüketicileri bundan muhtemelen zarar görmüş olabilirler. Satıcılarımız da Rusya'ya satışı devam ettirmek istemiyorlar, çünkü güvenmiyorlar. Çok uygun olmayan bir davranış sergiliyorlar. Bizim gemiyle, TIR'la giden mallarımızı denetim gerekçesiyle kapılarda bekletiyorlar, bazı mallarla ilgili bozulmasını bekleyip Türkiye'ye göndermeye çalışıyorlar. Bu, ticari ahlaka uygun bir davranış değil. 'Almıyorum' dersin gönderirsin, 'kardeşim ben sana kapılarımı kapattım.

Türkiye'nin mallarına ambargo koydum, ne yapıyorsan yap başının çaresine bak' demek bundan iyidir. Ama siz orada malları tutarak, gemilerimizi limanda alıkoyarak malların bozulmasına sebebiyet vermeleri ticaret ahlakına uygun bir davranış değil.

CİN'DEN SONRA İKİNCİ SIRADAYIZ

Bu, oradaki ithalatçıları da zor durumda bırakıyor. Şuanda biz ambargo koymuyoruz ama yaş meyve sebze ihracatçısı arkadaşlarımız göndermek istemiyor, çünkü güven yok. İhracatçılar 'ben alıyorum' dese, Rus devlet temsilcileri kapıdan içeri sokmuyorlar diye konuştu.

Ekonomi Bakanı Elitaş, Türkiye'nin müteahhitlik hizmetlerinde firma sayısı bakımından Çin'den sonra ikinci sırada olduğunu, ciro yönünden ise dünyada 8. sırada olduğunu bildirdi. 2003 yılından bu yana 305 milyar dolarlık müteahhitlik hizmeti yapıldığını söyleyen Elitaş, bu sene 9. aydan itibaren 15 milyar dolarlık hizmetin devam etiğini sözlerine ekledi.