Çıraklık başlangıcı emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmaz

Soru: Şerif Bey, 17 Nisan 1969 doğumluyum. 7 Mart 1987 tarihinde staj yaptığım yerden sigortam yapıldı ama bu dönemde SSK Hizmet Cetvelinde prim günüm görünmüyor. Daha sonra 21 Aralık 1989 tarihinde işe girdim. Halen çalışmaktayım 5075 gün prim günüm var. Ne zaman emekli olabileceğim. 1995 yılında yaptığım doğum için borçlanma yapabilir miyim? O dönemdeki çalışmamı, borçlansam daha erken emekli olabilir miyim? Ayşe Y. ÇIRAKLIKLA BAŞLAYAN İŞE GİRİŞ TARİHİ, EMEKLİLİK SİGORTA BAŞLANGICI SAYILMAZ 1 Ocak 2000 tarihinden önce kısa vadeli sigorta kolları ve uzun vadeli sigorta kolları olmak üzere ikiye ayrılmaktaydı. Bu tarihten sonra bu sigorta kollarına işsizlik sigortaları da dahil edildi. Dolayısıyla şu an için tüm sigorta kollarına tabi olan yani işçiler için ödenen primler; kısa vade primleri, uzun vade primleri ve işsizlik sigorta primleridir. Çıraklar, stajyerler gibi bazı kişiler için üç sigorta kolu değil tek sigorta kolu?uygulanmaktadır.?Bunlar?sadece kısa vadeli sigorta kollarına tabi olup, haklarında emeklilikle ilgili olan uzun vadeli sigorta kolları uygulanmaz. Daha açık bir ifade ile kısa vadeli sigorta primi ödeyen çıraklar için emeklilik primi olan uzun vadeli sigorta kollarına ait malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta kolları primi ödenmez. Dolayısıyla çıraklıkta başlayan sigortalılık?emeklilik?açısından?ilk defa sigortalı olunan tarih olarak değerlendirilmez.?Emeklilik?açısından?ilk defa sigortalı?olunan?tarih?kişinin adına ilk defa uzun vadeli sigorta kollarından prim ödenmeye başlanan tarih yani SSK Hizmet Cetvelinde görünün prim ödeme tarihidir. Daha?somut?biçimde?anlatırsak; Okurumuz Ayşe Hanım'ın emekliliğe esas?sigorta?başlangıcı çıraklık nedeniyle?kısa?vadeli?sigortalılık?başlangıcı olan 7 Mart 1987 tarihi değil, uzun?vadeli?sigortaya?ilk?defa?prim ödenen 21 Aralık 1989 tarihidir. Dolayısıyla emeklilik hesabı yaparken ilk defa sigortalı olunan tarih olarak 21 Aralık 1989 tarihini dikkate almalı ve buna?göre emeklilik yaş ve prim ödeme?gün?şartı hesabını yapmalıyız. İlk defa 21 Aralık 1989 tarihinde sigortalı olanlar yani 24 Mayıs 1989 ila 23 Mayıs 1990 tarihinde ilk defa sigortalı çalışması olan kadınlar 46 yaş 5375 gün prim ödemek şartıyla (20 yıl sigortalılık şartı tamamlanmış) 46 yaşında en az 5375 gün prim ödeyerek emekli olurlar. 46 yaşını tamamlamakla birlikte prim ödeme gün sayısı eksiği olanlar 5510 sayılı Reform Kanununda öngörülen doğum borçlanması gibi yollarla eksik günlerini tamamlayabilirler. İŞE GİRİŞ VE PRİM ÖDEME TARİHİ FARKLIYSA ARAŞTIRMA YAPILMALI İşe giriş tarihi ile uzun vadeli sigorta primlerinin ödenmeye başladığı tarihin farklı olması sigortalıların sıklıkla karşılaştığı ve son derece mağdur olduğu bir konudur. İşe giriş tarihi ile uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin primlerin ödenmeye başlandığı tarih farklı ise, kural olarak prim ödenmeye başlanan tarih, sigortalılık süresinin başlangıcı olarak değerlendirilir. Sigortalının ilk defa işe girdiği tarih ile uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmeye başlanan tarih arasında fark varsa ya da ilk defa sigortalı olduğu dönemdeki işe giriş bildirgesi bulunamadığı gerekçesiyle işe giriş tarihi tespit edilemiyorsa, uzun vadeli sigorta kollarına ilk defa prim ödenen tarih sigortalılık süresinin başlangıç tarihi olarak değerlendirilir. PRİM ÖDEMESİ VARSA İŞE GİRİŞ BİLDİRGESİNİN ÖNEMİ YOKTUR İşe giriş bildirgesinde belirtilen işe başlama tarihinden daha önceye ait uzun vadeli sigorta kollarına prim ödemesi varsa bu kez SGK tarafından sigortalı adına resen yeni bir işe giriş bildirgesi düzenlenir ve işe başlama tarihi ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen tarihe çekilir. Örneğin; İşveren tarafından verilen, sigortalı ilk işe giriş bildirgesinde, işe başlama tarihi 1 Mart 1987 1989 olarak bildirilen sigortalının, 1987/I. Dönem bordrosunda isminin bulunmadığı,?1987/II.?Döneme?ait?4 aylık dönem bordrosunda, mayıs ayında 30 gün hizmetinin bildirildiği durumda, ilk defa sigortalı olunan tarih 1 Mayıs 1987 olarak değerlendirilir. SSK SİCİL NUMARASI HATALI YAZILANLAR DÜZELTME BAŞVURUSU YAPSIN Geçmiş yıllarda, işverenler tarafından verilen 4 aylık dönem bordrolarına,?sigortalının sicil numarasının hatalı yazılması ya da sicil numarasının boş bırakılması durumunda hizmetlerin bir bölümü SSK Hizmet Cetvelinde görünmez. Bu nitelikteki hizmetlere sicilsiz tahakkuk adı verilir. Bu durumdaki sigortalının emeklilik başvurusundan önce SGK'ya yazılı olarak sicil hatasının düzeltilmesine ilişkin başvuruda bulunması gerekir. 4 AYLIK DÖNEM BORDROSU SONRADAN DA VERİLEBİLİR Sigortalı işe giriş bildirgesi ile aylık prim bildirgelerinin süresinde verilmiş olması şartıyla 4 aylık dönem bordroları daha sonra düzenlenmiş olsa bile inceleme yapılmadan işleme alınabilir. Yani sigortalı geçmişe dönük hizmet kazanabilir. Bu nitelikteki hizmet kazanımlarında sigortalıların değil bizzat işverenin yazılı başvurusu yani geriye dönük 4 aylık dönem bordrosu vermesi gerekir. İşverenin ölmesi, iş yerinin kapanması gibi durumlarda ise işçinin de yazılı talebinin bulunması şartıyla sosyal güvenlik denetmenleri vasıtasıyla sicilsiz tahakkukla ilgili araştırma yapılır. Aylık prim bildirgesi ile işe giriş bildirgesinin süresinde verildiğinin tespiti halinde SGK tarafından resen 4 aylık dönem bordrosu düzenlenerek sigortalıya hizmet kazandırılır.