İran da karıştı

Azerbaycan Cumhuriyeti bağımsızlığını kazanınca, öğretimde yabancı dil olarak Rusça'nın yerine İngilizce'yi geçirdi. Amerika Birleşik Devletleri, Azerbaycan'ı bu kararından tekrar Rusça'ya döndürmek için elinden geleni yapıyor! Amerika, yanına Fransa ile Rusya'yı alarak, Minsk Grubu denen ve şimdiye kadar hiçbir şey yapmayan kuruluşta, Ermeni'yi tutarak tarafsızlığını ihlâl etti. 7 Azeri ilçesi+Yukarı Karabağ'ın bir kilometrekaresini bile Ermeni işgalinden kurtarıp Azerbaycan'a veremedi. Ama geçen hafta 2010 bütçesi görüşülürken, Ermenistan'a 41 milyon doların yanında, Dağlık Karabağ'a da 8 milyon dolar ayırarak âdetâ ikinci bir Ermeni devleti muamelesi yapması, Bakû'nun tepesini attırdı. Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyar, Tahran'a koşup İran Dışişleri Bakanı Menûçehr Muttekıy'i ziyaret etti. Sayın Muttekıy'in sevincini tasavvur edebiliyorum. "Karabağ sorununun çözümü için elimizden geleni yapacağız!" dedi. Bizim bildiğimiz İran'ın, 20 yıldır Ermenistan Cumhuriyeti'ni Azerbaycan'a nisbet verircesine desteklediğidir. Amerika telâşa düşüyor. Bakû'daki büyükelçisi, 8 milyon doların insanî yardım olduğunu, Karabağ Ermeni Cumhuriyeti'ni tanımak anlamı taşımadığını söylüyor. İyi de, topraklarından kovulan 1 milyon Azeri için hangi yardım yapıldı? Gözü kararan Azerbaycan, Amerika'ya, Rusya-İran petrol-gaz ittifakına girmekle karşılık vermeye hazırlanıyor gibi. Ama Azerbaycan, çok karmaşık olan İran diplomasisinin çarklarına takılabilir. İran, hangi devleti yanına alırsa kârlı çıkacak durumdadır. Azerbaycan, İran'ın en dikkatle izlediği devlettir. Zira Azeriler'in büyük kısmı Azerbaycan'da değil, İran'ın Güney Azerbaycan eyaletlerinde yaşar. Azeri Türk kültürünün merkezi de Bakû değil, Tebriz'dir. İran'da toplam Türk nüfus, Fars=İranlı nüfus kadardır. Ama Türkçe telaffuz bile edilmiyor, mükemmel Türkçe konuşan İranlı devlet adamları Türkiye'ye gelip Farsça konuşuyorlar. Binaenaleyh, diğer Türk grupları olmasa bile Azerbaycan'da Kuzey'le Güney'in birleşme duygusunun oluşması, İran'ın aleyhinedir. Zaten bu sebeple Ermenistan'ı destekliyor. Orta Doğu daha epey olaylara, sürprizlere, gelişmelere, müdahalelere, değişimlere hazırlanmalıdır.