1. Küresel Test Dünyanın milyonluk şehirleri Dünyada şehirlerde yaşayan nüfus 1960 yılında 1 milyara, 1985 yılında 2 milyara ve 2002 yılında 3 milyara ulaştı. Şu an bu rakam 3.5 milyar, bunun anlamı dünya nüfusunun yarısından fazlası tarihte ilk defa şehirlerde yaşıyor. 2009 itibariyle dünyada nüfusu 1 milyon ve üzerinde olan 430 şehir bulunuyor. Acaba bu milyonluk şehirlerden kaç tanesi Çin’de? A. 34 B. 43 C. 61 D. 84 A. 34. YANLIŞ. Avrupa Birliği’ne üye 27 ülkede nüfusu 1 milyon ve üzerinde 34 şehir bulunuyor. Bunların en büyükleri Paris (10.4 milyon) ve Londra (8.6 milyon). Toplamda 533 milyon Avrupalı şehirlerde yaşıyor. Yani 733 milyon nüfusa sahip Avrupa’nın yüzde 73’ü şehirli. Karşılaştırırsak, 4.2 milyar nüfusa sahip Asya’nın yüzde 42’si şehirlerde yaşıyor. B. 43. YANLIŞ. Çin’in değil fakat Hindistan’ın nüfusu bir milyon ve üzerinde olan 43 şehri var. 21.7 milyonluk nüfusuyla Delhi dünyanın en büyük ikinci metropolü. ABD’de ise nüfusu 1 milyon ve üzeri olan 42 şehir var, Hindistan’dan bir eksik. Hindistan’ın milyonluk şehir sayısının düşük olması, nüfusunun ABD’nin 4 katı olduğu düşünüldüğünde biraz şaşırtıcı. Bu da Hindistan’da şehirleşmenin düşük seviyede olduğunu gösteriyor. C. 61. YANLIŞ. 589 milyon insanın yaşadığı Latin Amerika’da nüfusu 1 milyon ve üzeri olan 61 metropol bulunuyor, bu sayı ABD’den 19 fazla. Latin Amerika’daki en büyük şehir Brezilya’daki 20 milyon nüfusa sahip Sao Paulo. Sao Paulo batı yarımkürede yer alan en büyük şehir, dünyanın ise üçüncü büyük metropolü. Sao Paulo’yu takip eden şehirler 19.7 milyonluk Bombay ve herbiri 19.3 milyon nüfusa sahip Mexico City ve New York. D. 84. DOĞRU. Birleşmiş Milletler Nüfus Birimine göre Çin’de nüfusu 1 milyon ve üzeri olan tam 84 şehir var. Yani dünyadaki 1 milyon ve üzeri nüfuslu toplam 427 şehrin beşte biri Çin’de. En büyük şehirleri 16.3 milyonluk Şangay, 12.2 milyonluk Beijing, 9.3 milyonluk Chongqing ve 8.8 milyonluk Shenzen. Şaşırtıcı şekilde Japonya’da bu kategoriye giren sadece 8 şehir var. Ama Japonya bir şeyle övünebilir, dünyanın en kalabalık metropolü, 36.5 milyon nüfusa sahip Tokyo Japonya’da. 2. İlginç Rakamlar 1- Normal bir kitabevinde 40 bin ile 100 bin arasında kitap bulunuyor. Amazon.com’da ise 3 milyonun üzerinde kitap var. (Information Technology and Innovation Foundation) 2- Telekonferans sayesinde önümüzdeki 10 yılda uçak yolculukları yüzde 10 azalırsa milyonlarca ton emisyondan kurtulunabilir. (Kotkin: The Next Hundred Million) 3- ABD’de araba kullananlar ortalama 24 dakika seyahat ediyor, toplu taşıma kullananlar ise bunun iki katı. (The Economist) 4- Pakistan batıda İran’la, doğuda Hindistan’la sınır komşusu. (Wall Street Journal) 5- Bir pilin gücü elektriğin farklı materyaller arasında göç etme eğiliminden gelir. İlk pil 1799 yılında üretilmişti. (Scientific American) 6- Hindistan’da kadınlar yıllık ortalama 1200 dolar kazanıyor. Hintli erkeklerin kazandığının 3’te birinden az. (The Economist) 7- Pasifik Okyanusu’nu çevreleyen, sürekli sismik ve volkanik aktivite olan 40 bin kilometrelik bölgeye ateş hattı deniyor. (Wall Street Journal) 8- Spekülasyon kelimesinin Latince kökü olan “Speculatus”, gözlemlemek veya seyretmek anlamına gelir. (Financial Times) 9- Voodoo Haiti’nin resmi dinlerinden bir tanesidir. 1804 yılında Haiti’ye bağımsızlık getiren köle isyanı Vodoo’ya dayanıyordu. Vodoo, eski Afrika inançlarının yeni dünyaya uyarlanmış hali denilebilir. (New York Times) 10- New York’da aylık araç parkı ücreti 500 doları bulabiliyor. (Wall Street Journal) © 2010 www.theglobalist.com 3. Dudak Okuma DAVID OBEY: Amerikan Kongresinde geçen bir hayat David Obey, 1969 yılında ABD Kongresine ilk defa girdiğinde Temsilciler Meclisinin en genç üyesiydi. Politika kariyeri boyunca 25 seçim gördü ve sayısız mücadelelere katıldı. Artık emekli olmaya hazır. Bu bölümde David Obey, ABD’nin en üst düzey siyasetçilerinden biri olarak geçirdiği zamanı değerlendiriyor. 1- Niye emekli oluyorsunuz? “Artık ayrılma zamanı geldi. Bunu yapmaktan nefret ediyorum. Hâlâ yapılması gereken çok şey var. Ama açıkçası çok yoruldum.” 2- İşinizi iyi yaptığınızı düşünüyor musunuz? “İyi bir politikacının işi inandığı davalar uğrunda savaşmak için kullanılmasıdır ve yeterince kullanıldığı zaman kenara çekilerek bir başkasının savaşı sürdürmesini sağlamalı.” 3- Kongreye girdiğiniz zaman temel hedefleriniz neydi? “Temel hedeflerimden biri, bu ülkeyi uygar millletler arasına yükseltmek ve her Amerikalının yalvarmadan kaliteli sağlık hizmeti almasını sağlamaktı.” 4- Bu hedefe ulaştınız mı? “Sağlık reformunu yapmadan ABD Kongresi’nden ayrılmak istemiyordum. Eh, artık bunu yaptık.” 5- George Bush’un başkan olduğu dönemin en olumsuz etkisi neydi? “George W. Bush’un yönetiminde geçen sürenin altı yılında ABD gelirlerindeki artışın yüzde 90’ından fazlası en zengin yüzde 10’un cebine girdi. Nüfusun geri kalan yüzde 90’ı ise geri kalan kırıntılarla idare etti. Bu durumu tersine çevirmek için daha fazlasını yapmak mümkün olmadığı için çok pişmanım.” 6- Ekonomik büyüme için gerekli yatırımlar nelerdir? “Eğer eğitim, bilim, sağlık ve enerji gibi ekonomimizi modernize edecek uzun vadeli yatırımları ihmal edersek ve bunlar için gereken bütçeyi azaltırsak, ülkemize iyilik yapmış olmayız.” 7- Hükümetin odaklanması gereken uzun vadeli hedefler var mı? “Ekonomik büyüme tekrar iyi bir seviyeye geldiği zaman, uzun vadede ABD bütçe açığı üzerine eğilmemiz gerekir.” 8- Başka? “Ayrıca sosyal güvenlik açığı, hane başı gelirdeki yetersizlik ve fırsat eşitsizliği üzerine de aynı kararlılıkla gidilmesini istiyorum.” 9- ABD medyasının durumu nasıl? “Giderek daha çok ıvır zıvıra odaklanan bir basınla uğraşmaktan bıktım.” 10- Son olarak, niye bu durum özellikle bir politikacı için acı verici? “Habercilik mesleğine olanlar milli bir felaketten az bir şey değil. Bu durumun bana acı verdiği kadar bir çok kaliteli gazeteciye de acı verdiğini biliyorum. Hem bizim, hem onların mesleği son yıllarda hep kötülendi ve burada kaybeden taraf millet oldu.” Editör’ün Notu: Buradaki iktibasların tamamı David Obey’in 5 Mayıs 2010’da yaptığı beyanattan alınmıştır.