Osmanlı yadigârı çeşmeler bir bir kurudu

Sahip olduğu tarihî eserlerle her yıl milyonlarca turisti ağırlayan megakent İstanbul’da, özellikle Osmanlı tarih ve kültürünü uzun yıllardır üzerinde taşıyan tarihî çeşme ve sebiller bakımsızlık ve ilgisizlik sebebiyle eski günlerini arıyor. Türk ve İslam toplumlarında temizlik ve içme suyu ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılan çeşme ve sebillerin her biri, insanların su ihtiyacını karşılamasının yanında ait olduğu dönemin hat ve mimari sanatını üzerinde taşıyor. Ancak, 20. yüzyılın ortasından itibaren hızlanan kentleşme süreci sebebiyle hak ettiği değeri kaybeden bu tarihi çeşme ve sebiller, binalar arasında gözden kayboluyor. Ağırlıklı olarak tarihi yarımadanın yanı sıra Beşiktaş, Eyüp ve Beyoğlu’nda bulunan çok sayıda tarihî çeşme, “can suyu” bekliyor. Tamamına yakınının musluğu sökülen çeşme ve sebillerde birikmiş atık ve çöpler dikkat çekiyor. Ayrıca, her biri birer sanat eseri kabul edilen çeşmelerin üzerindeki kitabelerin kimisi silinmiş, kimisi ise bakımsızlık yüzünden okunamaz durumda. Bazı çeşmelerin üzerindeki sprey ve boyalarla yazılmış yazılar da dikkati çekiyor. Uzmanlar ise bu eşsiz eserler için şunları söylüyor:  “Çeşmelerle ilgili kitaplara bilgilendirici üniteler konulmalı. Kütüphane, çeşme müzesi kurulmalı. Bazılarının üzeride âyet, hadis yazıyor. Bunları insanımız bilmiyor. Hepsi birbirinden kıymetli bu eserlerimize bizden başka kim sahip çıkacak? Ama bakıyoruz çoğu yok olmak üzere. Artık buna dur denmeli. Hepsinin yanına çeşmeyi tanıtan bilgilerin yer aldığı panolar asılmalı.”