Çocuğun alışveriş yapması

 

Cevap: Alışverişin sahih olması için, alıcı ve satıcının akıllı olması şarttır. Baliğ olan akıllı insanın alışverişi her zaman sahihtir. Baliğ olmayan akıllı çocuğun alışverişi, velisinin izin vermesi ile sahih olur. Hamza Efendi, Bey' ve şirâ risâlesi şerhinde buyuruluyor ki:

“Akıllı olmuş bir çocuk, şeker, meyve gibi kendine yarar şey isterse, ona satmak caiz değildir. Çünkü, velisi izin vermemiş demektir. Eğer tuz, pirinç gibi şey isterse, satmak sahih olur. Çünkü, velisinin izin verdiği anlaşılır. Bunun izin ile alışveriş etmesi caizdir. Çocuk akıllı olmamış ise, velisinin izni olsa da, alışveriş etmesi sahih olmaz. Veli, babasıdır. Baba olmaz ise, babanın vasi ettiğidir. Bu da olmaz ise, babanın babasıdır. Bu da yok ise bunun vasi ettiğidir. Bu da olmaz ise, kadı, hâkimdir veya kadının yani hâkimin vasi tayin ettiği kimsedir. Ana, kardeş ve amca veli olmaz. Ancak, kadı veya velilerden biri bunları vasi yaparsa olabilirler. Çocuk, yedi yaşında akllı olur. Oniki yaşında olan oğlan ve dokuz yaşında olan kız, baliğ olduğunu söyleyince kabul edilir. Onbeş yaşını doldurunca hayız ve meni olmasa da, baliğ sayılırlar. Yedi ile onbeş arasında iken, akıllı çocuk denir.”

Cevap: Secde-i sehiv yapmak için, bir tarafa selam verdikten sonra, iki secde yapıp oturulur ve namaz tamamlanır. İki tarafa selam verdikten sonra veya hiç selam vermeden de, secde-i sehiv yapmak caizdir.

Cevap: Bir kimse, kaç rekat kıldığını unutsa, bu şaşırması, ilk olarak başına geldi ise, selam verip namazı tekrar kılmalıdır. Şaşırmak âdeti ise, düşünüp, çok zan ettiğine göre kılar. Kuvvetli zan edemezse, az kıldığını kabul ederek namazını tamamlar. Namazı kıldığında şüphe eden kimse, vakit çıkmadı ise, tekrar kılar. Çıktı ise kılmaz.

Cevap: Mecellenin 986. maddesinde deniyor ki:

“Bülûğ çağının başlangıcı, erkeklerde on iki ve kızlarda dokuz yaşları doldurmaktır. Sonu ise, ikisinin de onbeş yaştır. Onbeş yaşını tamamlayınca baliğ sayılırlar.”