Yeni bir tarih yazıldı!

 

Bugün tarihî günlerden birini yaşıyoruz...

Fatih Sultan Mehmed Han’ın emaneti olup Türk milletine ebediyen vakfetmiş bulunduğu Ayasofya Camii tekrar asli vasfına kavuşmuş bulunuyor.

Müslümanlar abdestlerini alıp bu yüce mekânda yeniden huşu içerisinde Rablerinin katına ulaşacaklar.

Fatih Sultan Mehmed Han, Akşemseddin hazretleri, Molla Gürani ve Molla Hüsrev ile yan yana, omuz omuza namaz kılar gibi olacaklar, o hazzı, o ruhu tadacaklar... 86 yıllık hasret bugün son bulmuş olacak...

567 sene önce 1 Haziran 1453 Cuma günü Akşemseddin hazretleri Ayasofya Camii’nde ilk hutbeyi irad etmişti.

“İnnâ fetahnâ leke fethan mübînâ” âyetiyle başlayan Fetih Sûresi’nden bölümler de okumuştu.

Mealen: “Senin geçmiş gelecek bütün günahını Allah’ın bağışlaması, sana nimetini eksiksiz vermesi, seni dosdoğru yolda yürütmesi ve Allah’ın sana güçlü bir şekilde yardım etmesi için sana apaçık bir fetih ihsan ettik. 

Göklerin ve yerin askerleri yalnızca Allah’a aittir; O sonsuz güç ve hikmet sahibidir.” (Âyet, 1-4,7)

Büyük veli ardından “nimel ceyş” olan gazilere nail oldukları nimetler için Rabbimize şükredici olmalarını belirtti. Şükrün hâsıl olabilmesi için O’ndan gelen nimeti yine O’nun gösterdiği yolda harcamak gerektiğini belirterek “hayırda yarışınız” âyetini okudu. İstanbul’un kısa sürede bir Türk ve İslam beldesi olması gerektiğini belirtti...

Şanlı Peygamberimizin Bedir Harbi'nden dönüşünde “Küçük cihaddan büyük cihada dönüyoruz” buyurduğu gibi şimdi de sanki küçük fetihten büyük fethe geçiliyordu.

Bizanslı din adamlarının, “İstanbul’da Katolik şapkası görmektense Türk sarığını tercih ederiz” sözünün manası tahakkuk ediyordu.

1204 yılında Latinler İstanbul’a girdiklerinde Ayasofya’ya sebep oldukları şeni’ fiiller ve faaliyetlerle halkı kendilerinden nefret ettirmişlerdi.

Türkler ise gerçekleştirecekleri medeniyet ve kültür hamleleri ile sevgilerini gönüllere ve kalplere işleyeceklerdi.

İşte bu hutbe ile birlikte başta genç padişah 21 yaşındaki Fatih Sultan Mehmed olmak üzere devlet büyükleri, âlimler, veliler, gaziler her biri bir köşeyi şenlendirdi. İstanbul’un tarihî dokusunu hiç bozmadan onu en güzel eserler süslemeye başladılar. Öyle ki beş sene içerisinde İstanbul 500 yıllık İslam beldesi gibi bir hüviyete büründü.

Bunda en büyük pay elbette ki Fatih Sultan Mehmed Han’a aitti.

(Kayser’in kasrında örümcek perdedarlık ediyor, Efrasiyab’ın sarayında da baykuş nevbet çalıyordu...) diyerek İstanbul’un fetih sırasındaki perişan hâlini ve bundan duyduğu büyük üzüntüyü ifade eden genç hakan, elbette ki imar ve iskân faaliyetlerinde en önde yürüyordu.

Onun Ayasofya’yı da içerisine alan muazzam vakfiyesi bu konudaki büyük gayretini gözler önüne sermektedir.

Fatih Sultan Mehmed Han bu vakfiyesi ile kıyamete kadar Ayasofya’yı, evlatları için cami kıldı. Buna rağmen hangi baskılarla boyun eğildiği anlaşılmayan bir sebeple Ayasofya müzeye çevrilerek evlatları bu haktan mahrum bırakıldı.

Ayasofya’nın bu mahzun hâli milletin kalbinde derin yaralar açtı. Nihayet Danıştay 10. Dairesinin verdiği kararla bu mahzunluk ortadan kalkarak millet yediden yetmişe şâd oldu...

 

 

 

Geçen haftadan bu yana TV’lerde yapılan tartışmalar siyaset konusunda ahkâm kesmeye alışmış nice zevatın ve köşe yazarının vakıf hukuku meselesinde zırcahil olduklarına bir kez daha şahit olduk.

Ayasofya kararını, Atatürk’ün İş Bankası hisselerinden tutunuz da Osmanoğulları ailesinin mülk davasına emsal tutanlar oldu.

Kur’ân-ı kerimde “bilmediğinizi bilenlere sorunuz” buyurulmaktadır. Cehlin en kötüsü her şeyi bildiğini sanıp da zırvalayan kara cahillerin hezeyanlarıdır.

Bir defa vakıf eser ve vakfedilen mallar, sahibinin mülkü olmaktan çıkar ve Cenâb-ı Hakk’ın mülkü hükmüne geçer. Artık onu sahibi de dâhil kıyamete kadar hiç kimse değiştiremez. Oysa şahsi mülkler ve vasiyetler böyle değildir. Sahibi ve vârisleri tarafından her zaman değiştirilmeye müsaittir.

Dolayısıyla Ayasofya Camii üzerinde, vâkıfı bulunan Fatih Sultan Mehmed de dâhil olmak üzere kıyamete kadar hiç kimsenin tasarruf hakkı yoktur. Devletin ise böyle durumlarda yapacağı tek bir görev vardır. O da, vakıfların, vâkıfının belirlediği şartlar dâhilinde yürütülmesini sağlamak, nezaret ve denetim vazifesini yerine getirmektir.

Bu durum Osmanlı Devleti’nde olduğu gibi cumhuriyet devrinde dahi tescil olunmuştur. Dolayısıyla Ayasofya Camii’nin müzeye çevrilmesi hususunda yapılan uygulama, vakıf kanunlarına ve şartlarına tamamen zıt olup hükümsüzdü.

İşte bütün bu gerçekleri nazar-ı dikkate alan Danıştay 10. Dairesi’nin, meseleyi esastan çözerek aldığı karar, bir hukuk şaheseridir. Gayet sadedir. Anlaşılır bir vaziyettedir. Muğlak değildir. Meseleyi sadece hukuk nazarından ele almış olup hakkı teslim etmiştir. Karar aşamasında Unesco ve sair kurumların da Ayasofya’nın kullanımı hususunda hiçbir hak ve yetkilerinin olmadığı net bir biçimde ortaya konulmuş olup sadece eserin korunmasına yönelik yaptırımı olduğu ve bu yükümlülüğün de eserin bulunduğu ülkeye ait olduğu vurgulanmıştır.

Bence Danıştay 10. Dairesi’nin aldığı bu karar Ayasofya Camii’nin girişine gümüş bir plaka üzerine yazılarak konulmalıdır. Hukuk fakültesi gençlerine adalet numunesi olarak okutulmalıdır. Ders niteliğindedir. Sonuç kısmını önemine binaen buraya alıyorum:

Ayasofya Camii yolunu açan Danıştay 10. Daire Başkanı Yılmaz Akçil Bey ve üyeleri ile hiçbir dış baskıyı düşünmeden onu asli hâline döndüren Sayın Cumhurbaşkanımızı bir kez daha gönülden tebrik ediyorum.