Ovalar diyarı Muş'un gözü hayvancılıkta

ŞARTLAR MÜSAİT Topraklarının yüzde 34'ü verimli ovalardan oluşan Muş'ta, bazı yanlış politikalar tarım ve hayvancılığı olumsuz etkilemiş. Sulama probleminin çözülmesi ve hayvancılığa dayalı sanayinin geliştirilmesiyle birlikte şehrin kalkınması ivme kazanacak SUNUŞ Muş'un, Nuh Aleyhisselam'ın oğlu Yafes'in torunlarından Muş Oğulları'nca kurulduğu söylenir. Bir başka rivayete göre, Milattan Önce 12. yüzyılda Ege göçlerinden sonra Yukarı Dicle Vadisi'ne yerleştikleri bildirilen Muşkiler, yöreye gelerek şehrin temelini atmış, daha sonra Asurlardan kaçarak Muş yöresine gelen İbrani kabilelerinden biri tarafından şehre bu ad verilmiş. Bu ismin, İbranice "sulak, verimli otlak" anlamına gelen "Muşa" kelimesinden geldiği söylenmekte. Muş'ta Çevre Bakanlığı yeni su depolarını yapmış, il içindeki derelerin ıslahı ile ilgili çalışma başlatmış; Karayolları Genel Müdürlüğü sorumluluk alanı içindeki yolları ağaçlandırmış, mezbaha yapılarak halka sağlıklı et sunma imkânı sağlanmış. Hiç bulunmayan park, bahçe ve yeşil alanlar yapılmış, çoğaltılmış... Doğu Anadolu'da deniz seviyesinden 1300 metre yükseklikteki ovanın güneyinde bulunan Muş, Karaçavuş Dağları'nın kuzey eteğine, ovaya hakim bir tepeye kurulmuş. Murat ve Karasu Nehirleri tarafından sulanan, Doğu Anadolu'nun Iğdır Ovası'ndan sonra ikinci büyük ovası sayılan Muş Ovası, doğu-batı yönünde 92 km uzunlukta ve ortalama 30 km genişliktedir. Muş, Halife Hazreti Ömer efendimiz zamanında 641 yılında İslam ordularınca fethedilir ama sık sık el değiştirir. Türklere Anadolu'nun kapılarını açan 1071 Malazgirt Meydan Muharebesinin ardından Türk hakimiyetine girer, Yavuz Sultan Selim Han'ın 1514 Çaldıran Zaferinden sonra da Osmanlı toprağı olur. Her yönüyle önemli bir kültür merkezi; güzel ovaları, eşsiz dağları ve nehirleriyle önemli bir şehrimiz olan Muş, hak ettiği günlere kavuşma özlemi içinde. Vali Erdoğan Bektaş SON SIRALARDA! Muş'un; Elazığ, Van, Erzurum ve Diyarbakır gibi büyük merkezlere eşit uzaklıkta (250 km) olduğunu söyleyen Vali Erdoğan Bektaş, bu ilin bölgede merkez olma kapasitesine sahip olduğunu, bunun gerçekleşeceğini belirtiyor. Devlet Planlama Teşkilatı'nın (DTP) 2003 verilerine göre, sosyo-ekonomik gelişmişlik açısından Muş'un Türkiye'de sonuncu il olduğunu açıklayan Vali Bektaş, bu durumu kabullenmekte zorlandıklarını, süratle üst sıralara tırmanmak için büyük mücadele verdiklerini dile getiriyor. İl arazisinin yüzde 34'ünün ova olduğunu, Muş, Bulanık ve Malazgirt gibi 3 büyük ovanın bulunduğunu açıklayan Erdoğan Bektaş, bunun Muş için büyük bir avantaj olduğunu söylüyor. Bu verimli ovaların tarım ve hayvancılıkta yeterince kullanılması için sulama ve ıslah çalışmaları yapılıyor; arazinin tapulaştırılmasına başlanmış, pilot bölge olarak 5 köy seçilmiş. Arazi tapulaştırılmasının tarım için çok önemli olduğu söylenirken, Muş Ovası'ndan sonra Malazgirt ve Bulanık ovalarında da bu çalışmaların yapılacağı belirtiliyor. Muş'ta üzüm yetiştiriciliğinin tekrar canlanması için de proje uygulanacak. Hayvancılık ve tarım ürünlerini işleyen sanayi teşvik edilecek. Kurulmuş süt fabrikasının iyi netice verdiği belirtiliyor. Koyunculuk işletmesi kurulacak, vatandaşın sözleşmeli çiftçilikle koyun yetiştiriciliği yapması sağlanacak. Muş'ta sanayinin gelişmesi için uğraştıklarını, bu ilde yatırım yapan girişimcilerin pişman olmadığını anlatan Vali Bektaş, kapa-sitelerini ikiye katlayan çimento ve tuğla fabrikalarını örnek gösteriyor. 36 fabrika için yer verilmiş, 10-15 tanesine daha verilecek. Malazgirt'te tarım makineleri alanında 12 fabrika yapılmış, 11 tanesi sanayicilere verilmiş, bir kısmı açılmış. Malazgirt'in bu kulvarda gelişeceği belirtiliyor. Muş Üniversitesi geçen yıl kurulmasına rağmen, öğrenci sayısı şimdiden 3 bini geçmiş, kampus kurma çalışmaları devam ediyor, binaların ihaleleri yapılmış, bin kişilik bir yurt yapılacağı söyleniyor. ARA ELEMAN YETİŞİYOR Lisede okullaşma oranının artması için, yurtların yapılması kararı alınmış, altıncı lise yurdunun inşaatı devam ediyor. Düz liselere öğrenci alımı puana ve kontenjana göre yapılıyor, kontenjan dışında kalan öğrencilerin tamamı meslek liselerine gönderiliyor. Mesleki eğitim alanında yüzde 60'lık bir oran yakalanmış. Sanayinin ihtiyacı olan ara eleman ihtiyacının bu şekilde giderileceği, hatta başka illerin ara eleman ihtiyacının bile buradan karşılanabileceği belirtiliyor. Muş'taki karayolları standartlara uygun hale getiriliyor. Demiryolu bulunmakta. Havaalanı da oldukça hareketli. Her gün karşılıklı olarak İstanbul ve Ankara'ya seferler yapılmakta. GÜVENLİK PROBLEMİ YOK Kalkınmak için ne gerekiyorsa yaptıklarını söyleyen Vali Bektaş, 5 yıl sonraki Muş'un şaşırtacağını belirtiyor. Bektaş, şehirde güvenlik problemi bulunmadığını, bu konunun vatandaşın gündeminden çıktığını anlatıyor Muş'tan komşu ülkelere hayvan ihracatı yapılıyormuş... Terör, maliyetlerin artması gibi sebeplerle vatandaşın köyleri terk etmesi, hayvancılığı da bitme noktasına getirmiş. Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Şihmus SinecemOvalara sulama sistemi yapılmalı Muş'ta sanayinin gelişmediğini söyleyen Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Şihmus Sinecem, tarımdaki bazı yanlış uygulamaların ekonomik problemleri büyüttüğünü belirtiyor. Muş çiftçisinin geçimine çare olan tütünün bittiğini, şeker pancarı üretiminin de kotalarla iyice daraltıldığını anlatan Sinecem, son ekonomik krizin etkilerinden söz ediyor. Muş için birçok olumsuzluk peş peşe gelmiş. Çok önemli ovaları, içinden geçen ırmakları bulunmakta. Ama Oda Başkanı Sinecem'in ifadesine göre, sulama sistemi henüz yapılmamış. Yine Sinecem'in tabiriyle, "un var, şeker var, bir türlü helva yapılamıyor!" Hakkıyla değerlendirilmesi halinde, Muş Ovası'nın başka bölgeleri de doyurabileceği söyleniyor. Aslında bir güvenlik problemi bulunmamasına rağmen, pompalanan olumsuz haberler sebebiyle ciddi yatırımlar da gelmiyor. Malatya ile aynı teşviklere tabi Muş'a çok yatırımcının gelmesi de beklenmiyor. Bu gibi illere mutlaka farklı uygulamalar getirilmesinin gereği dile getiriliyor. Göçlerin insanlara çok zarar verdiği, şehirlerde varoşlar oluştuğu, insanların üretimden koptuğu söylenirken; etkili tedbirlerle bu durumun düzeltilmesi gerektiği, bu sayede şehirlerin de kurtarılabileceği anlatılıyor. Barış ortamının sağlanması ile güven ortamının oluşacağı, bunun da bölge için yatırım, turizm, iş ve aş olacağı hatırlatılıyor. Havaalanındaki canlılık için sevinen Oda Başkanı Sinecem, 1960'lardan beri yolcu taşıyan Van Gölü Ekspresi'nde, yolcu vagonlarının neden kaldırıldığını anlayamadıklarını söylüyor. Muş Belediye Başkanı Necmettin Dede Altyapı problemi çözülecek Muş Belediyesi'nin 1929'da kurulmasına rağmen, hâlâ imar planlarının yapılmadığını söyleyen Belediye Başkanı Necmettin Dede, son 3 sene içinde bu çalışmaların başladığını ve birkaç ay içinde biteceğini belirtiyor. 30 yıl önce, 28 bin nüfus baz alınarak projelendirilen su, kanalizasyon şebekelerinin de bugünkü 73 bin nüfusa yetmediğini açıklayan Başkan Dede, bu büyük problemlerle baş etmek için gece gündüz çalıştıklarını anlatıyor. Arıtma tesisleri, katı atık alanı bulunmuyor. Geldiklerinde şehir içi yollarının yüzde 75'i asfalt değilmiş. Belediye 28-30 milyon borçla alınmış. Kalkınmada sonuncu olan bir ildeki ekonomik güçsüzlük de katılınca, problemler daha da büyüyor. Yeterince tahsilat yapılamıyor, ağırlık İller Bankası'ndan gelen payda... Zorlukları sıralayan Başkan Dede, arzu ettikleri hizmetleri veremediği için üzüntülü. ÇALIŞMALAR HIZLANMIŞ Başlarda 240 olan içme suyundaki koli basili, 7-9'lara düşürülmüş. Alman Kalkınma Bankası ile görüşmeler yapılıyor, anlaşma sağlanırsa bütün şebeke yenilenecek. Pis su arıtma tesisinin yeri tespit edilmiş, bu yıl faaliyete geçecek, Karasu ırmağını ıslah çalışmaları yapılıyor. Yaptıklarını ve yapacaklarını sıralayan Başkan Dede, vatandaşın belediyeye ve hizmetlerine güveninin tam olduğunu söylüyor, Muş'u layık olduğu yere getirmek için büyük gayret gösterdiklerini belirtiyor. Maksatlarının halkı mutlu etmek olduğunu, belediyecilik tecrübesinden gelen Genel Başkanlarının kendileri için bir şans olduğunu dile getiriyor Başkan Dede, bu konuda bütün kurumların uyum içinde olduğunu ilave ediyor...