"ABD ve Körfez: İlişkileri güçlendirme zamanı"

ABD'den 'Arap Baharı' ile ilgili gelen karmaşık mesajlar ilişkileri daha da zorlaştırabilir. Müslüman dünyası ve "Batı" arasında gelişen yanlış anlaşılmaların çoğu da bunun bir parçası. ABD'nin bu coğrafyada dosta ihtiyaç duyduğu açıktır. Konuya Körfez İşbirliği Konseyi (KİK/GCC) noktasından girmekte yarar var. Saldırgan tutum izleyen ve büyük bir potansiyel tehlike oluşturan İran'ın bölgede hegemoni kurma hedeflerini engelleme açısından ABD ve KİK ülkelerinin ortak çıkarları var. İran'ın tehditkâr tutumuna karşı bir çözüm yolu silaha sarılmak-ama bu çok pahalıya patlayabilir. Bu seçenekten belki çeşitli diplomatik, iktisadi ve diğer baskı unsurları ile kaçınmak mümkün olabilir. Bölge ülkeleri de buna katkı sağlayabilir. Şu anda bölgenin ihtiyacı olan en son şey yeni, büyük bir savaştır. Katar'ın İran'la ilişkileri karmaşıktır, özellikle de iki ülkenin dünyanın en büyük doğalgaz rezervini paylaştığı düşünülürse. Katar bu bölgeye "Kuzey Sahası" der. İran aynı yeri "Güney Pars" diye tanımlar. Tarihten gelen kompleks bir ilişki söz konusudur iki ülke arasında. Elbette, yakın komşuluk, ilişkilerde belli bir soğukkanlılık sağlamakta. Ancak Katar kendisinden çok daha büyük olan komşusu İran istikametinden gelen problemlerin ufku kararttığını görerek endişelenmekte. ABD'nin Katar'da büyük bir hava üssü var. Bu üs, bir yandan ABD-Katar ilişkilerinin önemini vurgulamakta, bir yandan da Katar'ın İran konusundaki kaygılarını sembolize etmekte. Bir de şu var: Katar gerek bölgede gerek haricinde kendi sıkletinin epey ötesinde işler yapıyor. Böyle bir ülkeyi herkes kendi tarafına çekmek ister. Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE), İran'ı bir tehdit olarak gördüğü de net. BAE, ABD'nin bölgede en iyi ilişki kurduğu ülkerden biridir. Hatta bu ilişki daha iyi bir hale gelebilir. Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD arasındaki özel ilişki daha da geliştirilebilir. ABD, Suudi Arabistan ile ilişkilerini geliştirmek için çok daha fazla çaba göstermeli. 11 Eylül olayları iki ülke arasındaki ilişkilerin bozulmasına yol açtı. Durum yıllar içinde belli ölçüde iyileşti. Şimdi her şeyi daha iyi ve yüksek bir seviyeye taşıma zamanı. Bölgede ve ötesinde, her iki ülkeyi de ilgilendiren ve üzerinde daha yakın ve etkili çalışabilecek o kadar çok konu var ki... KİK ülkeleri ile olan ilişkilerimiz mükemmel olmaktan uzaktır. Filistin sorunu ve diğer bu tür konular zaman zaman gerginliğe sebep oluyor. ABD'de iyi eğitilmemiş ve pek de iş bilmez bazı siyasi, ekonomi ve diğer liderlerin kullandığı Müslüman karşıtı dil de durumu güçleştiriyor. Irak savaşı da bir başka gerilim kaynağı. ABD'den 'Arap Baharı' ile ilgili gelen karmaşık mesajlar da ilişkileri daha da zorlaştırabilir. Müslüman dünyası ve "Batı" arasında gelişen yanlış anlaşılmaların çoğu da bunun bir parçası. Bahreyn'de başa çıkılması gereken bazı çok hassas konular ve diğer KİK ülkelerinin Bahreyn'deki faaliyetleri var. KİK ülkeleri, Bahreyn'deki problemlerin büyük çoğunluğunun İran'dan kaynaklandığını görüyor. Konseyin birkaç ay önce Bahreyn'e güvenlik gücü göndermesinin sebebi budur. ABD'nin Bahreyn'de büyük bir deniz üssü var. ABD, Bahreyn'in labirent gibi karmaşık yapısı içinde yolunu bulmak için çok dikkatli hareket etmeli. Kuveyt'in de kendine has problemleri var. ABD, KİK'le daha iyi ilişkiler kurmaya çalışırken bunların hepsine dikkat etmeli. Şüphesiz KİK'le ABD ilişkileri mükemmel değildir. Zaten ülkeler arasındaki ilişki nedir ki? Ancak ABD ve diğerleri ortaya çıkan ve bir tehdit olan İran hegemonyası ve diğer ortak meselelerle başa çıkmak istiyorsa, bazı özel koalisyonların kurulması gerekir. Koalisyonlar savaşta olduğu kadar barışı sağlamak ve hegemonyayı dengelemek için de önemlidir. Savaş ya da barış olsun, ABD'nin bölgede daha yakın dostlara ihtiyacı var. ABD ayrıca gelişen bu dostlukları ortaklık olarak da görmeli. Mütekabiliyet ve eşitlik temelinde, gerçek anlamda bir ortaklık... Türkiye de bu çerçevede önemli bir rol oynayabilir. Önümüzdeki hafta ABD açısından çok önemli olan bu ilişkiye değinmeyi planlıyorum. ..... KİK: Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi (Üyeleri: Bahreyn, Kuveyt, Umman, Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'dir.)