Emeklilikte sigortalılık başlangıcının belirlenmesine ilişkin sorulara cevaplar

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun emeklilik uygulamasında sigortalılık başlangıcı büyük bir öneme sahip bulunmaktadır.

 

Belirli hâllerde sigortalılık başlangıcının öngörülen tarihten önce olması hâlinde yaş beklemeden emeklilik söz konusu olabilmektedir.

Mesela 08.09.1999 tarihi ve öncesinde sigortalılık başlangıcı olanlar diğer şartları yerine getirmişlerse kaç yaşında olursa olsunlar hemen emekli olma şansına kavuşmaktadır. Belirtilen tarihten sadece bir gün sonra yani 09.09.1999 günü ve sonrasın sigortalılık başlangıcı olanlar ise 17 yıla kadar yaş şartını beklemek zorunda kalmaktadır. Bu yazımızda sigortalılık başlangıcını etkileyen faktörlere okuyucularımızın sualleri muvacehesinde yer verilmiştir…

Daha önceden SSK tarafından devralınan 506 s. Kanunun Geçici 20. Maddesine tabi banka, oda veya borsa sandıklarına tabi olarak ilk defa prim veya kesenek ödenmeye başlanılan tarih sigortalılık süresinin başladığı tarih olarak dikkate alınacaktır.

SGK mevzuatına göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarının uygulanmasında, 18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların sigortalılık sürelerinin 18 yaşını doldurdukları tarihte başladığı kabul edilecektir. Bu tarihten önceki süreler için ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri, sadece prim ödeme gün sayılarının hesabına dâhil edilecektir.

4/1-b (SSK) ve 4/1-c (Emekli Sandığı) kapsamındaki sigortalılardan, bir meslek veya sanat okulunu bitirerek, Türk Medenî Kanunu hükümlerine göre mahkemece ergin kılınmak suretiyle, öğrenimleriyle ilgili görevlerde çalışanlar için 18 yaşın bitirilmiş olması şartı aranmayacağından, bu kapsamda 18 yaşın altında kazai rüşt kararı tarihinden itibaren başlayan sigortalılık başlangıç tarihleri, aynı zamanda sigortalılık süresinin başlangıç tarihi olarak esas alınacaktır.

 

SGK uygulama Kanununun yürürlük tarihinden önce sigortalı olan 4/1-(a) ve 4/1-(b) sigortalıları için yalnızca yaşlılık aylığı bağlanmasında geçerli olan 18 yaş uygulaması, malullük ve ölüm aylıklarında uygulanmayacaktır.

 

Diğer yandan SSK (506 s.) Kanununa göre 1/4/1981 tarihinden önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tescil edilmiş olan 4/1-(a) sigortalılarının, sigortalılık süresinin başlangıcı;

olarak dikkate alınacaktır. Ancak, 18 yaş öncesinde geçen çalışma süreleri prim ödeme gün sayısına ilave edilecektir.

Bu durum 4/1-a (SSK) sigortalıları için söz konusu olup, işe giriş tarihi ile primlerin ödenmeye başladığı tarih farklı ise, ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına tabi prim ödenmeye başlanan tarih sigortalılık süresinin başlangıcı olarak alınacaktır.

Sigortalıların, birden fazla sigortalılık hâline tabi hizmetlerinin bulunması durumunda, sigortalılık başlangıç tarihi en eski olanı, sigortalılık süresinin başlangıcı olarak dikkate alınacaktır.

 

SGK (5510 S.) Kanununun yürürlük tarihinden önce birden fazla sosyal güvenlik kanununa tabi hizmeti olanlarda Hizmetlerin Birleştirilmesi Kanununa göre işlem yapılmaktadır. Buna göre farklı sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetlerin birleştirilmesi hâlinde, birleştirilen hizmetlerin başlangıç tarihi (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına tabi çalışmalar) 4/1-(a) kapsamında aylığa hak kazanma şartlarının tespitinde sigortalılık süresinin başlangıcı olarak değerlendirilecektir. 

 

Birden fazla sigortalılık hâline tabi çalışması olup 2008/Ekim tarihinden sonra ilk defa 4/1-(b) kapsamında sigortalı olanların aylığa hak kazanma şartlarının tespitinde 4/1-(a) ve 4/1-(c) kapsamında geçen hizmetler; 4/1-(c) kapsamında aylığa hak kazanma şartlarının tespitinde ise 4/1-(a) ve 4/1-(b) kapsamında geçen hizmetler dikkate alınacak ve sigortalılık süresinin başlangıcı olarak değerlendirilecektir. 

***

"Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin karşındakinin anlayabileceği kadardır." Hazreti Mevlâna