Damakta sakız tadı

Yazarımız Sevim Gökyıldız, "Lezzetname Yolcuları" ve "Ah Güzel İstanbul Derneği"nin ortaklaşa organize ettiği 'sakız' konulu etkinliğe katılan konuşmacılarla birlikte... Etkinliğe katılan gönüllülere sakızlı tatlılardan ikram edildi... Lezzetname Yolcuları adını duydunuz mu, bilmiyorum? Benim tanıdığım bir avuç gönüllü. Otel sahibi, restoran işletmecisi, yemek yazarı, ajans sahibi. Hepsi başka bir meslekten ama gönüllerindeki tutku bir; "Lezzetlerimiz". İki sene önce, yemek yazarı arkadaşım Sema Temizkan'ın daveti üzerine Armada otelindeki ilk etkinliklerine katılmıştım. O zamanki konu "Şerbetlerimiz-Şuruplarımız" idi. Usta ellerin yaptığı çoğu unutulmuş şerbetlerin tadına bakmıştık. Geçen hafta, yine Sema aradı. Bu kez, yine "Lezzetname Yolcuları"nın, "Ah Güzel İstanbul Derneği" ile ortaklaşa organize ettikleri yeni bir etkinliği haber verdi. Toplantının konusu ilginç: Sakız... Konuşmacılar sayesinde sakızı enine boyuna tanıdık. Yemek tarihi konusunda duayen Turgut Kut hocamız bize, sakızın etimolojisini, tarihteki yerini, eski devirlerde Türk mutfağındaki kullanımını anlattı. Yemek yazarı, Ege yemekleri uzmanı Gökçen Adar'ın sohbetinde ise, çocukluğunun geçtiği İzmir'deki evlerinde annesinin yaptığı sakızlı tatlıları, kabul günlerinde cam bardaklarda sunulan sakız reçeli, sakızlı çörekler vardı. Üstelik, şu anda Alaçatı'da bir bahçe içinde sadece 137 adet kalan ağaçlardan bir tanesi Gökçen Bey'in bahçesinde. Yine Ege yöresini ve karşı adaları çok iyi tanıyan, gazeteci ve arkeolog bir dost Nedim Atilla, sakız ağacının dünyada yetiştiği tek coğrafyanın yarısının Sakız adası üzerinde ikinci yarısının ise Çeşme-Alaçatı-Çiftlik köy ekseninde olduğunu söyledi. VATANI EGE-AKDENİZ Sakız ağacı, fıstık ağacıgiller familyasından bir ağaç türü. Ege-Akdeniz bölgesinin doğal bitkisidir. Ancak volkanik ve kuru topraklarda yetişir. Akarsu geçen yerlere ekilen ağaçların ürün vermediği tespit edilmiş. Bitkinin dal ve gövdesinin yaralı yerlerinden akan reçinenin pıhtılaşmasıyla "mastik" adı verilen sakız elde ediliyor. Toplanan bu usare 2-4 haftada katılaşıyor. İlk başlarda donuk yeşil renkte olan reçine, daha sonraları soluk sarı renkli, kolaylıkla kırılabilen parça ve damlalar haline geliyor. 2008 yılında Türkiye'nin Sakız'dan ithal ettiği damla sakızı miktarı 8 ton. TEMA, yılda 10 ton kadar kaçak damla sakızının Türkiye'ye girdiğini tahmin ediyor. Bu miktarın yüzde 65'i toptan satılıyor, sanayide kullanılıyor. Kalan yüzde 35'in satışı ise perakende. ÖNEMLİ BİR GELİR KAYNAĞI Sakızın kilosu 300-370 dolar arasında değiştiğine göre, Çeşme yarımadasında verimli bir sakız ağacı dikim kampanyasının bu bölge için önemli bir gelir kaynağı oluşturacağı kesin. Bugün, Sakız Adası'ndaki 2 milyon sakız ağacının sadece 1 milyon adedinin ürün verdiği söyleniyor. Mastik adıyla bütün dünyaya satılan sakızın tek üretim yeri Sakız adası. Üretim ve satış tek elden, 4850 üyeli kooperatif tarafından yürütülmekte. 2009 yılı üretim rakamı: 117.844 ton. Cirosu 13 milyon euro. Toplantıda konuşan Sakız adasındaki kooperatifin Başkan Yardımcısı Anna Kladia, sakızın toplanma ve işlenme yöntemlerini, ada halkının geçim kaynağının % 90 sakız gelirinden elde edildiğini, Pita tabir edilen iyi cins, iri ve parlak cinsinin kilosunun 400-600 euro arasında satıldığını anlattı. Anna, adada doğmuş, halen orada yaşayan, mutfağa meraklı bir hanım. Rica ettim, sakızla yapılan ve adanın geleneksel tatlısı olan bir tarif verdi. SAKIZLI İRMİK TATLISI 8 kişilik malzeme: ¥ 3 çay fincanı iri taneli irmik ¥ 1.5 ç. fincanı şeker ¥ 3 ç. fincanı yoğurt ¥ 1 ç. fincanı süt ¥ 1 tatlı kaşığı karbonat ¥ Limon kabuğu rendesi ¥ 1 tatlı kaşığı toz çekilmiş sakız ¥ 100 gram ince çekilmiş badem > Şeker, yoğurt ve irmiği iyice karıştırın. Karbonatı sütte eritip ekleyin. Sakız tozu, limon kabuğu rendesini de katıp 5 dakika daha çırpın. Bütün bu işlemi elektrikli mikser ile yapabilirsiniz. Kalıbı yağlayıp hamuru boşaltın, önceden ısıtılmış 170 C orta hararetli fırında 1-1.5 saat pişirin. Bıçakla kontrol yapın. Fırından alın. Şurubu için malzeme: ¥ 3 fincan su ¥ 2 fincan şeker ¥ Limon kabuğu rendesi, çubuk tarçın > Hepsini derin bir tencerede 10-12 dakika kadar orta ateşte kaynatın. Şerbetin hafifçe kıvamlı olmasına dikkat edin. Şerbet soğuyunca, fırından aldığınız kekin üzerine dökün. Şerbet kesinlikle soğuk olmalıdır. Bu bakımdan ilk olarak onu hazırlamak daha pratik olacaktır. Yapımı kolay, lezzetli ve mis gibi sakız kokulu bir tatlı... Afiyet olsun