İşveren ve çalışanlar 15 Temmuz gününe dikkat!

Bugün 15 Temmuz. 15 Temmuz, Demokrasi ve Millî Birlik Günü tatilidir. Dolayısıyla işverenlerin bugün itibarıyla çalışma yapmaları hâlinde dikkat etmeleri gereken iş ve SGK işlemleri bulunmaktadır. Aynı şekilde bugün çalışan işçilerin de ücret ve diğer hakları açısından özellik arz eden durumlar bulunmaktadır.

 

 

Diğer ulusal bayram ve genel tatil günlerinde olduğu gibi 15 Temmuz günü de iş yerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılabilmektedir.

Sözleşmelerde hüküm bulunmaması hâlinde ise söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayının alınması gerekmektedir.

 

 

İş hukukumuzda ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma karşılığı olmaksızın o günün ücretinin ödeneceği, tatil yapılmayarak çalışıldığında ise, ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücretin ödenmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. 

15 Temmuz'da çalışıp çalışmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmesiyle kararlaştırılabilir. Belirtilen gün iş yerlerinde çalışan işçilere;

Yüzde usulünün uygulandığı iş yerlerinde de işçi ücretlerinin işverence işçiye ödenmesi gerekmektedir. 

Örneğin bir firmada mühendis olarak çalışan Halil Bey, aylık maktu 6000 TL ücret alıyorsa, günlük ücreti 200 TL’dir. Halil Bey 15 Temmuz günü çalışmazsa maaşında ve sigortasında herhangi bir eksiltilme yapılmadan ücretleri tam olarak yatırılacaktır. Ancak örneğimizdeki Halil Bey, tatil yapmayarak çalışırsa; o gün için 200 TL yerine 400 TL’ye hak kazanacaktır. Bu durumda 2019/Temmuz ayında Halil Bey'e  6000 TL yerine aylık 6200 TL ödeme yapılması gerekecektir. 

Diğer yandan ulusal bayram ve genel tatil ücretinin aylık ücretin içinde belirlendiği sözleşme hükümleri yargı kararlarında  geçerli kabul edilmemektedir.

15 Temmuz günü işçiye ödenen çifte ücretlerin tamamı işçinin emeklilik maaşının hesabında SGK tarafından dikkate alınmaktadır. Bu durum ise emeklilik maaşına olumlu yönde yansımaktadır.

 

 

15 Temmuz günü işçi normal çalışma süresinin üzerinde çalışıp fazla mesai yaparsa ayrıca ilave bir günlük ücrete ek olarak %50 zamlı fazla çalışma ücretine de hak kazanmaktadır.

Bu nedenle bu gün çalışan işçiler fazla mesai yapmazlar ise her halükârda çifte yevmiyeye hak kazanacaktır. Fazla mesai yaparlarsa çift yevmiyenin yanı sıra her fazla mesai saati için %50 zamlı fazla çalışma ücretine de hak kazanacaklardır.

Hemen belirtelim ki; fazla mesai ücretleri de işçinin emeklilik maaşının hesabında SGK tarafından dikkate alınmaktadır.

 

 

15 Temmuz günü çalışıp da %100 zamlı ücreti ödenmeyen işçi işten ayrılmamış ise İŞKUR müdürlüklerine ya da Çalışma Bakanlığı İş Müfettişlerine bir dilekçe ile şikâyette bulunabilir. İşten ayrılmış ise önce ara bulucuya gitmesi gerekmektedir.

Ara bulucuda uzlaşılamamış ise iş mahkemesine başvurabilecektir. 15 Temmuz günü çalıştığını iddia eden işçi, bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Hem idari hem de mahkeme safhasında işçinin imzasını taşıyan bordro bu konuda sahteliği ispat edilinceye kadar-kesin delil niteliğinde kabul edilmektedir.

 

 

İmzalı bordroda yer alan ulusal bayram ve genel tatil ücreti ödemesinin yapıldığı varsayılır. Bordroda ilgili bölümün boş olması ya da bordronun imza taşımaması hâlinde işçi, belirtilen günlerde çalıştığını her türlü delille ispat edebilir. ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışıldığının ispatı konusunda iş yeri kayıtları, özellikle iş yerine giriş çıkışı gösteren belgeler, iş yeri iç yazışmaları, yazılı delil niteliğindedir. Ancak, sözü edilen çalışmanın bu tür yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda, tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmektedir. Bununla birlikte, iş yerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilmemektedir.

15 Temmuz günü normal çalışma süresini ya da bu çalışma ile birlikte fazla çalışma yapan işçinin ücretlerini ödemeyen işverenlere her bir fiil için ayrı ayrı idari para cezası uygulanmaktadır.

          ***

“Değer verin ya da vermeyin ama asla verir gibi yapmayın...” S.Şirazi