Söke söke alırız!

Doğu Akdeniz geriliminde Türkiye’nin sürekli tarafları masaya çağırmasındaki amaç daha önce alınmış mahkeme kararlarına dayanıyor. Fransa kendi deniz yetki alanında bulunan İngiltere’ye ait Manş adalarını enerji kaynakları sebebiyle 1977 yılında mahkemeye vererek kazandı. Türkiye’nin Yunanistan ile yaşadığı durum da aynısı. Bu nedenle Türkiye masaya oturursa Lozan Anlaşmasıyla kazandığı adaları kesinlikle kaybedeceğini bilen Yunan, masaya gelmek yerine Türkiye’yi taciz ederek hata yapmaya zorluyor. Ne yaparsa yapsın kazanamayacak. Doğu Akdeniz'de haklıyız, söke söke alırız!..

Dünya ekonomisi Covid-19’un etkilerinin eylül ayına kadar etkisini kaybedeceğini, aşı çalışmalarının sonuçlanmasıyla borsalarda rahatlama yaşanacağını düşünüyordu. Yol haritası buna göre belirlenmişti. Türkiye’de de aynı tablo hâkimdi. Bu yüzden Avrupa’da politika faizi sıfır, mevduat faizi eksi 0,50, Amerika’da sıfır ile 0,25 aralığında tutuldu. Yurt içinde kredi faizlerinin tarihin en düşük seviyelerine indirilmesiyle 1 milyon konut, 150 bin otomobil satıldı. Ama koronada ikinci dalga mart ayındaki etkisini aşınca planlar bozuldu. Bankacılık sektörünün kredi hacmi ağustos sonunda 3,5 trilyon liraya ulaştı. Söz konusu kredilerin 274 milyar 278 milyon lirası konut, 10 milyar 145 milyon lirası taşıt ve 372 milyar 84 milyon lirası ihtiyaç kredilerinden oluştu. Taksitli ticari kredilerin tutarı 575 milyar 207 milyon liraya çıktı. Herkes "yaz sonunda koronadan kurtuluruz, ekonomi rahatlar, işler açılır, gelirlerimiz artar böylece borçlarımızı öderiz" diye düşünüyordu. Şimdi bu alınan kredilerin geri ödenmesinde zorluk yaşanacak endişesi var.. Yıllık bazda kredi büyümesi %31 arttı. BİST’te banka sektörü bu yüzden satış yemeye başladı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu kredi artışını frenlemek amacıyla tüketici kredilerinde vadeyi 60 aydan 36 aya indirdi. Tüketici kredilerindeki artış ithalatı ağustosta 18,8 milyar dolara çıkardı. İthalattaki artışta bankaların %1 kambiyo vergisi uygulaması yüzünden vatandaşın ayaklı borsadan ve döviz büfelerinden 1 ayda 4 milyar dolarlık, 64 ton altın satın alması birinci derecede rol oynadı. Merkez Bankası, kurlardaki artışın dezenflasyonist etkileri sınırladığını çekirdek enflasyonu yükselttiğini kabul etti. Bütün faizleri geç likidite penceresi de dâhil 11,25’e çıkarma kararı aldı. Yabancı yatırımcı Türkiye’ye gelmek için âdeta can atıyor, resmî politika faizi 8,25’te sabit tutulduğu için buna yanaşmıyor. Dolar kuru 7,43 TL ama bu rakam bankalar arası piyasada oluşan fiyat. Siz bankanızdan almak isterseniz, uygulanan %1 fark ve kambiyo vergisi nedeniyle maliyeti 7,51 TL oluyor. Merkez Bankasının bankaların zorunlu karşılık oranlarını tüm vadelerde 200 baz puan artırım kararı bu hafta yürürlüğe giriyor. Rezervlerinde 8,5 milyar dolarlık artış yaşanacak. Bunun bir kısmı kamu bankalarında devredilerek piyasalara müdahalede kullanılacak. Dolarda 7,40 TL tavan oldu...