Doların sonu

27 Ekim günkü yazımda “En kârlı yatırım” başlığı altında ne altın, ne döviz, ne gümüş ille de Bitcoin diye yazmıştım. Haklılığım kesinleşti. Sanal paraya yönelenlerin kazançları bulutları aştı. Dünyayı peşinden koşturan sanal para Bitcoin’le ilgili Türkiye’de bazı kurumlar türedi. Alıp satıyorlar. Bunların ne kadar güvenli oldukları belli değil. Merkez Bankası denetimine tabi değiller...

Bitcoin dijital bir ödeme sistemi. Avro-dolar gibi işlem görüyor. Para transferi yapılıyor. Taklit edilemiyor. Kimlik bilgisi gerektirmiyor. Dolara meydan okuyan bir para birimi olarak gösteriliyor... Kullanım alanı her gün genişlediği için sürekli değer kazanıyor. 2010 yılına 0.03 dolarla hayata başladı, 2012’de 13 dolar, 2013’te 266 dolar oldu. 2017 Ocak'ta 1000 dolardı. Ekim ayında 6500 dolara fırladı. 2018 başında 20 bin doları gördükten sonra resmen çakıldı. 2019’da ortalama 7366 dolar oldu. 2020’ye 8 bin 800 dolarla açıldı, mart ayında 6412 dolara düştü. Aralık’ta 28 bin dolara ulaştı. Ocak 2021’de 34 bin doları aştı...

Son günlerdeki anormal yükselişe Ripple’den kaçan yatırımcıların Bitcoin’e sığınmaları sanal parayı tavana çıkardı. Ripple nedir? 2012 yılında ortaya çıkan ödeme ağ sistemi. ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) Ripple şirketinin iki yöneticisine karşı, dava açtı. Gerekçe şirketin kayıt dışı dijital menkul kıymetler teklifi yoluyla 1,3 milyar doların üzerinde para toplamaları. Bu gelişme üzerine Ripple’dan çıkan yatırımcılar Bitcoin’e dönünce fiyat 1 haftada 35 bin dolara dayandı. Dünya üzerinde herhangi bir varlık kısa süre içinde bu kadar hızlı yükselince kuşkuyla yaklaşmak gerekir. Ancak genel beklentiye göre boğa (sert yükseliş) piyasası daha yeni başlıyor. Bitcoin’in 14 Şubat Sevgililer Günü'ne kadar 50 bin dolara yükseleceği 2021'i 100 bin dolarla kapatacağı konuşuluyor...

ABD Merkez Bankasının 2 yıl süreyle faiz arttırmayacağının kesinlik kazanmasıyla doların düşük kalacağının netleşmesi büyük fonların Bitcoin’e yönelmesine yol açıyor. Yalnız şunu hatırlatmakta fayda var. Bitcoin, çok sayıda kişi ile kurum tarafından kabul edilmediği ve kullanılmadığı için günlük hayatta fazla tercih edilen bir para birimi değil...

2020'de Square gibi Kaliforniya merkezli önemli ABD finans şirketinin Bitcoin'e 50 milyon dolar yatırım yapması ve İnternet üzerinden çalışan online bir ödeme sistemi PayPal'ın kullanıcılarına Bitcoin alıp satma izni vermesi, sanal paranın onay almasını sağladı. Bitcoin'in değeri para politikası ya da mali politikalar gibi gelişmelere bağlı olmadığı için neden düştüğünü ya da yükseldiğini anlamak genelde zor. Bu yüzden bir yatırım aracı olarak büyük kayıplardan korunmak isteyen kişilere de önerilemiyor. Oynaklık devam edebilir. Ancak şurası inkâr edilemez bir gerçek ki, dünyada doların, dolayısıyla ABD’nin hâkimiyetinden kurtulmak için kurulan bu ödeme sistemine büyük ilgi var. Ülkelerin kendi sanal paralarını üreterek bu yarışa katılıyor olmaları Bitcoin'i zayıflatabilir...

Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’nin 11. Kalkınma Planı’nda "blockchain tabanlı dijital merkez bankası parası" çıkarılması kararının yer almasıyla bu alandaki yatırımlara hız verildi. "Dünya ekonomisinin geleceği" olarak tanımlanan blockchain (sanal para birimi değişimi) teknolojisini kullananların sayısı milyonları aştı. Türkiye bu alanda Orta Doğu ve Körfez ülkeleri için "cazibe merkezi" hâline gelecek. Sanal para gerçek parayı yiyecek.