Cumhurbaşkanlığı sistemi neler getirecek -1-

Cumhurbaşkanlığı sistemini içeren ve TBMM’de kabul edilen Anayasa değişiklik teklifi nisan ayında yapılacak referandumla milletin oyuna sunulacak. ‘Hayır’ cephesinin kara propagandasına-çarpıtma çabalarına rağmen millet yeni sistemin neler kazandıracağının farkında.

Her şeyden önce yeni sistem Türkiye’yi bir üst lige taşıyacak. Siyasi istikrar kalıcı hâle gelecek ve kurumsal olarak garanti altına alınmış olacak. Hükûmet kurma zorluğu tarihe karışacak. Hızlı ve etkili bir Yürütme, ekonomik büyüme ve kalkınma sürecini hızlandıracak. Türkiye’nin makroekonomik rakamları bunu teyit ediyor, zira en hızlı büyüme dönemleri, siyasi istikrar ve güvenin hâkim olduğu yıllar.

Cumhurbaşkanlığı sistemi ile birlikte Yasama da Yürütme de güçlenecek. Ayrıca ikisini belirleyen millî irade de güç kazanmış olacak. Vesayet sistemi tamamen tasfiye edilecek. Yasama, asli işlevi olan kanun yapmaya ve halk adına yürütmeyi denetlemeye yoğunlaşacak. Yürütme ile bağı kesilen Yasama asli işlevlerini daha kaliteli şekilde yapacak. En az yüzde 50 oy almak zorunda olunacağı için merkez siyaset güç kazanacak, marjinal siyaset güç kaybedecek. Böylece toplumsal birlik pekişecek, değişik kesimler aynı şemsiye altında buluşacak.

Yine, güçlü yürütme, terörle mücadelede daha etkili olacak ve huzurun tesis edilmesinde kararlılık güçlenecek. Güçlü yönetim sistemi, ülkemizi bölgesinde ve küresel siyasette daha etkili bir konuma yükseltecek. Orta Doğu başta olmak üzere, artan güç mücadelesinde avantajlı bir konum elde edilmiş olacak.

Yeni sistemin en önemli kazanımlarından biri Yargıda olacak. Yargının bağımsızlığı ifadesine “tarafsızlığı” da eklenerek yargıya olan güven artırılacak. Yargının içinde FETÖ benzeri yapılanmaların da önüne geçilecek.

Milletvekili sayısının 550’den 600’e çıkarılması ise TBMM’nin artacak olan iş yükü ve artan nüfusun temsili açısından faydalı olacak. Vatandaş için daha fazla siyasi kanal oluşmuş olacak. 600 milletvekili, Fransa (587), Almanya (630) ve İngiltere (650) gibi ülkelerdeki sayılarla da uyumlu.

Yapılan başka bir önemli değişiklik milletvekili seçilme yaşının 18’e indirilmesi. Bu değişiklikle birlikte seçme ehliyetine sahip olan bir kişi seçilme ehliyetine de sahip olmuş olacak. Genç nüfusu olan bir ülke olarak, gençlerin bakış açısı daha fazla siyasete yansıyacak. Siyasete dinamizm gelecek. Yeni siyasi kuşak çok daha erken yaşta tecrübe kazanmaya başlayacak. Bunun dünyada özellikle bize göre daha yaşlı olan Avrupa’da örnekleri var.

Anayasa’da yapılan bir başka değişiklik olan Yürütme ve Yasama’nın 5 yılda bir aynı gün seçilmesiyle de istikrar artacak, öngörülebilirlik güçlenecek. Halkın gündemi sürekli seçimlerle meşgul edilmeyecek. Millet genel tabloyu görerek istediği gibi bir denge kurabilecek. Her iki seçimin birlikte yapılması, birlikte çalışma kültürünü de artıracak. Kampanyalar eş zamanlı olunca, söylemler arasında tutarlılık, tamamlayıcılık olacak.

Teklifteki en önemli düzenlemelerden biri de Askerî Yargının kaldırılması. Bu aslında bütün partilerin mutabık olduğu bir konu. Düzenlemeye göre Meclis’in ihtiyaç duyması hâlinde Askerî Disiplin Mahkemeleri kurulabilecek. Ayrıca savaş hâlinde Askerî Mahkeme kurulabilecek. AB müktesebatına uyumlu olan bu düzenlemeyle birlikte Yargıda çift başlılık sona eriyor...

Yazımızın yarınki bölümünde teklifin temelini oluşturan Cumhurbaşkanının yetkileri ile ilgili maddelerini inceleyeceğiz.