Şarkın üç parlak yıldızı

Bugün, Elazığ'da yetişmiş ve bütün Doğu ve Güneydoğu Anadolu'yu aydınlatmış olan büyüklerimizden üçü hakkında, denizden damla misâli birkaç kelime yazmak istiyoruz...

Güzel ülkemizin Doğu ve Güney Doğu Anadolu bölgelerinde, çok büyük âlimler ve velîler gelip geçmiştir. Biz bugün sâdece Elazığ[Harput)'da yetişmiş ve bütün Doğu ve Güneydoğu Anadolu'yu aydınlatmış olan büyüklerimizden üçü hakkında, denizden damla misâli birkaç kelime yazmak istiyoruz...

Birinci olarak zikredeceğimiz zât, Anadolu evliyâsından, hanımı ve çocuklarıyla birlikte Elazığ'ın Palu ilçesinde "Murat Suyu" kenarında bir tepe üzerindeki mescidinin yanında feyizli türbesinde medfûn bulunan Alî Septî hazretleridir. Aslen Diyârbakırlı ve seyyid olan Alî Septî, 1287 [m. 1870]'de Palu'da vefât etmiştir.

Alî Septî hazretleri, Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî hazretlerinin kardeşi Muhammed Sâhib'in sohbetlerinde kemâle gelmiş/yetişmiştir. Muhammed Sâhib'in hâzırladığı icâzetnâmesini, Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî hazretleri tasdîk etmiştir. 

İkinci olarak zikredeceğimiz zât, Seyyid Alî Septî hazretlerinin sohbetinde kemâle gelen Mahmûd-ı Sâminî hazretleri olup o da seyyiddir. Elazığ'ın Palu kazâsının Hun köyünde tevellüd ve 1313 [m. 1895] senesinde yine Palu'da vefât eden Seyyid Mahmûd-ı Sâminî Efendinin kabr-i şerîfi Murâd Suyu kenârındadır. Şâfiî mezhebinde ve tasavvufta mütehassıs idi; ârif-i billâh bir zât idi.

Seyyid Mahmûd-ı Sâminî hazretleri, büyük âlim ve velî seyyid Alî Septî'ye onüç sene hizmetle şereflenmiştir. Yirmiye yakın ârif yetiştirmiştir. Bunlardan Harputlu Seyyid Osmân Bedreddîn [İmâm Efendi] ve o zaman Erzurum'un kazası olan Kiğı'da Hâcı Yûsuf Efendi ile oğlu Muhammed Efendi ve Kiğı Müftîsi Muhammed Nûreddîn Efendi meşhûrdurlar.  

Erzurum'da doğan ve Seyyid Selmân Sükûtî Efendi'nin oğlu olan Seyyid Osmân Bedreddîn Efendi [1274-1340 (m. 1857-1922)] Harput'ta vefât etmiştir. 1293 [m. 1875]'de Kars'ta 3. Tabur İmâmı olmuştur. O yıllarda, seyyid Tâhâ-yı Hakkârî'nin oğlu ve halîfesi olan seyyid Ubeydullah ile, [Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî'nin halîfelerinden] Küfrevî şeyh Muhammed Efendi ile, [Gümüşhâneli Ahmed Ziyâeddîn'in ve Erzincânlı Terzi Baba denmekle meşhûr Vehbî Hayyât'ın talebelerinden] Hâcı Fehmî Efendiyle sohbet eylemiştir.

1297 [m. 1879]'de Palu kazâsında 28. Alayın 3. Taburunda imâm iken Seyyid Mahmûd-ı Sâminî hazretleriyle mülâkî olmuştur. Kendisinden, onsekiz günde icâzet almıştır.

1325 [m. 1906]'de emekli olunca, Harput'ta birçok zevâtı sülûk ile, bir kısmını da yalnız sohbet ile cehâletten kurtarmıştır.