50 yıl önceki ev ilaçları

BİTKİLERLE GELEN ŞİFA Hastalıkların günümüz imkanlarıyla çözümlenemediği zamanlarda, halk bitkilerle dertlerine şifa aramış. Son yıllarda ise insanlarda doğala ve doğaya dönüş isteği daha da ağır basmaya başladı. Şifalı otlar, şimdilerde bazı hastalıklar için alternatif tıpta da kullanılıyor. Tıp ilmi her gün daha ileriye gidiyor. Eczacılık da onunla paralel. Her gün yeni ilaçlar keşfediliyor, satışa sunuluyor. Hatırlıyorum, çocukluğumda oturduğumuz köyde eczane hatta doktor bile yoktu. Annemin ecza kutusunda kinin, gripin, aspirin bulunurdu. Ateşli hastalıklarda en yakın kasabanın doktoruna gidilir, onun verdiği de çoğu zaman penisilin iğnesi idi. Bunun yanında, eskilerin, anneannemin, babaannemin ev ilaçları elimizin altındaydı. Elimdeki kitabın adı "Ev İlaçları". Son sahaf ziyaretim benim için çok bereketli oldu. Tam 50 sene önce bir tıp doktoru tarafından yazılmış. Prof. Dr. Nuri Ergene. Yaprakları sararmış kitabı görünce tereddütsüz aldım. Bilgilerin zamanla değişeceğini sanmıyorum. Ama kitapta yazılı bir çok bitkinin halen doğada olup olmadığını sorgulayabilirsiniz. Kitabın ön sözü beni çok etkiledi; Bakın Prof. Ergene ne diyor: "Kimya ilminin, ince fabrika usullerinin henüz gelişmemiş olduğu eski çağlarda, hekimler bitkilerin müessir maddelerini saf bir halde elde edemedikleri için, onların doğrudan doğruya kendilerini kullanmak suretiyle hastalarını ilaçlama yolunu tutmuş bulunuyorlardı. Şimdi ise çok ilerlemiş olmakla birlikte, bugünkü modern hekimlikte de bu yol bütün bütün terk edilmiş değildir. EVDE YAPILAN BASİT TERKİPLER Bugün hâlâ evlerimizde çay gibi haşlayarak, kahve gibi kaynatarak içtiğimiz ufak tefek hastalıklarımızda çok büyük faydalarını gördüğümüz birçok bitkiler vardır. Bunlar "Ev İlaçları"nın esasını teşkil ediyorlar. "Ev İlaçları" zehirsiz, zararsız bir takım terkiplerdir. Bunlar basit hastalıklarımızda çok şifalı tesirler gösterdikleri gibi, ağır hastalıkların başlangıcında da, hekim gelip tedaviye el koyuncaya kadar, hiç olmazsa hastalarımızın en bariz sıkıntılarını hafifletmek gibi büyük bir iyiliğe haizdirler. Şurasını düşünelim ki; adi nezlede sıcak bir ıhlamur veya hatmi gargarası hazırlamak için herhangi bir eczaneye müracaat etmeye lüzum ve ihtiyaç yoktur. Gördüğünüz gibi, günümüzde bu davranış tamamen tersine döndü. Şimdi en ufak ağrı, sızı, kaşıntı için ilk başvurduğumuz yer eczane oluyor. Derdimize devayı eczacının vereceği kutu, hap, ampul kimyevi ilaçlarda arıyoruz. Doktora göre, bitkilerden ev ilacı olarak faydanabilmek için her şeyden önce onları tanımak, vakti gelince toplamak ve onları uzun zaman ne surette saklanacağını bilmek gerekiyor. -Çünkü, diyor birçok bitkiler birbirine benzer. Birinin yerine ötekini kullanmak istenilen fayda yerine zarar da verebilir. Ne olduğu bilinmeyen meçhul bitkilere el dokundurmak bile bazen istenmeyen neticeler verebilir. Eğer bir bitki bilinmiyorsa onu bilenlere sorup, iyice öğrendikten sonra kullanmalıdır. Bitkilerin faydalanılacak kısımları çeşitlidir. Kiminin kökünden, kiminin kabuğundan, kiminin yaprağından, çiçeğinden veya meyvesinde fayda vardır. Toplamak için bu kısımların en hassas, en olgun zamanını kollamak, zamanı gelince toplamak yararlıdır. Saklayabilmek için kurutmak icab etmektedir. Kurutma işleminin de kendine has hususiyetleri vardır. Bazı bitkiler güneşte, bazıları gölgelik yerde bazen de özel fırınlarda kurutulurlar. İyi kurutulmayan bitkiler ise zamanla çürüyebilirler. BİTKİLERİN İLAÇ OLARAK KULLANILMASI Zamanında, olgunlaştığında, usulüne uygun toplanan çiçek, yaprak, çiçek, kök "ev liacı" denilen bitkilerin kullanımı üç şekilde mümkündür. 1-DEDUCTION PİŞİRME: Bir bitkiyi su veya sıvı benzer bir madde içine koyarak bir müddet kaynatmak suretiyle ilaç elde etmek. Kaynatma esnasında bitkinin faydalı maddesi suya geçmektedir. Kaynatma müddeti 5 dakika ile bir saat arasında değişebilir. 2-INFUSION HAŞLAMA: Bir bitki üzerine kaynamış halde sıcak su veya sıvı benzer bir maddeyi dökerek elde edilen ilaç. Bitkiyi haşladıktan sonra bir müddet üzerini kapatmak gereklidir. Buna "demleme" diyoruz. Haşlamada suyun sıcaklığı 70-80 C, haşlama müddeti beş dakika ile yarım saat arasında olmalıdır. 3-MACERTION ISLATMA: Bir bitkiyi soğuk su veya sıvı benzer bir maddeye batırmak, bir müddet bekletmek suretiyle elde edilen ilaçtır. Islatma müddeti, iki saat ile 48 saat arasında değişebilir. Islatma yoluyla elde edilen ilaçların sabahları aç karnına içilmesi önerilir. Doktorumuzun kitapta verdiği bitkiler ve onlardan elde edilen ev ilaçlarının tamamını yazmak için yerim yeterli değil. Sizin için kolaylıkla bulabileceğimiz her zaman rahatlıkla hazırlayabileceğimiz üç örnek seçtim. Gördüğünüz gibi, 21. yy'da insanlar teknolojinin doruklarına varsalar, tıp ilmi süratle yol alsa da, iyi bir sağlık için doğa bize asırlardır hizmet ediyor. Yeter ki bu imkanları tanıyalım ve onlardan nasıl faydalanabileceğimizi bilelim! Haftaya dek sağlıkla kalınız. SİNAMEKİ Latince adı: Cassia Obovata. Birçok çeşidi vardır. En meşhurları, İskenderiye ve Trablusgarp çevresinde yetişenlerdir. Ufak bir ağaçtır, yaprakları ve meyveleri ilaç olarak kullanılır. Bitkisel bir müshildir. Hekimlikte de kullanılır. Kalın bağırsaklara tesir eder. 4-5 gramdan fazlası bulantı, bağırsaklarda sancı yapabilir. Dozajı iyi ayarlamak gerekir. Genelde, 100 gr su için, 1-5 gr sinameki kaynatıldıktan sonra, yarısı içilmelidir. KUZUKULAĞI Latince adı: Rumex acetosa. Memleketimizde bilinen bir bitkidir. Ege sahillerinde yeşil bir sebze olarak yemeği yapılır. İçerisinde kuzukulağı ekşisi (Hummaz asidi)nin tuzları vardır. Eski hekimler bu maddeden dolayı bitkiyi bez ve kemik veremlerinde kullanırlardı. Yine bu asitten dolayı, (Oxalat) cinci böbrek taşlarının tedavisinde kullanılabilir. Bir litre suya 10 gr kuzukulağı haşlanarak hazırlanırsa idrar söktürücü ilaç olabilir. DERE OTU Latince adı: Peucedanun graveolens. Bütün Akdeniz kıyılarında, memleketimizde bol yetişen bir bitki. Yaprak ve meyveleri güzel kokulu. Sonbaharda toplamak, kış için kurutup saklamak lazımdır. Kokusundan dolayı salata ve yemeklere lezzet ve çeşni vermek için kullanılır. Aynı zamanda hazmı kolaylaştırır, vücuda kuvvet verir. Bağırsak gazlarına, mide şişkinliklerine karşı iyi bir "ev ilacı"dır.