Coğrafi işaretli yöresel tatlar

KALİTEYİ TESCİLLER Resmî bir kalite işareti olan ve tüketiciye ürünün kökeniyle ilgili açık ve tam bilgi sağlayan coğrafi işaret, ürünün o bölgede yetişen üstün kaliteli bir ürün olduğunu gösteriyor. Hem tüketici hem de üretici haksız rekabetten korunuyor. GIDA İLE İLGİLİLER AZ Ülkemizde Coğrafi İşaret özelliğine sahip 2500 ürün var. Bunlardan sadece 151 ürün resmî tescilli. Taşköprü sarımsağı, Finike portakalı, Zile pekmezi ve Ayvalık zeytinyağı gibi çok azı gıda ile ilgili "coğrafi işaretli" ürünlerimiz. Gıda dünyasında, geçen haftanın en önemli haberi, Türkiye Patent Enstitüsü tarafından "Coğrafi İşareti" belirlenmiş ve tescil edilmiş ürünlerin bundan böyle Metro Marketlerde etiketlenmiş olarak satışa çıkarılacağı idi. AB ülkelerinde yıllardan beri uygulanan, ancak ülkemizde işaretlenebilecek büyük ürün potansiyeli olduğu halde yıllardır ihmal edilen, önemsenmeyen bir konu "Coğrafi İşaret"dir. Türkiye'de belirli bölgelerde yetişen üstün kaliteli pek çok ürün mevcut. Çoğunun coğrafi işareti belirlenmemiş. Tüketici olarak satın alırken neyin, nereden geldiğini bilmek ve emin olmak istiyoruz. Yani "Coğrafi İşaret" gerekli bir işaret. Patent Enstitüsüne göre bu "menşe" veya "mahreç" olarak iki şekilde değerlendirilir. Bu değerlendirme, Türkiye'nin tarım ürünlerinin, gastronomik zenginliklerinin özgün niteliklerinin korunması, üretilecekleri coğrafyanın sınırlarının ve kalite kriterlerinin belirlenmesi, bu suretle yerel lezzetlerin, artizan üretimin korunmasını sağlıyor. Ayrıca üreticiye katma değer ve rekabet avantajları getiriyor. 151 TESCİLLİ ÜRÜN Yapılan araştırmalara göre, ülkemizde bu özelliğe sahip 2500 civarında ürün bulunmakta. Buna mukabil enstitüye müracaat ederek Coğrafi İşaret Tescil Belgesi almış sadece 151 ürün mevcut. Bunlarında pek azı gıda ile ilgili. Gıdaya yönelik tescil belgeleri arasında, Kastamonu Taşköprü sarımsağı, Finike portakalı, Zile pekmezi, Ayvalık zeytinyağı gibi ürünleri bundan böyle Metro Marketlerde sertifikaları ile birlikte satın alabileceğiz. Taşköprü sarımsağı ve Finike portakalının özellikleri: Taşköprü sarımsağı: Yüksek kuru madde içeriği (% 37) keskin tat ve kokusu ile ön plana çıkmaktadır. Başka bölgelerde de yetiştirilmek istenmiş fakat istenilen özellikler ve kalite sağlanamamıştır. Buna sebep, yetiştirildiği topraktan gelen yüksek mineral, bilhassa selemyum ve vitamin bileşenleridir. Tıbbi açıdan çok değerli bir sarımsaktır. Ayrıca, dünyanın en iyi sarımsağı olarak kabul edilmektedır. Ülkemizde yetiştiği bölge, yani "Coğrafi İşareti": Kastamonu ili, Taşköprü ilçesine bağlı köyler ve yerleşim birimleri. Finike portakalı: Tatlı, sulu, kokulu portakaldır. Yetiştiği bölge, kuzeyinde yüksek Akdağı, batısındaki Gülmez dağı ile çevrilidir. Ayrıca, Akçay ve Alakır deresinin getirdiği alüvyonlar sebebi ile toprak yapısı çok zengindir.Bu niteliklere bölgenin kendine has iklim şartları da eklenince, ürünün kalite, renk ve kokusu diğer bölgelerde yetişenlere göre çok farklı olmaktadır. Çekirdeksizdir. İdeal bir asitlik seviyesi vardır. Taşköprü sarımsağı gibi, fidanları taşınmış ve başka bölgelerde yetiştirilmeye çalışılmış. Fakat aynı kalitede ürün elde etmek mümkün olmamıştır. Tescil edilmiş coğrafi sınırı şöyledir: Antalya ili, Finike ilçesi, Turunçova, Hasyurt, Yeşilyurt ve Sahilkent beldesi, Yalnız ve Yuvalılar köyü yerleşim alanı. Geçen hafta, Metro Toptancı Market'in daveti üzerine, belli başlı gazete ve medya kuruluşlarının yemek yazarları bir araya geldik. Yukarıda açıkladığım haber hepimizi ziyadesiyle memnun etti. LEZZETİMİZ KORUMA ALTINDA Bu girişim, her şeyden önce yöresel lezzetlerimizi öne çıkaracak, yörenin geleneksel ürünlerini koruma altına alacak. Aynı zamanda tüketiciye, kendi ülkemizin değerlerine rahatlıkla, güvenle ulaşmak imkanı verecektir. Son yıllarda artan, gıda konusundaki sahtecilik hepimizin korkulu rüyası olmakta. Satın aldığınız gıdanın menşeini bilmek, kalitesini, özelliklerini de bilmektir. Pazarlarda üzerinde "Finike portakalı" yazan binlerce ürün görebilirsiniz. Ama üzerinde, tescil edilmiş sertifikayı gördükten sonra satın almak çok farklı bir ayrıcalık. Metro yetkililerinin açıklamasına göre, bu girişim devam edecek. İlk etapta, Anamur muzu ve Giresun fındığı olacak. Dileğim bu ilk uygulamanın kısa zamanda karşılık bulması, diğer tüm tedarikçi market, satış yerlerinde de devam ettirilmesidir. Böylece yörelerimize özgü kaliteli, özel gıda maddelerine güvenle ulaşabileceğiz. Belki de doğaya dönük, daha sağlıklı sebze ve meyveler yiyebileceğiz. Sağlıklı, huzurlu bir hafta dileğimle. GURMELERE COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜNLER TANITILDI Metro Marketlerde, satın aldığınız ürünün hangi bölgenin tescilli lezzeti olduğunu görmeniz artık mümkün. Kuruluş, gerçekleştirdiği davetle, medyanın yemek yazarlarına "Coğrafi İşareti" belirlenmiş ve tescil edilmiş ürünlerin Metro Marketlerde etiketlenmiş olarak satışa çıkarıldığını anlattı. Resmî kalite işareti Akdeniz Üniversitesi öğretim üyesi, konunun uzmanı Prof. Dr. Yavuz Tekelioğlu'nun Coğrafi İşaretle ilgili açıklamaları ise şöyle: > Kalite ve ünü belli bir coğrafi kökenden gelen ürünler üzerindeki işarettir. > Coğrafi işaret bir ürünü tanımlamak için kullanılan bir yer adıdır. > Sınırları belirli bir yerde üretilen üstün kaliteli ürün o yerin adıyla ünlenmiştir. > Bu ürüne tüm niteliğini veren o yörenin özgün doğal şartları ya da uzman insan gücüdür. > Tüketiciye ürünün kökeni ile ilgili açık ve tam bilgi verir. > Resmi bir kalite işaretidir. > Üretici ve tüketicileri haksız rekabete karşı korur. > Yöresel ürün, kültür ve geleneklerin korunmasını ve geliştirilmesini sağlar. > Tescili resmi kuruluş, Türk Patent Enstitüsü'nce yapılır.