Abdullah-ı Dehlevi "kuddise sirruh" -1-

İnsan acizdir Evliya-yı kiramın en büyüklerindendir, Tesirli sözleriyle kalpleri etti tenvir. Nasihat istediler kendisinden bir ara, Buyurdu ki: (Az bile dalmayın günahlara. Mahlukların içinde çok acizdir bu insan, Buna rağmen o eder Allah'a en çok isyan. Bu aciz ve zavallı halini görmeyerek, Kendi "Yaradan"ına karşı gelir bilerek. Öyle çok alçalır ki o bu isyanlar ile, Ondan nefret ederler hatta şeytanlar bile. Ne kadar şaşılır ki, Rabbi ona çok ihsan, Ettikçe, buna karşı o eder günah, isyan. Kendisini yaratan, her an varlıkta tutan, O'dur hem kendisini koruyan her korkudan. Olmasaydı kullara eğer O'nun ihsanı, Türlü tehlikelerden kim korurdu insanı? Beşikten ta mezara, rızkını verir de hep, O yine isyan eder Rabbine niye acep? Lakin bu aynı insan, toparlanırsa eğer, Öyle çok yükselir ki, gıbta eder melekler. Zira o nefsi ile uğraşma neticesi, Melekten de yukarı yükselir derecesi. Fakat böyle olanlar, pek nadide bulunur, Çoğu insan, maalesef nefsine mağlup olur. Ey insanlar bakınız, şudur ki ahmak insan, O, kendi sahibine durmadan eder isyan. Yine de hiç görmeyip kendinin günahını, Araştırır daima başkasının aybını. Kendi her gün işler de nice günah, kabahat, Velakin hiç üzülmez, dolaşır gayet rahat. Halbuki bugün yarın, ecel gelip ölecek, Ve bunların hesabı kendinden istenecek.) Yine bir sohbetinde buyurdu: (Bir insana, Önce lazım olan şey, ermektir "Tam iman"a. Yani itikadını, imanını düzeltmek, Her şeyden daha önce lazımdır insana pek. Bundan sonra salih ve yarar iş yapmalıdır, İbadetler içinde en mühimi "Namaz"dır. Nitekim Resulullah buyurdu ki hadiste: "Namaz kılmak, bu dinin direğidir elbette. Namaz kılan bir kimse, dinini doğrultmuştur, Namaz kılmayan ise, dinini yıkmış olur." Namazı doğru dürüst kılarsa eğer insan, Kurtulur tamamiyle haram ve günahlardan. Mü'minun suresinin başındaki ayette, Buyuruldu: "Mü'minler kurtulacak elbette." Ayetin devamında şöyle buyurmaktadır: "Onlar, namazlarını huşuyla kılanlardır."