Kutbuddin İznikî "kuddise sirruh" -1-

Allah adamlarından bir büyük veli idi, Söz ve nasihatleri pek çok faideliydi. Derdi ki: (Bir mürşidin sohbetine kavuşmak, Ni'metlerin içinde, en büyük budur ancak. Onların bir şefkatli teveccüh ve nazarı, Siler atar kalpteki karartı ve pasları. Böyle kamil bir mürşit ele geçerse eğer, Bu ni'metin kadrini çok bilmek icab eder. Her zaman bulunsa da Mina, Ka'be, Arafat, Ele geçmez her vakit böyle bir mübarek zat. Bu yolda ilerleten en kuvvetli vasıta, "Sevgi" ve "İtaat"tır, böyle kâmil bir zata. Büyüklerden birisi buyurdu ki: "Ya Rabbi, Sen halis dostlarını öyle büyük yaptın ki, Kimi atmak istersen bir felaket içine, Atarsın o kimseyi, bunların üzerine.") Bir gün de buyurdu ki: (Günahı küçük görmek, O günahı yapmaktan zararladır daha pek. Günah küçük olsa da, "Küçük" görme ey insan, Düşün ki, kime karşı yaptın sen günah, isyan? Allahü tealadan eyle çok hayâ, edep, Korkulu, boynu bükük hayat sür dünyada hep.) Bir gün de buyurdu ki: (Kâfir veya Müslüman, Son anda belli olur, mühimdir yani "Son an." Kimi küfür içinde hayat sürer bir ömür, Lakin son nefesinde iman eder ve ölür. Kiminin de ömrü hep geçerse de "İman"la, Mazallah "Kafir" olup ölebilir son anda. Yani son nefesteki en son hale bakılır, Mahşerde buna göre muamele yapılır. Ya Rabbi ihsan ettin bize doğru bir iman, Bizi, kıl kadar bile ayırma bu imandan. Son nefesimizde de, imanla öldür bizi, İmandan bir an bile, ayırma cümlemizi. Müslüman, büyük günah işlese de çok fazla, Üzüldüğü müddetçe imanı gitmez asla. Yani kul, günahına pişman olur, sıkılır, Hemen tövbe ederse, o yine "İmanlı"dır. Günahı fütursuzca işler ise bir kimse, Lakin buna üzülmez, aldırış etmez ise, Ehemmiyet vermemiş olur ki, o bu zaman, Mazallah imanını heder eder o insan. Müslüman, "Ben elbette mü'minim" demelidir, Bu hususta "İnşallah" bile dememelidir. Son nefesteki iman kastedilirken gerçi, Söylenebilirse de "İnşallah" kelimesi, Bunda, şüphe manası belki çıkacağından, "Ben elbette mü'minim" demelidir her zaman.)