Abdüllatif Uyan

"Bedreddin-i Tirmizi" adında biri vardı, Simya ile uğraşır, yani "altın" yapardı. "Mevlana"nın ismini birinden duydu bu zat, Ziyaret etmek için, Konya'ya geldi bizzat.

"Mevlana" zamanında, var idi ki bir kimse, Hazreti Mevlana'yı sevmezdi her nedense. Hatta onu, dışarda görmüş idi bir günü, Hemen, öbür tarafa çevirmişti yüzünü.

"Mevlana hazretleri" ezan işittiğinde, Diz çöküp dinler idi, büyük huşu içinde.

"Mevlana hazretleri", kendi talebesine, Derdi ki; (Hiç kimseden, istemeyin bir nesne. Allah'tan isteyin ki, ihsan eder Rabbimiz, Kuldan bir şey bekleyen, değildir talebemiz. Kim kullara el açıp, beklerse bir menfaat, Bizden iki cihanda, beklemesin şefaat.)

Mübarek hanımları anlatır ki şöylece; "Mevlânâ" eve gelip, namaz kıldı bir gece. Namazını bitirip, el kaldırdı duaya, Ağlayarak yalvardı Allahü tealaya.

"Mevlânâ hazretleri" merhamet sahibiydi, Hayvanlara bile o, gayet şefkatli idi. Bir gün sevdiklerinden, para verip birine, Bir ekmek aldırarak aldı onu eline.

"Hazreti Mevlana"nın çoktu kerametleri, Yetişirdi herkese yardım ve himmetleri. Bir gün Sultan Rükneddin, otururken evinde, Hazreti Mevlana'yı gördü birden önünde.

O zamanlar Konya'da, Mevlânâ hazretleri, Camide insanlara vaz ederdi ekseri. Hazreti Musa ile, Hızır'ın meşhur olan,

"Şemseddin-i Tebrizi" göçünce o âleme, Mevlânâ çok üzülüp, gark oldu bir eleme. Ayrılığın verdiği hasret ile bu sefer, Söyledi nazım ile, çok güzel kasideler.

Sultan Veled, durumu arz edip "Tebrizi"ye Yalvarınca, "Efendim Konya'ya dönün" diye. Onun bu ricasını, kırmayıp o da tekrar, Konya'ya dönmek için, o anda verdi karar.

Şems-i Tebrizi ile Mevlânâ hazretleri, Bir odada, günlerce sürerken sohbetleri, Dediler; (Ne zaman ki Konya'ya geldi bu zat, Mevlânâ, bize artık etmiyor hiç iltifat.

"Mevlânâ"nın "Şems" ile sürdükçe bu sohbeti, Artardı ona karşı sevgi ve muhabbeti. Bir gün oturuyordu havuzun kenarında ...

Hazreti Şems, Konya'ya Şam'dan teşrif edince, "Şekerciler" adında bir hana indi önce. O sabah han kapısı önünde otururken, "Mevlânâ", atı ile geçti hanın önünden.

"Hazreti Mevlânâ"yı yetiştiren zatlardan, Biri, "Şems-i Tebrizi" idi ki evliyadan, İlim tahsil ederdi, küçüktü hem de yaşı, Ve onunla okuyan vardı bir arkadaşı.

"Mevlânâ" tahsil için Konya'dan bir gün yine, Şam'a gidiyordu ki, uğradı Nusaybin'e. Hıristiyan papazlar bir yere gelmişlerdi, Acaib istidraçlar halka gösterirlerdi.

Var idi ki esseyyid "Burhaneddin Tirmizi", O idi Mevlânâ'nın çocukken mürebbisi. Sultanül ulemanın talebesiydi o hem, Bir gün sohbet ederken, Tirmiz'de bu muhterem, O esnada hocası vefat etti Konya'da,

Evliyanın büyüğü, Celâleddin-i Rûmi, Bu dünya, az görmüştür böyle büyük alimi. Babası "Behaeddin Veled" hazretleridir, O da büyük bir alim ve yüksek bir velidir.

"Hacı Bayram-ı Veli", padişahtan bir ferman, Alarak, Ankara'ya aynı gün oldu revan. Ferman, sırf ilim ile meşgul olsunlar diye, Sultanın ihsanıydı, Hacı Bayram Veli'ye. Lâkin bazı kimseler, bunu fırsat bilerek, Talebe oluyordu, hep bu zata giderek.

"Hacı Bayram-ı Veli" hem ders okutuyordu, Hem de, halka camide, nasihat ediyordu. Onu çekemeyenler, padişaha geldiler, (Efendim, Ankara'da biri var ki) dediler.

"Hacı Bayram Veli"nin yaşadığı devirde, Askere çağrılmıştı, bir genç günün birinde. Yetim ve öksüz olup, kimsesi yoktu lakin, Biraz miras kalmıştı babasından garibin.