Kanuni için yazılan opera bulundu: SOLİMANO
20 Şubat 2014 01:00
Yunus Emre Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Hayati Develi konuğumdu geçen hafta Avrupa'da Gündem'de... Laf arasında söyledi bunu:
"Kanuni Sultan Süleyman için yazılmış bir operanın izine rastladık. Bir İtalyan besteci tarafından yazılıp sahnelenmiş. Adı da Solimano. Önümüzdeki aylarda bu eserin sahnelenmesini sağlayacağız."
Muhteşem Yüzyıl'la başlayan Kanuni ilgisi devam ederken çok denk düştü, ama böylesini beklemiyordum doğrusu. Solimano hakkında detaylı bilgi istedim.
Bestecisi Davide Perez. 1711 Napoli doğumlu. Küçüklüğünden itibaren müzikle tanışıyor ve 18. Yüzyıl Napoli Ekolünün önemli isimlerinden biri haline geliyor. Pek çok bestesi ve opera eseriyle erken kariyer yaparak ilgi çekiyor. Perez, 1752 yılında Portekiz Kralı 1. Jozef tarafından dolgun bir maaşla Lizbon'a davet edilince tüm hayatını değiştirecek kararı alıyor. Perez Lizbon'a yerleşiyor ve 1778 yılında ölümüne dek orada kalıyor.
Davide Perez, Kanuni Sultan Süleyman'ın hayatını, savaşlarını ve aşklarını anlatan Solimano operasını Lizbon'da kaldığı sırada besteliyor. Operanın librettosu(metni) ise Giovanni Ambrogia Migliavacca'ya ait. Ve eser o yüzyıllarda fırtına gibi esen Türk modası nedeniyle büyük ilgi görüyor. Solimano ilk kez 31 Mart 1758 tarihinde Lizbon'da Ajuda Tiyatrosu'nda defalarca sahnelendikten sonra ileriki yıllarda da tekrarlanıyor; 1768'de ve en son 1778'de vefat ettiği yıl Cadiz'de.
Solimano operasının günümüze uyarlanarak yeniden sahnelenmesi çalışmalarını neredeyse tamamlanmış. Prof. Dr. Hayati Develi, Barcelona'da bulunan 'Real Compania Opera de Camara' şirketi tarafından Juan Buaptista Otero yönetiminde sahneleneceğini söyledi. Ancak gala tarihini netleştirmemişler.
17-18. YÜZYILLARDA TÜRK MODASI
Aslında 17. ve 18. Yüzyıllara ait Osmanlı ve Türkler üzerine yazılmış pek çok müzik, sahne eseri ya da yazılı eser var. O dönem buna Avrupa kültür hayatında Türk modası-Turquerie deniyordu. Akşam eğlencesi için Türk temalı yeni bir piyes izlemek üzere tiyatroya, operaya veya şık bir Osmanlı kılığına girerek maskeli baloya gidilebilirdi.
Osmanlı saray entrikalarının anlatıldığı tutku dolu hikâyeler Batı edebiyatına o zamana dek olmayan bir aşk ve lüks unsurlarını getirdiği söylenir.
Opera eserlerinde önemli bir kahraman Kanuni Sultan Süleyman olarak öne çıkıyor, çünkü Osmanlı padişahları arasında en şöhretli olan o. Kanuni Sultan Süleyman'ın, döneminin tutku, hırs, kıskançlık ve cinayet içeren olaylar nedeniyle oldukça melodramatik geçtiği dikkate alındığında ve Hürrem figürüyle daha çekici bir kahraman haline gelmesi de kaçınılmazdı zaten.
Ne olacak bu Sarıyer'in hâli?
Evden işe gelirken baktım, tarla kenarlarına kaldırım çalışması yapılıyor. Yol daraltılmış, bir de tabela konulmuş "Sarıyer Fen İşleri Müdürlüğü Treteuar çalışması" diye.
Boş arazilerin, piknik alanlarının, tarlaların kenarına neden kaldırım yapılır anlamak zor. Bari şu koyduğunuz tabelalara "tretuar" yazmasaydınız.
Kurumlardaki bu özenti dil kahredici. Güzelim "kaldırım" sözcüğü varken tretuar da neyin nesi. Üstelik doğru da değil. Fransızca "trottoir" kelimesinden alınma ve eğer Türkçe okunuşunu tercih ettiniz madem "trotuvar" diye yazmalısınız.
Bu tuhaf, işgüzarca faaliyetlerin sebebi malûm. Seçimlere çok kısa zaman kaldı. Hâlihazırda başkanlığını sürdürenler arasında yine başkan adayı olanlarda bir telaş var haliyle. Sarıyer Belediye Başkanı Şükrü Genç de onlardan biri. Birdenbire zuhur eden faaliyetlerini artık bu telaşa yoralım.
Ancak seçime katılabilecek mi orası da meçhul. Çünkü son gün yaşanan skandalda Genç'in meclis üyelerinin tespiti yüzünden tartıştığı Sarıyer CHP İlçe Başkanı Mehmet Deniz'i binaya kilitlemesi, çıkan kavga sonucu listelerin Yüksek Seçim Kurulu'na saat 17.09'da ve o da faksla gönderilmesi büyük bir problem çıkardı. CHP Sarıyer'de seçimlere giremeyebilir. Üstelik bu konuda Yüksek Seçim Kurulu kararlarıyla hüküm altına alınmış emsal örnekler olduğu da biliniyor.
Bakalım bu durum kime yarayacak?