Orta Doğu'da yaşlı hükümdarlardan biri daha göçtü

Suudi Arabistan'ın 6. Kralı Abdullah, Kral Abdülaziz bin Suud'un sayısı yüze yakın çocuğundan biri idi. Hayatta kalan oğullarının 13.südür. Henüz Suudi Arabistan Krallığı kurulmadan evvel, babasının Riyad Prensliği zamanında dünyaya geldi. Doğum yılı bile tam belli değildir. 11 yaşında kaybettiği annesi Fehde, Şüreym kabilesindendir. Bu kadın, Osmanlı'ya bağlı Şemmar Emiri er-Reşid'den dul idi. Kral Abdülaziz, bununla mücadele edip 1921'de yenmişti.

Prens Abdullah, Mekke belediye reisi, başbakan yardımcısı oldu. 42 sene yürüttüğü milli muhafızların kumandanlığı, ona itibar ve güç kazandırdı. Ağabeyi Fehd, 1982'de tahta geçince, veliahd oldu. Fehd'in uzun süren ağır hastalığı zamanında kral naipliği yaptı. 2005'te tahta geçti. Kral Abdullah, bir yandan devletin resmî ideolojisi olan Vehhabîlikten taviz vermekten kaçınmış; bir yandan da daha toleranslı bir görüntü sergilemeye çalışmıştır. Üç evliliğinden 5 oğlu ve 7 kızı vardır.

Südeyrî Yedilisi

Osmanlı Devleti'nde olduğu gibi, Suudi Arabistan'da da hanedanın en yaşlı erkek ferdi hükümdar olduğundan dolayı, son devir kralları hayli yaşlıdır. Ama zaten son zamanları ağır hastalıkla geçtiği için, veliaht, birkaç sene fiilen saltanat sürerek âdeta staj görmektedir. Bununla beraber kralın, veliahdı seçme salahiyeti vardır ve gerektiğinde -şimdi olduğu gibi- atlama yapabilmektedir.

Yeni Kral Selman, sarayda hususi tahsil gördü. Ümit vadettiği için genç yaşta mühim vazifelere getirildi. 48 sene Riyad valiliği yaptı. Savunma bakanı oldu. Prens Nâif'in ölümü üzerine veliaht oldu. Zaten birkaç senedir hasta olan ağabeyinin yerine memleketi fiilen idare ediyordu. Meselelere ılımlı ve diplomatça yaklaşır; ama önceki kral gibi o da ekonomik reformları, politik reformlara tercih eder. Selman, aynı zamanda Arab Birliği'ni müdafaa eden bir yayın şirketinin sahibidir. 2010'da sol tarafına felç geldiği için, sol elini rahat kullanamaz. Demans hastası olduğu dedikodusu da yapılmaktadır. Üç evliliğinden 13 çocuğu vardır. Selman'ın oğlu Prens Sultan, 1985'de Uzay Mekiği Discovery ile uzaya giden ilk Müslüman, Arab ve kraliyet kanından biri olarak meşhurdur.

Ülkede iki büyük aşiret, Südeyrî ve Şemrî aşiretleri, ciddi manada söz sahibidir. Südeyrîler, askerî ve siyasî mekanizmaya; Şemrîler ise ekonomik hayata hâkimdir. Selman, Kral Abdülaziz'in Südeyrî kabilesinden olan zevcesi Hassa'dan (v.1969) dünyaya gelmiştir. Önceki Kral Fehd ile beraber bu kadının doğurduğu, 7 Suudî prensi vardır ki, bu güçlü kabileye arkalarını verdikleri için ülke içinde Südeyrî Yedilisi diye anılır. 2011'de veliaht Prens Sultan'ın cenazesinde, prensler arasında ciddi ihtilaf meydana gelmişti. Tutuculuğu ile tanınan Prens Nâif'in veliaht olmasını istemeyen bilhassa genç prensler, cenazede önce kavga etmiş; sonra birbirlerine silah çekmişlerdi. Öyle ki Suudi televizyonu neşriyatını kesmek zorunda kalmıştı. Nâif, bilhassa Şiî aleyhtarlığı ile tanınmış; Şiî azınlığın isyanına karşı Yemen ve Bahreyn hükümetlerine sıkı destek vermişti. Kral Abdullah'ın oğlunun etrafında toplanan Şemrîler, tahtın kralın oğluna geçmesi gerektiğini müdafaa etmişlerdir. Neyse ki Südeyrî Yedilisi'nden Nâif de çok yaşamamış; 2012'de vefat etmiştir.

Bu yediliden şimdi sadece Kral Selman, Abdurrahman (1931) ve Prens Ahmed (1942) hayattadır. Amerika'da tahsil gören Ahmed'in içişleri bakanlığına getirilmesi, onun veliahtlığına bir işaret olarak görülüyordu. Ahmed, ailede ve ülkede çok popüler olmasına rağmen 2012'de kızağa çekilerek siyasî vazifelerinden istifa etti. Gerçek sebep, güvenlik güçlerinin, müstakil birlikler hâline getirilmesine itirazıydı. Böylece küçüğü Prens Mukrin (1943) veliaht oldu.

Annesi sıradan bir Yemenli olmasına rağmen, Kral Abdullah'ın çok tuttuğu veliaht Prens Mukrin, istihbarat başkanıydı. Pilotluk tahsili görmüştür. Liberal görüşlere sahip olduğu bilinmektedir. Hakkında pek dedikodu ve menfi düşünce işitilmemiştir. Edebiyata meraklı olup, zengin bir kütüphanesi vardır. Tek zevcesi vardır; o da kadın meclisi başkanıdır. Ama Kral Selman'ın yakın bir gelecekte, Südeyrî Yedilisi'nin kendisinden başka son ferdi olan öz kardeşi Ahmed'i veliaht yapması muhtemeldir.

Öte yandan Südeyrî Yedilisinden Prens Abdurrahman, ailenin en yaşlısıdır ve kendisine haksızlık yapıldığını düşünmektedir. Abdülaziz'in Batı'da okuyan bu ilk çocuğu, Kaliforniya Üniversitesi sanat bölümü ve askerî akademi mezunudur. Yemek şirketi sahibi bir iş adamıdır.

Kaymakamlıktan krallığa