İRAN'A GEÇMİŞ OLSUN!..

UAEK/Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun nihâî raporunu açıklamasıyla İran, ekonomik hürriyetine kavuşmuş oldu. Devlet başkanı Hasan Ruhanî, hadiseyi altın sayfa açmak olarak ilân etti, halk  kutlamalar için sokaklara döküldü.

Kararla birlikte İran petrolden gıdaya, taşımacılıktan değerli taşlara kadar akla gelebilen her emtia üzerindeki engellemeden kurtulmakta. Füze faaliyetleri bile serbest kalacak. Sadece İran'a silah satılmasıyla alâkalı ambargo, 5 yıl müddetle devam ediyor.

İran'ın ambargoyla ilk tanışması 1951-53 yılları arasında Başvekillik yapan Muhammed Musaddık zamanına denk gelir. Musaddık, petrolü millîleştirince İngiltere, satış yolunu kesti. ABD ve Şah Rıza Pehlevi'nin işbirliğiyle de devrildi. 1980 Ambargosu ise Humeyni'nin 1979 Devriminden sonra İranlı bir grup üniversite gencinin Tahran'daki ABD sefaretini basarak 66 diplomatı rehine alması üzerine başladı. Rehine olayı 444 gün sürdü. O zamandan 14 Temmuz 2015 tarihine kadar ABD-İran münasebetleri düşmanlığa yakın gerginlik yaşadı.

Ambargo koyan devletler, Birleşmiş Milletler'in 5 daimi üyesidir. Bu 5 devlet ve  Almanya ile İran, Viyana'da 14 Temmuz 2015'te İran'ın nükleer çalışmalar yapmamasına dair müzakereler yaptılar. Anlaşmanın resmileşmesi, 17 Ocak 2016 tarihinde gerçekleşti. İran, hemen Fransa'ya 114 Airbus uçak siparişi verdi.  

Komşumuzu en iyi  anlayacak devletlerden biri biziz. 1974 Kıbrıs Harekâtı üzerine Türkiye, 15 yıl boyunca ambargoya maruz kalmıştı. Ciddî sıkıntılar yaşamıştık. İslâmın ilk çıkışında  müşrikler de Mekke'de mü'minlere ambargo tatbik ederek yokluğa mahkûm edip dinlerinden döndürmek istemiş fakat başaramamışlardı.

İran ambargosuna son veren anlaşmanın  35/36 yıldır süren iniş çıkışların devamı değil de kalıcı olmasını temenni ederiz. Ancak, bu mes'elenin bir de zamanlama ve üçüncü devletler boyutu var. ABD bir yandan Esad Nusayri Suriyesi ile savaşırken diğer yandan bu rejimin zulmünde en büyük desteği veren iki devletten biri olan İran'ı ödüllendirir gibi ambargoyu kaldırması manidardır. Bu hareket, tek başına büyüyen ve yarınları için büyük hedefler koyan Türkiye'yi İran'la durdurma planı mıdır? Diğer taraftan İsrail, geçen sene bu müzakere anlaşmasına karşı çıkmıştı. Yahudiler, bugün ne ile susturulmuştur? Şöyle düşünmek çok mu şüphecilik olur? Bir İngiliz projesi olarak bölgeye DAEŞ diye bir ucube monte edilmiştir. PYD konusunda ne tuhaf ki Moskova ve Washington dolaylı olarak anlaşır vaziyetteler.. İran ambargosunun kalkmasıyla oyunun parçaları mı tamamlanmakta? Türkiye'ye rakip çıkartma niyeti mi güdülmekte? Düşünülen haritada sona mı yaklaşılmakta?

Türkler, Araplar, Farslar, Kürtler vs.

Bunlar orta doğunun yerli kavimleridir.

Geçinmekten başka çıkar yolları yoktur.

Oyun kurucuların asıl maksatlarını bilemeyiz. Yeter ki oyuna gelinmesin. Türkiye İran'ın bir cezadan kurtulmuş olmasına memnundur. Nitekim Petkim, Halk Bank,  THY, Tüpraş gibi kuruluşlarımız, ilk günden çalışmaya durmuşlardır. Onları  bir çok ithalat ve ihracat şirketi takip edecektir. Türkiye için Rusya'ya nazaran daha ucuza doğalgaz ve petrol satın alma imkânı doğmuştur.

Bu gelişme de bir kere daha isbatladı ki dış politikada ebedî dostluk ve ebedî düşmanlık yoktur. Rusya'ya misal gösterebiliriz.