Savaş, asıl şimdi!

Afganistan'daki savaş, çıkmaza girdi derken, olaylar birkaç gün içinde sür'atle gelişti ve hâlâ da gelişmekte... Kuzey İttifakı güçleri, Taliban'ın boşalttığı Kabil'e, kolaylıkla, girdiler, Taliban güçleri, kendi iddialarına göre, savaşa, içerlerde devam etmek üzere Kandehar'a çekildiler. Burada sinsi tuzaklar olabilir: Kabil'de yönetim boşluğu oluşunca ve hele Kuzey İttifakı içinde iktidar mücadelesi de başlarsa, bu, Taliban'ın ilerdeki mücadelesine yardım eder. İkinci tuzak, Taliban'ın Kuzey İttifakını ve katılırlarsa Koalisyonu kendileri için daha elverişli olacak gerilla savaşının içine çekmeleri... Başarının zemini Son askeri başarıyı, ABD'nin günlerden beri devam eden hava bombardımanlarının hazırladığı da muhakkak. Ben, özellikle kilit durumunda olan ve Özbek Komutanı General Raşit Dostum komutanlığındaki Özbek kuvvetlerin, Kabil'in de yolunu açan Mezar-ı Şerif zaferinde, Amerikan ve İngiliz özel kuvvetlerinin ve de Türk subaylarının "danışmanlıklarının" ve "tavsiyelerinin" hatta stratejilerinin, etkili olduğunu tahmin ediyorum. Nitekim ABD Savunma Bakanı, Kabil'e giren birliklerde Amerikalıların da bulunduğunu açıkladı. Önceden Kuzey İttifakı Kuvvetlerinin Kabil'e girmeyip kapısında beklemeleri isteniyordu. İttifakın da böyle olacağını açıklamıştı. Ama anlaşılan Taliban, Kabil'i aniden boşaltıp, buradaki yönetim boşluğunun, şehirde anarşi ve dehşete yol açtığı işaretleri verilince Kuzey İttifakı buna engel olmak için bir kısım kuvvetlerini şehre sokmak zorunda kaldı. Başka seçenek yoktu. İlk görüntüler bu şehirde Taliban zulmünden kurtulmanın büyük sevinci... Uzatılmaya mecbur sakalların tıraş edilmesinden başlayarak!.. Herhalde, bütün hakları ellerinden alınmış olan Afgan kadınları da, artık özgürlüklerine kavuşurlar... Türkiye'nin durumu Hâlâ anlıyamadığım bazı şeyler var: Geçenlerde de yazdığım gibi bu savaşa aktif olarak katılmakta biraz ayağımızı sürür görüntüsü vardı... Bütün Devlet Başkanları Washington'a Bush'a taziye ve destek vaadi için giderken, Türk Devlet Başkanının ve Başbakanının "na-mevcudiyetı" manidardı. İIlerde tarih yazılırken, bu konuda şimdi açıklanamayan gerçekler, herhalde açıklanacaktır... Başbakan, dün İstanbul'da uğrak yapan Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref'le ortak basın toplantısında 90 kişilik Özel Kuvvetimizin hâlâ Afganistan'a gitmediğini açıkladı ve yeni durumda da bu kuvvetlere ihtiyaç kalmayabileceğini söyledi. Ancak gerçi Kabil düştü ama, savaş bitmedi, belki de asıl şimdi başlıyor... Usame bin Ladin ele geçirilmedi, ağır bir darbe yemiş olsa bile El Kaide örgütü çökertilemedi. Amerika'nın asıl maksadı hasıl olmadı. Kısacası Özel Kuvvetlere gene ihtiyaç olabilecek. Bundan da öte Kabil'de ve Afganistan'da asayişi koruyacak, etnik çatışmaları ve muhtemel katliamı önleyecek, çok uluslu bir BM barış gücünde Türk kuvvetlerinin de yer alması gündeme gelecek. Bu, kendi çıkarlarmız açısından da gerekli! Bundan sonra Evet, savaş hem Afganistan'ın tümünde hem de Afganistan'ın siyasi geleceği bağlamında sona ermedi. Belki de asıl çetin savaş burada başlıyor. Kabil'deki durum ve Afganistan'ın yönetimi nasıl olacak?. Herkes bunun geniş tabanlı bütün etnik grupların temsil edeleceği bir hükümet olması gerektiğinde birleşiyor. Ama pratikte bu nasıl mümkün olacak? Pakistan, Afganistan'da çoğunluğu teşkil eden Peştunların -ağırlıklı olarak- hatta "ılımlı" Talibanların da kurulacak koalisyona katılmalarını istiyor. Büyük dostumuz olan Pakistan'la çıkarlarımız, bizim haliyle, Özbeklerin yeni hükümette etkili rol oynamalarını istememizle çatışabilir. Özbekleri ve Dostum'u tutmamız, Orta Asya'daki çıkarlarımız açısından zorunlu.. Dostum mücadelesinde belki de sert davranmak zorunda kalmıştır ama bugünkü liderler arasında en güvenli olandır ve "Bizim adamımızdır." Yeni Afganistan yönetiminin yapısı ile yakından ilgili olarak, yeni Afgan Devletinin yapısını da düşünmek zamanı geliyor!. Bu devlet şimdiye kadar Peştun'ların (ve Pakistan'ın) istedikleri gibi, din birliğine dayanan, Peştun ağırlıklı ve ve etnik çatışmalara yol açacak, sadece sözde bir "Üniter" devlet mi olacak? Evet Afganistan'da savaş, büyük bir seyyaliyetle devam ediyor ve ettikçe de bu konuya döneceğim.