DÜNYANIN KAYISI BAŞKENTİ: MALATYA

Belediye Başkanı Ahmet Çakır, hedeflerinin Malatya'yı bölgenin en cazip, gelişmiş ve huzurlu şehri yapmak olduğunu söylüyor. Dünya kayısı üretiminin yüzde 85'inin sağlandığı Malatya'da, ekonomi bu ürünün üzerine kurulu... Malatya; Orta Asya, Orta Doğu, Mezopotamya'dan gelen ticari yolların kesiştiği noktada olması ve batıya geçit veren konumu sebebiyle, tarihin her döneminde stratejik bir önem taşımıştır. Tarihî İpek Yolu ve Kral Yolu'nun bir kolu, Malatya'dan geçiyor. Milattan önce 2. asra kadar, bugünkü Orduzu Beldesi'ndeki Aslan Tepe'de bulunan şehir; bu tarihten sonra günümüzde Battal Gazi ilçesi olarak bilinen ve halkın Eski Malatya dedikleri yere taşınmış. 1838 yılına kadar Eski Malatya'da ikamet eden Malatyalılar; bu tarihte Hafız Paşa'nın ordu karargâhını Malatya'da kurmasıyla şehri terk etmiş, o dönem Aspuzu olarak adlandırılan, yazlık evlerin bulunduğu bugünkü Malatya'ya taşınmışlar. Malatya Valisi Ulvi Saran 'BAL VE MEYVE BAHÇESİ' Hazreti Ömer efendimiz zamanında Müslümanların eline geçmiş olan Malatya, zamanla el değiştirmiş, 12. yüzyılda Danişmendoğlu Beyliği'nin hakimiyetine girmiş, 1517 yılında da Yavuz Sultan Selim Han tarafından Osmanlı topraklarına katılmış... İsmi Hitit kaynaklarında "bal ve meyve bahçesi" anlamına gelen "Maldia" olan, Türklerin şehri ele geçirmesiyle "Malatya" ya dönüşen bu bereketli şehir, günümüzde de kayısı ve meyve deposu olma vasfını korumakta. Civarda bulunan birçok önemli merkezde olduğu gibi, Malatya da kırsal alandan ve doğudan anormal ölçüde göç almış. Şehre kırsaldan vasıfsız nüfus yığılırken, ekonomik gücü ve mesleği bulunan nüfusun önemli miktarı da batıya göç etmiş. Şehrin altyapısı, katlanan nüfus için yetersiz kalmış. Malatya Valisi Ulvi Saran ve diğer yetkililer, bu problemi kökten çözmek için işe koyulmuş. Belediye ve İl Özel İdaresi'nin işbirliğiyle "Çevre Düzeni Planı" hazırlanıyor. Trafiği rahatlatmak için öncelikle Kuzey Çevre Yolu ele alınmış. İskân, yapı yoğunluğu gibi doneler belirlendikten sonra yol çalışmaları hızlandırılacak. Üçüncü safhada da Sahil Yolu Projesi devreye girecek. Karakaya Barajı'na ve çevreye zarar verilmemesi için azami dikkat gösterilecek. Sahil Yolu ile Çevre Yolu birleştirilerek, trafik problemi önemli ölçüde çözülecek, şehir rahatlatılacak. Çok hızlı göçün getirdiği işsizlik probleminin çözümü için de tedbirler düşünülüyor. Mevcut 2 Organize Sanayi Bölgesi dolmak üzere, 3. Organize Sanayi Bölgesi'nin kurulmasına çalışılıyor. Teşvik kapsamında 4. Bölgede bulunan Malatya'ya yatırımcılardan yoğun ilgi olduğu söyleniyor. FARKLI ÜRÜNLER ŞART Kırsal alanın plansız ve hızlı şekilde boşalması, problemlere yol açmış. Tarım ve hayvancılık bundan zarar görmüş, işsizlik sıkıntısı büyümüş. Sadece kayısıya yönelmek de sağlıklı bulunmuyor. Tespit edilmiş 1200 meyve yetiştiricisinin elma, armut, üzüm, ceviz, nar, kiraz gibi farklı meyvelere yönelmeleri için çalışmalar yapılacak. Her ilçeye soğuk hava deposu kurulacak. Meyve suyu fabrikalarının kurulması teşvik edilecek. Meyve şehri olan Malatya'nın bu vasfı korunacak. Ciddi erozyon bulunan bölgelerin ağaçlandırılması sağlanacak. Turizm potansiyeli açığa çıkarılacak. Battalgazi'deki Ulucami ve diğer eserler, Tohma Kanyonu, Aslantepe Höyüğü, Levent Vadisi gibi değerler daha çok tanıtılacak. Kültür envanteri çıkarılacak. Dağ ve tabiat turizmi geliştirilecek. Bütün bu projeler, çevre ve kültür hassasiyetleri gözetilerek geliştirilecek. PLANLI BİR ŞEHİRLEŞME SAĞLANACAK Belediye, şehrin giriş ve çıkışlarını modern bir görüntüye kavuşturacak, şehre gelenlerde iyi bir Malatya imajı oluşmasını sağlayacak. Ayrıca, su taşkınlarının olmaması için tedbirler alınacak, semt konakları ve semt pazarları kurulacak, prestij caddesi projeleri olacak. MALATYA BELEDİYE BAŞKANI AHMET ÇAKIR: Bölgenin cazibe merkezi olacağız Belediye Başkanı Ahmet Çakır, hedeflerinin Malatya'yı bölgenin en cazip, gelişmiş ve huzurlu şehri yapmak olduğunu söylüyor. Tarih boyunca hep önemini korumuş; Battal Gazi, Turgut Özal, Niyazi-i Mısri ve daha pek çok önemli şahsiyetin yetiştiği Malatya'nın bu özelliğinin korunması ve tanıtılması sağlanacak. Malatya'nın; altyapı problemlerini çözmüş, insanların huzur içinde yaşadığı bir şehir olması için çalışılıyor. Atılan adımlarda 40 yıl sonrasının Malatya'sı düşünülüyor. Başkan Ahmet Çakır, Malatya'nın en büyük problemi olarak, şehrin bir merkezde yoğunlaşmasını görüyor. Artan araç ve nüfusla bu yapı tıkanmalara yol açıyor. Bu tıkanıklığın giderilmesi için alt merkezler oluşturulacak. Çevre yollarının yapımı için belediye de üstüne düşeni yapacak. Yeni yolların yapımı sağlanacak. Kuzey ve Güney kuşak yollarının en geç 2012'de bitirilmesi için çalışılacak, şehrin trafiği rahatlatılacak. Şehrin giriş ve çıkışları modern bir görüntüye kavuşturulacak, gelenlerde iyi bir Malatya imajı oluşması sağlanacak. Ana arterler de bu hale getirilecek. Malatya'nın gece geç saatlere kadar canlılığını koruduğunu, insanların rahatlıkla gezebildiğini söyleyen Başkan Çakır, yolların ve mekanların da buna uygun hale getirilmesi için uğraşacaklarını belirtiyor. Su taşkınlarının olmaması için tedbirler alınacak, semt konakları ve semt pazarları kurulacak, nikâh sarayı ve başka birçok proje gerçekleştirilecek. Prestij caddesi projeleri olacak. Merkeze yakın iki ilçe ve 7 belde ile yapısal ve diğer alanlarda bütünlük sağlanması için çalışılacak. Beydağı eteklerinde TOKİ ile iş birliği halinde 14 bin konut yapılacak, kentsel dönüşüm sağlanacak. Bu bölgenin imara açılmasıyla Malatya rahatlatılacak. Türkiye'nin en kaliteli suyunu vatandaşa sunduklarını, kanalizasyon probleminin bulunmadığını ifade eden Başkan Ahmet Çakır; turizmin gelişmesi ve kayısının hak ettiği değeri bulması için de ciddi çalışmalar yapacaklarını belirtiyor. Belediye Başkanı Ahmet ÇakırKAYISIYA İTİBAR KAZANDIRILACAK Malatya'da, dünyanın vazgeçilmez meyvesi 'kayısı'nın yeterince değerlendirilmesi için çaba gösterilecek. Akreditasyon mekanizması oluşturulacak. Bu önemli meyve, ekiminden sofraya kadar kontrol altında tutulacak. Bir kalite tutturulacak, bunlar belgelenecek, ürünün bu sayede daha iyi değer bulması sağlanacak. Gönüllülük esasına göre bu uygulama yapılacak. Kayısıya itibar kazandırması beklenen bu uygulamanın önümüzdeki sezona yetiştirilmesine çalışılacak. SANAYİ ODASI BAŞKANI: Dışarıdaki hemşehriler ellerini taşın altına koysun Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hasan Hüseyin Erkoç, Malatya'nın tekstil, gıda ve sağlık sektörlerinde öne çıktığını söylüyor. Turgut Özal Tıp Merkezi, devlet hastaneleri ve özel hastanelerle önemli bir noktaya gelen Malatya'nın, çevre illerden hasta çektiğini ifade eden Erkoç; kayısı ve sağlıkta odaklanmaları gerektiğini belirtiyor. Tekstilin işsizlik için iyi bir istihdam alanı olduğuna değinen Erkoç, bu sektörde ayakta kalmak için markalaşmaya gidilmesinin önemini anlatıyor. Tarım ve hayvancılıkta önemli çalışmalar yapıldığını, besicilik ve Organize Hayvancılık Bölgesi için altyapı oluşturulduğunu açıklayan Erkoç, bu konuda Sanayi ve Tarım Bakanlıklarından cevap beklediklerini söylüyor. Teşvikte 4. bölgede bulunmanın Malatya'ya ilgiyi arttırdığını, yatırımcıya arsanın bedelsiz verildiğini belirten Oda Başkanı Erkoç, ama mera olan arsalar için 10 yıllık ot bedelinin alındığını, devletin bu problemi kendi birimleri arasında çözmesi gerektiğini açıklıyor. Dünyada en pahalı eti bizim yediğimizi, hayvancılığın çok gerilediğini dile getiren Erkoç, bu işle uğraşan ailelere hayvan desteği verilmesi halinde durumun düzelebileceğini ve ekonomimize çok katkı yapacağını söylüyor. Tütünün yasaklanmasının, pancar alanlarının daraltılmasının çiftçiyi zor durumda bıraktığını anlatan Erkoç, üretime destek verilmesi gerektiğini belirtiyor. Özelleştirme safhasında bulunan Malatya Şeker Fabrikası'nın Malatyalılarca alınması isteniyor. Bu şehrin kalkınmasının sadece Malatya'da kalanlarla mümkün olmadığı, dışarıda yaşayan Malatyalıların da buna katkı yapmaları gerektiği ifade ediliyor. Ulaşım problemi bulunmayan, güvenli olan, merkezi konumu ve teşvik kapsamındaki Malatya'nın yatırımcı için çok uygun olduğu ifade ediliyor. 11 iş derneği yetkilileriyle sık sık bir araya geldiklerini söyleyen Hasan Hüseyin Erkoç, Malatya'yı el birliğiyle daha ileri noktalara taşımaları gerektiğini belirtiyor. H. Hüseyin Erkoç TİCARET BORSASI BAŞKANI: Bütün planlar kayısı üzerine Malatya'da 50 bin kayısı üreticisi bulunuyor. 300 bin kişinin bundan ekmek yediği, bu işi yapan 1500 esnafın bulunduğu (borsaya kayıtlı), 90 firmanın kayısı ihracatı ile uğraştığı söyleniyor. Kayısının Malatya'ya yıllık 400 milyon dolarlık katkı yaptığını söyleyen Ticaret Borsası Başkanı M. Tahir Kalaycıoğlu, ekonomilerinin omurgasını bu ürünün oluşturduğunu anlatıyor. Dünya kayısı üretiminin yüzde 85'ini sağlayan Malatya, üretilen kayısının yüzde 95'ini ihraç ediyor. 85 ülkeye ve 3 serbest bölgeye ihracat yapılıyor. Dünyanın başka hiçbir köşesinde, Malatya kayısısı kalitesinde kayısı yetişmiyor. Kayısı parası tamamen Malatya'ya geliyor, aileler belli bir gelir seviyesine kavuşuyor. Malatya'da düğün, nişan, sünnet gibi cemiyetler, alınacaklar hep kayısıya göre planlanıyor, hayat kayısı üzerinde dönüyor. Kayısıcılık meşakkatli bir iş, 21 defa bahçeye gitmeyi gerektiriyor, maliyeti yüksek bir ürün. Bu ürünün hak ettiği değeri bulamadığı söyleniyor. Çocuk mamasından, parfüme kadar birçok alanda kullanılabilen kayısının hak ettiği değeri bulabilmesi için, entegre tesislerin kurulması gereği dile getiriliyor. 17 çeşit kayısı olduğu belirtilirken, en kaliteli çeşitler de Hacı Halil, Hasan Bey, Kaba Aşı, Çatal Oğlu olarak sayılıyor. Malatya Milletvekili Ömer Faruk Öz'ün de, bu önemli ürünün daha çok tanınması ve değerini bulması için birtakım çalışmalarda bulunduğu ifade ediliyor. Tahir Kalaycıoğlu YARIN: MALATYA'NIN TARİHÎ VE KÜLTÜREL DEĞERLERİ