Orta Doğu'ya açılan kapı Kilis, 5 hedefle büyüyor

G. Doğu ile Doğu Akdeniz'in kesişme noktasında bulunan Kilis, "üniversite, ticaret, turizm, sanayi ve organik tarım" şehri olacak! Bu hedefleri yakaladıkça dünya markası haline gelecek. MEMLEKETTEN HABER VAR -19- Behçet FAKİHOĞLU Cumhuriyet'in başlarına kadar Gaziantep'ten daha fazla nüfus barındıran Kilis, ticaret merkezi olmakla ün salmış. Sokaklarında insan selinin dolaştığı, çok sayıda otelin bulunduğu, her türlü malın satıldığı, TIR'ların durmadan mal taşıdığı, çok sayıda bulunan banka şubelerinde insanların çuvalla para getirip döviz aldığı günler anlatılır... İnsanlar çok kazanıyor, dükkanların hava parası bile bir servet tutuyordu. 80'lerden sonra dışarıda üretilen mallar kolayca ithal edilince, Kilis'in gizemi bozulmuş, kalabalık azalmış, canlılık sönmüş, emlak fiyatları düşmüş. Zenginler Gaziantep, İstanbul gibi merkezlere gitmiş. 80'lerden beri zaman, Kilis'in aleyhine işlemiş. Ama iyi günlere gidiş emareleri görülmeye başlanmış. Kilis'in eski günlerine dönüşü için gece gündüz kafa yoran, ter döken, proje üreten yöneticiler var şimdi. ORTA DOĞU'YA AÇILAN KAPI Kilis'in Polateli ilçesinde, yıllık ticaret hacmi 8-10 milyar dolarlık "Gıda Teknoparkı" kurulacak. İtalyan ve Türk şirketlerinin ortaklığıyla kurulacak bu organize sanayi bölgesinde; GAP kapsamındaki topraklarda üretilen tarım ürünleri işlenecek, Orta Doğu ve dünya pazarlarına sunulacak. 100 fabrikanın bulunacağı bölgenin alt yapı çalışmaları için kollar sıvanmış. Kilis Valisi Turhan Ayvaz, bunun sadece Kilis ve GAP için değil, bütün Türkiye için şans ve fırsat olacağını söylüyor. Özel uçakların inebileceği havaalanının bile yer alacağı "Gıda Teknoparkı", demiryoluyla Orta Doğu'ya bağlanacak. Karayolu ile Hatay'a bağlanacak bu sanayi kompleksleri, denizyoluyla dünyaya mal gönderme imkânına da kavuşacak. 4 yılda bitirilmesi planlanan "Gıda Teknoparkı" sayesinde işsizliğin biteceği, Kilis'in tekrar cazibe merkezi olacağı söyleniyor. Vali Ayvaz, tarihî eserleri restore ederek turizmde bu ilin hak ettiği payı almasını sağlayacaklarını söylüyor. Halep'ten başlayıp, Şanlıurfa'da bitecek "Hazreti İbrahim'in İzinde" isimli proje ile yörenin kültürel değerlerinin yeniden keşfedileceğini, bütün dünyanın ilgisini bu bölgeye çekeceklerini ifade ediyor. Suriye ile ticarete ve ilişkilere de büyük değer verdiklerini belirten Vali Ayvaz; Çobanbey Tren İstasyonu'nu, Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad ve Başbakan Recep Tayip Erdoğan'ın yakında açacağını, ulaşımda büyük aşama alınacağını anlattı. 100 BİN AĞAÇ DİKMİŞLER Kilis Belediye Başkanı Mehmet Abdi Bulut'u, şehre epey uzaklıkta bulunan Asfalt Şantiyesi'nde bulabiliyoruz. "5 kişiden 4'ü Kilis'i terk etmiş, fabrika yok, iş yok" diye başlıyor Başkan... Bu kötü gidişi değiştirmek için aceleleri olduğunu belirtiyor. O tesiste ağaçları, boruları, kilit taşlarını kendileri üretiyor, Kilis'i yeniden inşa ediyorlar. Yollar, kaldırımlar yapılıyor, alt yapı yenileniyor. 100 bin ağaç dikmişler. "5 yıl önce su akmıyordu, yeşillik yoktu, yollar toz ve çamur içindeydi" diyor Başkan Bulut. Seve Barajı'ndan su gelmiş, Afrin çayı üzerinde baraj yapılıyor, kuyular devreye sokuluyor. Arıtma tesisi kurulmuş. Atıksu arıtma tesisi de yapılacak, o su da değerlendirilecek. Son 5 yılda nüfus yüzde 10 artmış; bu da beraberinde problemler getirmiş. Bu çarpıklıkları ortadan kaldırmak için eğitici insani merkezler kurulacak. Bu şehrin hedefi yoktu diyor Başkan... Bunu değiştirmek için şu beş hedefi koymuş: "Kilis; üniversite, ticaret, turizm, sanayi ve organik tarım şehri olacak!" Bunlardan bir tanesinin bile gerçekleşmesi halinde Kilis'in markalaşabileceğini söyleyen Başkan Mehmet Abdi Bulut, üniversite için önemli adımlar attıklarını ve atmaya devam edeceklerini ifade ediyor. Kilis 7 Aralık Üniversitesi'ne 250 bin metrekarelik alanı, belediye bedelsiz vermiş. Binaları da Kilisli hayırseverler yapmış, yapmaya da devam edilecek. 276 tescilli sivil mimarlık eseri bulunan Kilis'i, Tarihî Kentler Birliği'ne üye yaptıklarını belirten Başkan Bulut, bu eserleri restore ederek dünyaya tanıtacaklarını söylüyor. Suriye ile yapılmış Serbest Ticaret anlaşması sebebiyle ticaret hacminin 5 milyar dolara tırmanacağını, bunun da Kilis'e yarayacağını, çimento paketleme tesisleriyle bunun faydasını şimdiden görmeye başladıklarını anlatıyor. Sanayi Şehri hedefi için de işletmelerin önünü açtıklarını, Gıda Organize Sanayi Bölgesi için Polateli ilçesinde 20 bin dönümlük arazi ayırdıklarını söylüyor Başkan Bulut... MAYINLI ARAZİDE TARIM! 107 kilometre uzunluğunda, 400 metre derinliğindeki 50 yıldır ekilmeyen, 42 bin dönümlük mayınlı arazinin temizlenerek organik tarım için kullanılacağını, bunun da diğer tarım alanları için örnek teşkil edeceğini ifade ediyor. Zaten yağ oranı çok fazla olan, tamamen organik 4 milyon zeytin ağacı ile büyük avantaja sahipler. Doğalgaz yakında gelecek, TOKİ ile konut problemi de halledilecek. Semt sahaları, meydan, katlı otopark da cabası... Başkan Mehmet Abdi Bulut, Şam Ticaret Odası Başkanı'nın şu sözlerini naklederek, geleceğe dair ne kadar ümitli olduğunu gösteriyor: "Başkan Esad dedi ki, Türkler size elini uzatırsa, siz bedeninizi uzatın." Bu anlayışın, sınır şehri Kilis'i eski efsanevi günlerine götüreceğine inanıyor. YILDIZI PARLAYACAK Kilis Belediye Başkanı Mehmet Abdi Bulut'u, Asfalt Şantiyesi'nde bulabiliyoruz... "5 kişiden 4'ü Kilis'i terk etmiş, fabrika yok, iş yok" diye başlıyor Başkan... Bu kötü gidişi değiştirmek için aceleleri olduğunu belirtiyor. Vali Turhan Ayvaz da (sağda) Kilis'i yıldızlaştıracak projeler geliştirdiklerini söylüyor... Binlerce yıllık tarih... Kilis, Güneydoğu ile Doğu Akdeniz Bölgesinin kesişme noktasında, Suriye sınırında. Suriye'nin Halep şehrine 30-40 kilometre mesafede. Osmanlılar zamanında Halep Vilayetine bağlı bir sancak idi. O zamanlar dünyanın en önemli ticaret merkezlerinden biri olan Halep'e yakınlığı, Halep'e giden İpekyolu üzerinde bulunması, Kilis'i her zaman önemli kılmış. Gelişigüzel çizilen sınır yüzünden, Kilis'in birçok köyü Suriye'de kalmış. Hatta köylerin arazileri, meraları bölünmüş. Aslında sadece arazi değil, kardeşler bölünmüş. Sınırın iki tarafında da ağırlıklı olarak Türkmenler yaşıyor, bunların bir kısmı Suriye'de kalmış. Tarihî verilere göre bu topraklar Milattan önce sürekli iskan görmüş ve birçok medeniyet için Kilis önemli merkez olmuş. 62 höyük, 22 yamaç yerleşmesi, 17 paleolitik buluntu, 16 düz iskan, 11 kale, 8 tepe yerleşmesi, 6 kaya oyuğu mezarı, 3 doğal mağara, 2 kireçtaşı ocağı, 1 su kanalı, 1 su kemeri, 1 su sarnıcından oluşan 147 adet arkeolojik merkez yanında, taşınmaz kültür varlığı olarak tescil edilmiş 292 adet kültürel değer bulunmakta... Bu da Kilis'in önemini ortaya koymaktadır. Halife Hazreti Ömer zamanında Ebu Ubeyde Bin Cerrah komutasındaki İslam ordusu tarafından 636 yılında fethedilen Kilis'te, Eshab-ı Kiram Efendilerimize ait olduğu söylenen türbeler bulunmaktadır. Kilis, tarih boyunca önemini korumuş, bölgenin cazibe merkezi olmuş... Suriye'nin Avrupa'sı Türkiye!.. Suriye'de, Halep'te dil problemi yaşanmıyor, çoğu kişi Türkçe biliyormuş. Zaten inançlar, adetler, yemekler de aynı. Çizilmiş suni sınırlar bu akraba halkı ayıramamış. Kilis Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Özçiloğlu, "Biz nasıl Avrupa Birliği'ne girmek için can atıyorsak, Suriyeliler de Türkiye için aynı ilgiyi duyuyor" diyor. Sınırda bulunan Kilis için bu, sıcak ilgi para demek, zenginlik demek. Zaten bürokratik işlemler de gittikçe azalıyor, ticaret hacmi gelişiyor. Suriye ile imzalanan ticaret anlaşması iyi netice vermiş. Suriye'den tarım ürünü, pamuk ve tekstil alıyor, onlara sanayi ürünü satıyoruz. Kilis'te üzüm ve zeytinin çok önemli olduğunu belirten Özçiloğlu, yüksek yağ oranlı zeytinin de zeytinyağı için ideal olduğunu belirtiyor ve ekliyor; "Uygun bir teşvik sisteminin neticeleri hemen görülebilir, Kilis sanayide de hak ettiği yere gelebilir..."