Konuşmak bir sanattır

HANİ bazı kişiler vardır, insanları sanki bir mıknatıs gibi etrafına çeker, girdikleri toplulukta bir anda ilgi odağı olurlar. Bunları şöyle bir inceleyin. Sizce bu insanların hangi özellikleri ön plâna çıkıyor? Güzellikleri mi, yoksa dilleri mi ne dersiniz? Bizce dilleri... Peki "keşke ağzını açmasaydı da, onun hakkındaki fikrim değişmeseydi" ya da tam tersine "ağzından sanki bal damlıyor, aslında çok güzel ya da yakışıklı değil ama konuşmaya başlayınca sanki ondan güzeli yok, ses tonu, vurgusu gerçekten çok içten ve etkileyici..." dediğiniz durumlar da oluyor mu? Gerçekten güzelliğe doyuluyor da tatlı dile, güler yüze hiç doyum olmuyor. İşin sırrı etkili konuşma ve güler yüz ise o halde konuşurken nelere dikkat edeceğiz? Konuşmanın başarıya etkisi nedir? Gelin işe konuşmanın tarifinden başlayalım. Konuşma için kısaca, "duygu ve düşüncelerimizi karşı tarafa sözle sesli iletme işidir" diyebiliriz. Konuşma hayatımızın en önemli parçalarından biridir. İnsan ilişkilerindeki başarımız da, işyerindeki okuldaki başarımız da, tamamen konuşma gücümüzle, kendimizi sözlerle, jest ve mimiklerle (beden dili) karşı tarafa iyi ifade edebilmemizle ilgilidir. Özellikle insan ilişkilerine dayalı olan öğretmenlik, doktorluk, hemşirelik, satıcılık, bankacılık, turizm işletmeciliği gibi meslek grupların da bu daha fazla önem kazanıyor. Bu konunun uzmanlarına göre işe öncelikle, kendi konuşmamızı sorgulayarak başlayabilir, ardından daha konuşabilmek için bilmemiz gerekenlere şöyle bir bakabiliriz. Önce kendinize şu soruları sorun; ¥ Söylediklerimi karşımdakiler kolayca anlayabiliyor mu? ¥ Düşüncelerimi açık ve sade bir şekilde ifade edebiliyor muyum? ¥ Sesimi duygularımı ifade edebilecek şekilde kullanabiliyor muyum? ¥ Mimiklerimi anlamlı kullanabiliyor muyum? ¥ Gereksiz ayrıntılara takılıyor muyum? Etkili bir konuşma nasıl olur? Yıkıcı değil yapıcı olmalı: Konuşmalarımızın, dinleyicilerin görüşlerini olumlu yönde değiştirmeye, anlamlı mesajlar vermeye yönelik olduğunu, düzeltilmesini istediğimiz davranışların ancak yapıcılıkla yoluna gireceğini bilerek hareket etmeliyiz. Unutmayın kimse hoyratlıktan hoşlanmaz. Bir amacı bulunmalı: "Lâf olsun torba dolsun" diye gelişi güzel konuşmanın karşı taraf için zaman kaybından başka bir anlamı yoktur. Bilmediğimiz konuları 'sırf bir şey söylemiş olmak için' dile getirmek bazen komik duruma düşmemize bile sebep olabilir. Yerinde ve zamanında yapılmalı: Müdürünüze çok yoğun olduğu bir zamanda probleminizi aktarmaya kalkarsanız asla sizi kendini vererek dinleyemez ve gerçek manada amacınıza ulaşamazsınız Jest ve mimiklerle güçlenmeli: Etkili bir konuşmanın olmazsa olmaz şartlarından biri de jest ve mimikleri kullanmaktır. Öyle ki araştırmalar karşımızdaki kişileri etkilemede, hareketlerimizin %60- 70 gibi ciddi bir orana sahip olduğunu gösteriyor. Canlı üslûbu olmalı: Canlı, günümüz Türkçe'sine uygun bir telaffuz, yerinde doğru sözcüklerin seçimi konuşmayı akıcı kılar. Konuşma hızı iyi ayarlanmalı: Ne çok hızlı ne de çok ağır konuşmak doğru değildir. Konuşma hızı kişiden kişiye değişir ama bu alanda çalışan kişilerin görüşlerine göre dakikada 125 ile 175 arasında kelime kullanmak, olağan konuşma hızı olarak kabûl ediliyor.