Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) nedir?
DEHB kişinin davranışlarını düzenleme ve kontrol edebilme yeteneğinin gelişimsel bozukluğu olarak tanımlanabilir. Bozukluğun davranışlarda düzenleme sağlayan beyin bölgesinin aktivite yetersizliğinden kaynaklandığı düşünülmektedir. DEHB'li çocukların 4 temel özelliği 1- Dikkatsizlik-Dalgınlık: DEHB'li çocuklar bir işe başlayabilmek, o işi tamamlayıncaya kadar dikkatini sürdürebilmek, aynı anda iki uyarıcıya birden dikkatini odaklayabilmek ve tepkide bulunmaya hazırlıklı olabilmek gibi alanlarda zorluk çekerler. 2- Düşünmeden davranma: DEBH'li çocuklar davranışlarının sonuçlarını, gelecek tepkileri düşünmeden, ani ve kurallara uymayan davranışlar gösterme eğilimindedirler. Kuralların farkında olabilir ve sorulsa söyleyebilirler, bununla beraber kendilerini kontrol etmekte güçlük çekebilirler. 3- Uzun süreli hedeflerde zorluk: Hedefe giden yolun uzun olması durumunda zorluk yaşarlar. Bu durumda çoğunlukla görevi yarım bırakıp çekilirler. Hedefe giden yolda kısa aralıklı küçük hedeflerle teşvik edilmeye ihtiyaç duyarlar. 4- Aşırı uyarılmışlık durumu-Hiperaktivite: DEHB'li çocukların büyük bir bölümünde aşırı duyarlılık ve hareketlilik vardır. Hareketlerini kontrol altına almakta zorlanırlar, sürekli bir kıpırdanış içindedir. İçlerinde enerjisi tükenmeyen bir motor varmış gibi durmadan hareket ederler ve ilgi alanlarını sürekli değiştirirler. Üzüntü ve sevinç gibi duygulanımlarını aşırı uçlarda ifade ederler, çok çabuk hayal kırıklığına uğrarlar. Bir yaşın altındaki bebeklerde DEHB'nin erken belirtileri neler olabilir? 1- Kolay sinirlenirler. 2- Annenin memesine âdeta saldırırlar. 3- Açlığa toleransları iyi olmadığından, hızlı ve heyecanlı emerek kolayca hava yutarlar, buna bağlı olarak çok gazlıdırlar. 4- Gece sık sık uyanır, huzursuzlanırlar. 5- Kolay rahatlatılamaz ve sakinleştirilemezler, gece yarısı oyun oynamak isterler. 6- Çok enerjiktirler, sürekli olarak uyaran arayışı içindedirler.